فیلم چ | بهترین فیلم جنگی ایران و عراق (نقد کامل)
فیلم چ ؛ بهترین فیلم جنگی عراق ایرانی
فیلم چ ابراهیم حاتمی کیا نه تنها یکی از بهترین فیلم های جنگی ایران و عراق به حساب می آید، بلکه با نگاه عمیق و متفاوتش به واقعه پاوه و شخصیت شهید چمران، جایگاه ویژه ای در سینمای دفاع مقدس دارد و آن را به اثری ماندگار تبدیل کرده است. سینمای دفاع مقدس، ژانری منحصر به فرد تو سینمای ایرانه که تونسته قصه های پرفراز و نشیب ۸ سال جنگ رو تو خودش جا بده. از نبردهای سخت و حماسی گرفته تا پیامدهای انسانی و اجتماعی جنگ روی زندگی مردم، همه و همه تو این فیلم ها بازتاب پیدا کرده. این ژانر، پر از روایت هایی از رشادت ها، فداکاری ها و البته زخم های عمیق جنگه که هیچ وقت فراموش نمیشن.
اینجا می خوایم یه سفر سینمایی داشته باشیم، از دل خاکریزها و مناطق جنگی تا کوچه پس کوچه های شهرهای درگیر جنگ، تا بهترین فیلم های جنگی ایران و عراق رو با هم مرور کنیم. اما خب، یه بخش ویژه و حسابی هم برای فیلم «چ» کنار گذاشتیم که حسابی در موردش گپ بزنیم. هدفمون اینه که یه راهنمای کامل و جامع بهتون بدیم تا هم با بهترین های این ژانر آشنا بشید و هم یه نگاه عمیق تر به «چ» و جایگاه خاصش تو سینمای جنگی ایران بندازیم. پس بزن بریم که قراره کلی فیلم خوب رو کشف کنیم!
فیلم چ ابراهیم حاتمی کیا؛ غواصی در اعماق یک شاهکار سینمایی
وقتی اسم فیلم جنگی تو ایران میاد، محاله اسم ابراهیم حاتمی کیا نیاد وسط. استاد حاتمی کیا با فیلم «چ» یه اثر بی نظیر و کم نظیر خلق کرده که واقعاً هم از بهترین فیلم های جنگی ایران و عراق محسوب می شه. این فیلم نه فقط یه روایت ساده از جنگه، بلکه یه جور غواصی تو اعماق شخصیت یه اسطوره مثل شهید مصطفی چمران و یه برش حساس از تاریخ ایرانه.
پاوه، چمران، و داستانی از جنس رشادت
فیلم «چ» می بردمون به بحبوحه یکی از حساس ترین و پرالتهاب ترین روزهای تاریخ انقلاب، یعنی وقایع پاوه تو مرداد سال ۱۳۵۸. اون روزا، پاوه تو محاصره گروه های ضدانقلاب بود و وضعیت هر لحظه بحرانی تر می شد. شهید دکتر مصطفی چمران، با اون ابهت و کاریزما و البته علم و تجربه ای که تو جنگ های چریکی داشت، به عنوان فرمانده به پاوه می ره تا اوضاع رو مدیریت کنه. فیلم، دو روز و دو شب از حضور ایشون تو پاوه رو به تصویر می کشه؛ روزهایی که پر از درگیری، محاصره، خیانت و البته مقاومت های باورنکردنیه. حاتمی کیا تو این فیلم، جدال سرنوشت ساز چمران رو برای حفظ پاوه و جون مردم نشون می ده. اونجا که چمران با یه دستش می جنگه و با دست دیگه تلاش می کنه راهی برای مذاکره و نجات جون مردم پیدا کنه، واقعاً تاثیرگذاره. فیلم به خوبی نشون می ده که چقدر این واقعه حساس بود و اگه چمران و نیروهاش نبودن، چی می شد.
امضای حاتمی کیا؛ کارگردانی که روایت جنگ را تغییر داد
ابراهیم حاتمی کیا یه جور امضای خاص تو سینمای جنگ داره که تو «چ» هم خیلی پررنگه. اون استاد فضاسازی و نشون دادن روحیه آدم ها تو بحرانه. تو «چ» هم این امضا رو می بینیم. انتخاب زاویه دید حاتمی کیا تو این فیلم خیلی خاصه؛ اون به جای نشون دادن یه جنگ کلیشه ای، روی تصمیمات سخت، چالش های اخلاقی و جدال های درونی تمرکز می کنه. صحنه های اکشن فیلم با اینکه خیلی خفنن، اما هدفشون فقط هیجان نیست، بلکه می خوان نشون بدن که جنگ چقدر بی رحمه و آدم ها تو اون لحظات چطور با مرگ دست و پنجه نرم می کنن.
جلوه های بصری فیلم واقعاً خیره کننده است. حاتمی کیا تونسته فضای پاوه اون سال ها رو با جزئیات دقیق و واقع گرایانه بازسازی کنه. از لباس ها و سلاح ها گرفته تا چهره های خسته و غبارآلود رزمنده ها و مردم، همه چیز دست به دست هم داده تا حس واقعی اون زمان رو به مخاطب منتقل کنه. صداگذاری و موسیقی فیلم هم که نگم براتون؛ آدم رو تا عمق ماجرا می بره و یه جور حس تعلیق و هیجان رو تو وجود آدم زنده می کنه. خلاصه که حاتمی کیا تو این فیلم نشون می ده که چقدر باهوش و باظرافته و چطور می تونه یه داستان واقعی رو تبدیل به یه تجربه سینمایی عمیق و پرکشش کنه.
بازیگران؛ جان بخشیدن به قهرمانان تاریخ
یکی از برگ های برنده «چ»، بازی های بی نظیر بازیگراشه. فریبرز عرب نیا تو نقش شهید مصطفی چمران، واقعاً سنگ تمام گذاشته. اون تونسته اون ابهت، هوش، آرامش و البته خشم چمران رو به خوبی به تصویر بکشه. باورپذیری نقش عرب نیا تو این فیلم انقدر زیاده که انگار خود چمران رو از نزدیک داری می بینی. نوع حرف زدنش، نگاه های نافذش، و حتی راه رفتنش، همه و همه یادآور شخصیت واقعی چمرانه.
بابک حمیدیان هم تو نقش دکتر عنایتی، دوست و همراه چمران، خیلی خوب ظاهر شده. رابطه ای که بین این دو شخصیت شکل می گیره، یه بخش مهم از پازل فیلمه که نشون می ده تو شرایط سخت، چطور آدم ها به هم تکیه می کنن. بازی های قوی این دو نفر باعث شده که «چ» از لحاظ بازیگری هم یه سر و گردن از خیلی فیلم های دیگه بالاتر باشه و تاثیرش روی دل مخاطب چند برابر بشه.
نقد و نظرها؛ چرا چ در سینمای جنگ ایران حرف اول را می زند؟
فیلم «چ» بعد از اکرانش، کلی سر و صدا کرد و واکنش های مختلفی رو به دنبال داشت. بعضیا اون رو یه اثر بی نظیر و یه نقطه عطف تو سینمای دفاع مقدس دونستن، و بعضی ها هم نقدایی بهش داشتن. اما چیزی که هیچ کس نمی تونست انکار کنه، این بود که «چ» یه فیلم متفاوت و جسورانه بود. حاتمی کیا با این فیلم، تابوهای زیادی رو شکست و از یه قهرمان ملی، یه تصویر انسانی و چندبعدی نشون داد که هم نقاط قوت داشت و هم چالش های درونی.
«چ» جوایز زیادی رو هم تو جشنواره ها به خودش اختصاص داد و جایگاهش رو تو کارنامه حاتمی کیا و سینمای دفاع مقدس حسابی محکم کرد. این فیلم نشون داد که میشه درباره قهرمان ها هم یه جور دیگه حرف زد؛ نه فقط با شعار و حماسه، بلکه با نشون دادن جدال های درونی و تصمیمات سختی که تو شرایط بحرانی باید گرفت. «چ» یه فیلم جنگی صرف نیست، بلکه یه اثر عمیق درباره رهبری، تصمیم گیری تو شرایط مرگ و زندگی، و معنای واقعی فداکاریه.
اطلاعات کلی فیلم چ: نگاهی سریع
- سال ساخت: ۱۳۹۲
- ژانر: جنگی، بیوگرافی، درام
- مدت زمان: ۱۱۵ دقیقه
- کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا
- بازیگران اصلی: فریبرز عرب نیا، بابک حمیدیان، مریلا زارعی، مهدی سلطانی سروستانی
- جوایز: برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین و بهترین جلوه های ویژه میدانی از جشنواره فیلم فجر.
چطور بهترین فیلم های جنگی ایران و عراق رو انتخاب کردیم؟ معیارهای ما چی بوده؟
انتخاب بهترین فیلم از بین کلی فیلم خوب دفاع مقدسی، کار آسونی نیست. هر کسی یه سلیقه ای داره و یه جور به فیلم ها نگاه می کنه. اما ما اینجا سعی کردیم با یه سری معیار مشخص، گلچینی از بهترین فیلم های جنگی ایران و عراق رو بهتون معرفی کنیم تا هم «چ» رو بهتر بشناسیم و هم با آثار دیگه این ژانر آشنا بشیم. این معیارا بهمون کمک کردن تا یه لیست جامع و باکیفیت ارائه بدیم:
اصالت تاریخی و حس واقعی جنگ
یه فیلم جنگی خوب، باید حس واقعی جنگ رو به مخاطب منتقل کنه. یعنی چقدر فیلم به وقایع تاریخی نزدیکه؟ چقدر تونسته فضای جبهه، رنج رزمنده ها، و اتفاقات پشت جبهه رو صادقانه نشون بده؟ هر چی فیلم اصالت تاریخی بیشتری داشته باشه و از کلیشه ها دورتر باشه، ارزشش بیشتره. اینجوری وقتی فیلم رو می بینی، انگار خودت تو اون شرایط قرار گرفتی و این خیلی مهمه.
کیفیت فنی و هنری؛ از کارگردانی تا بازیگری
فقط داستان خوب کافی نیست. یه فیلم برای اینکه تو دل مخاطب جا باز کنه، باید از نظر فنی و هنری هم قوی باشه. یعنی کارگردانی چطور بوده؟ فیلمنامه چقدر قویه و چقدر خوب نوشته شده؟ بازی بازیگرا چطور بوده و چقدر تونستن نقش هاشون رو زنده کنن؟ موسیقی متن، جلوه های ویژه، فیلمبرداری، همه شون تو این بخش جا می گیرن. یه فیلم بی نقص از نظر فنی و هنری، تاثیرش خیلی بیشتره.
عمق ماجرا و تاثیرش روی دل مخاطب
فیلم جنگی فقط درگیری و خون و خونریزی نیست. یه فیلم خوب باید یه پیامی داشته باشه، یه حرفی برای گفتن. چقدر فیلم تونسته پیام های انسانی و اخلاقی رو منتقل کنه؟ چقدر تونسته حس همذات پنداری تو دل مخاطب ایجاد کنه و اون رو به فکر بندازه؟ فیلم هایی که بعد از تموم شدنشون، تا مدت ها ذهنت رو درگیر می کنن و حالت رو عوض می کنن، تو این دسته قرار می گیرن.
نوآوری و جسارت در روایت جنگ
سینمای دفاع مقدس هم مثل هر ژانر دیگه ای، نیاز به نوآوری داره. فیلمی که بتونه با یه نگاه تازه، یه زاویه دید جدید، یا یه تکنیک خاص، روایت متفاوتی از جنگ ارائه بده، خیلی ارزشمنده. شکستن تابوها، پرداختن به موضوعات کمتر دیده شده، یا حتی استفاده از طنز تو دل جنگ، همه اینا جزو نوآوری محسوب میشن و به فیلم یه امتیاز ویژه میدن.
ماندگاری و جایگاه فیلم توی قلب مردم
بالاخره، بهترین فیلم اونیه که تو قلب مردم و منتقدان ماندگار بشه. فیلمی که بعد از سال ها، هنوز هم حرفی برای گفتن داشته باشه، هنوز هم تماشایی باشه و هنوز هم بتونه مخاطب رو تحت تاثیر قرار بده. محبوبیت یه فیلم، نشون دهنده اینه که چقدر تونسته با مردم ارتباط برقرار کنه و یه اثر عمیق از خودش به جا بذاره. اینا همون فیلم هایی هستن که تو ذهنمون حک میشن و هر بار یادشون میفتیم، یه حس خاصی بهمون دست میده.
لیست طلایی: بیش از ۳۰ فیلم جنگی ایران و عراق که نباید از دست بدی!
حالا که معیارهامون رو گفتیم، وقتشه بریم سراغ معرفی بهترین فیلم های جنگی ایران و عراق. این لیست گلچینی از فیلم هاییه که هر کدوم به نوعی، یه جایگاه ویژه تو سینمای دفاع مقدس دارن و تماشاشون خالی از لطف نیست. سعی کردیم از ژانرهای مختلف و با نگاه های متفاوت، فیلم هایی رو انتخاب کنیم که هم جنبه حماسی جنگ رو نشون بدن و هم به ابعاد انسانی و اجتماعی اون بپردازن. آماده اید؟
فیلم های پر از نبرد و حماسه؛ قلب تپنده جنگ
این فیلم ها شما رو مستقیماً به دل نبرد می برن. صحنه های اکشن و درگیری تو این فیلم ها خیلی هیجان انگیز و واقع گرایانه ست و حس حضور تو جبهه رو بهتون می ده.
-
تنگه ابوقریب (۱۳۹۶)
کارگردان: بهرام توکلی – بازیگران: جواد عزتی، امیر جدیدی. این فیلم روایتگر مقاومت گردان عمار یاسر در برابر حملات سنگین دشمن تو تنگه استراتژیک ابوقریب در روزهای پایانی جنگه. فیلم از لحاظ جلوه های بصری و فضاسازی یه سروگردن بالاتر از بقیه است و حس واقعی جنگ رو به شدت منتقل می کنه.
-
حمله به اچ ۳ (۱۳۷۳)
کارگردان: شهریار بحرانی – بازیگران: جعفر دهقان، محمد کاسبی. روایتی از یکی از جسورانه ترین عملیات های هوایی نیروی هوایی ارتش ایران، جایی که خلبانان شجاع ما تا عمق خاک عراق رفتن و پایگاه های دشمن رو بمباران کردن. هیجان و غرور تو این فیلم موج می زنه!
-
عقاب ها (۱۳۶۳)
کارگردان: ساموئل خاچیکیان – بازیگران: سعید راد، جمشید هاشم پور. هنوزم بعد از سال ها یکی از پرمخاطب ترین فیلم های جنگیه. داستان نجات یه خلبان ایرانی توسط کردهای عراقی و انتقالش به ایران، پر از تعلیق و هیجانه. این فیلم نشون داد که سینمای جنگ می تونه چقدر موفق باشه.
-
کانی مانگا (۱۳۶۶)
کارگردان: سیف الله داد – بازیگران: فرامرز قریبیان، عبدالرضا اکبری. این فیلم که داستانش تو مناطق کوهستانی غرب کشوره، درباره سقوط یه هواپیمای عراقی و تلاش تکاوران ایرانی برای دستگیری خلبانه. صحنه های اکشن و کوهستانی اش واقعاً دیدنیه.
-
روز سوم (۱۳۸۵)
کارگردان: محمدحسین لطیفی – بازیگران: باران کوثری، پوریا پورسرخ. داستانی واقعی از مقاومت مردم خرمشهر تو روزهای اول جنگ و تلاش یه برادر برای نجات خواهر زخمی اش. فیلم پر از احساسات، درگیری و لحظاتیه که قلبتون رو به درد میاره.
-
مهاجر (۱۳۶۸)
کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا – بازیگران: علیرضا خاتمی، سید ابراهیم اصغرزاده. روایتی از هدایت هواپیماهای بدون سرنشین برای شناسایی خطوط دشمن. فیلمی که حس تعلیق و فداکاری رزمنده ها رو به خوبی نشون می ده و امضای حاتمی کیا رو داره.
-
سجاده آتش (۱۳۷۲)
کارگردان: احمد مرادپور – بازیگران: رضا ایران منش، علی بوریان. این فیلم بر اساس وقایع عملیات کربلای ۵ ساخته شده و به نبردهای سخت و شرایط نابرابر رزمنده ها می پردازه. صحنه های ماندگاری تو حافظه سینمای دفاع مقدس ثبت کرده.
جنگ از نگاه مردم؛ تاثیرات اجتماعی و انسانی
این فیلم ها بیشتر به پیامدهای جنگ روی زندگی عادی مردم، خانواده ها و تاثیرات روانی و اجتماعی جنگ می پردازن.
-
باشو غریبه کوچک (۱۳۶۸)
کارگردان: بهرام بیضایی – بازیگران: سوسن تسلیمی، عدنان عفراویان. شاهکاری از بیضایی درباره یه پسر جنگ زده جنوبی که به شمال ایران پناه میاره و رابطه اش با یه زن شمالی. فیلمی جهانی که از تاثیرات جنگ بر کودکان و همبستگی انسانی میگه.
-
آژانس شیشه ای (۱۳۷۶)
کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا – بازیگران: پرویز پرستویی، حبیب رضایی. یه فیلم جنجالی و تاثیرگذار درباره یه جانباز که برای درمانش، همرزم قدیمیش گروگان گیری می کنه. فیلمی صریح و اعتراضی که به دغدغه های بچه های جنگ می پردازه.
-
از کرخه تا راین (۱۳۷۲)
کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا – بازیگران: هما روستا، علی دهکردی. داستان یه جانباز شیمیایی که برای درمان به آلمان می ره و با خواهرش دوباره دیدار می کنه. فیلمی تراژیک و عمیق درباره رنج های پساجنگ و تاثیرات شیمیایی.
-
شیار ۱۴۳ (۱۳۹۲)
کارگردان: نرگس آبیار – بازیگران: مریلا زارعی، جواد عزتی. روایت عاشقانه و تلخ یه مادر که سال ها چشم انتظار بازگشت پسر مفقودالاثرشه. فیلمی پر از احساسات که به خوبی رنج مادران جنگ زده رو به تصویر می کشه.
-
گیلانه (۱۳۸۳)
کارگردان: رخشان بنی اعتماد، محسن عبدالوهاب – بازیگران: فاطمه معتمدآریا، بهرام رادان. داستان یه مادر که به تنهایی از پسر جانبازش پرستاری می کنه. روایتی تلخ و انسانی از عواقب جنگ و فداکاری مادران.
-
بوی پیراهن یوسف (۱۳۷۴)
کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا – بازیگران: نیکی کریمی، علی نصیریان. ملودرامی اشک انگیز درباره انتظار یه پدر و خواهر برای بازگشت عزیزانشون که تو جنگ اسیر شدن یا مفقودالاثرن. بازی علی نصیریان تو این فیلم فوق العاده است.
-
میم مثل مادر (۱۳۸۵)
کارگردان: رسول ملاقلی پور – بازیگران: گلشیفته فراهانی، جمشید هاشم پور. آخرین یادگار ملاقلی پور درباره مادری که فرزندش از عوارض شیمیایی شدن خودش تو جنگ رنج می بره. فیلمی عاشقانه و پر سوز و گداز.
-
فرزند خاک (۱۳۸۶)
کارگردان: محمدعلی باشه آهنگر – بازیگران: شبنم مقدمی، مهتاب نصیرپور. روایتی جسورانه از مناطق جنگی که هنوز بعد از سال ها، محلی برای پیدا کردن شهدای مفقودالاثره. فیلمی که به موضوعات کمتر دیده شده جنگ می پردازه.
-
ویلایی ها (۱۳۹۵)
کارگردان: منیر قیدی – بازیگران: طناز طباطبایی، پریناز ایزدیار. روایتی زنانه از زندگی همسران و مادران رزمنده ها تو پشت جبهه. فیلمی انسانی که به ابعاد کمتر دیده شده جنگ از نگاه زنان می پردازه.
-
سرزمین خورشید (۱۳۷۵)
کارگردان: احمدرضا درویش – بازیگران: خسرو شکیبایی، گلچهره سجادیه. داستان ویرانی و آوارگی مردم تو دوران جنگ و تاثیرات اون بر زندگی افراد. فیلمی با فضاسازی خاص و نگاهی عمیق به جامعه جنگ زده.
-
دفتری از آسمان (۱۳۷۸)
کارگردان: پرویز شیخ طادی – بازیگران: زنده یاد مهدی فتحی، رضا ناجی. یه روایت شاعرانه و ماورایی از رابطه احساسی یه مادر با فرزند شهیدش. فیلمی پر از احساس که حال و هوای شهدا رو زنده می کنه.
-
خداحافظ رفیق (۱۳۸۲)
کارگردان: بهزاد بهزادپور – بازیگران: علیرضا نجف زاده، سعید تهرانی. داستان شهدایی که به هوای دیدن دوست همرزمشان به شهر میان و می بینن که اوضاع چقدر تغییر کرده. فیلمی با حس خالص و فضاسازی رمانتیک.
قهرمان های واقعی؛ فیلم های بیوگرافی و پرتره
این دسته از فیلم ها، زندگی و رشادت های قهرمانان واقعی جنگ و فرماندهان رو به تصویر می کشن.
-
ایستاده در غبار (۱۳۹۴)
کارگردان: محمدحسین مهدویان – بازیگران: هادی حجازی فر. زندگینامه ای شبه مستند از شهید احمد متوسلیان، یکی از فرماندهان نابغه جنگ. فیلمی خلاقانه که با یه سوال بزرگ تموم میشه: آیا متوسلیان هنوز زنده ست؟
-
موقعیت مهدی (۱۴۰۰)
کارگردان: هادی حجازی فر – بازیگران: هادی حجازی فر، ژیلا شاهی. اولین تجربه کارگردانی حجازی فر که به زندگی شهید مهدی باکری می پردازه. فیلمی قابل دفاع با ساختار داستانی قوی.
-
غریب (۱۴۰۱)
کارگردان: محمدحسین لطیفی – بازیگران: بابک حمیدیان، مهران احمدی. برداشتی از زندگی شهید محمد بروجردی، ملقب به مسیح کردستان. بازی و گریم بابک حمیدیان تو این فیلم واقعاً دیدنیه.
-
منصور (۱۴۰۰)
کارگردان: سیاوش سرمدی – بازیگران: محسن قصابیان، لیندا کیانی. روایت سر راست زندگی شهید ستاری، فرمانده هوایی ارتش و تلاش هاش برای ارتقای صنعت هوایی کشور تو دوران جنگ.
-
تک تیر انداز (۱۴۰۰)
کارگردان: علی غفاری – بازیگران: کامبیز دیرباز. فیلمی درباره زندگی شهید عبدالرسول زرین، تک تیرانداز قهرمان جنگ که بهش لقب گردان تک نفره رو دادن. روایتی هیجان انگیز از دقت و شجاعت.
-
۲۳ نفر (۱۳۹۸)
کارگردان: مهدی جعفری – بازیگران: مجید پتکی، سعید آلبوعبادی. اقتباسی از رمان واقعی ۲۳ نفر، درباره سرگذشت اسیران نوجوان ایرانی تو زندان های رژیم بعث. نگاهی متفاوت به جنگ از زاویه دید رزمندگان نوجوان.
جنگ با چاشنی خنده؛ کمدی های دفاع مقدس
گاهی وقت ها لازمه تو دل اون همه تلخی و سختی جنگ، یه کم هم خنده و امید پیدا بشه. این فیلم ها نشون میدن که حتی تو جبهه هم میشه خندید!
-
لیلی با من است (۱۳۷۴)
کارگردان: کمال تبریزی – بازیگران: پرویز پرستویی، محمود عزیزی. یه فیلم کمدی که با شوخی با مقوله جنگ، یه مسیر جدید تو ژانر دفاع مقدس باز کرد. داستان یه فیلمبردار ترسو که ناخواسته به خط مقدم می رسه.
-
اخراجی ها (۱۳۸۵)
کارگردان: مسعود ده نمکی – بازیگران: کامبیز دیرباز، محمدرضا شریفی نیا. یکی از پرفروش ترین و محبوب ترین فیلم های جنگی که با جنبه طنز، داستان یه سری آدم با گذشته متفاوت رو روایت می کنه که راهی جبهه میشن.
نگاهی عمیق و فلسفی؛ فیلم های ضد جنگ
این فیلم ها سعی می کنن از یه زاویه عمیق تر به ماهیت جنگ نگاه کنن و سوالات فلسفی درباره اون مطرح کنن. گاهی هم ماهیت جنگ رو زیر سوال می برن.
-
ملکه (۱۳۹۰)
کارگردان: محمدعلی باشه آهنگر – بازیگران: حمیدرضا آذرنگ، میلاد کی مرام. یه فیلم شاعرانه با نگاهی انسانی و ضد جنگ. داستان یه دیده بان که تو یه برج پالایشگاه، بین کشتن دشمن و تردیدهای اخلاقی درگیره.
-
طبل بزرگ زیر پای چپ (۱۳۸۳)
کارگردان: کاظم معصومی – بازیگران: حسین محجوب، حمید فرخ نژاد. فیلمی که نگاه تازه ای به جنگ داره و از قداست معمول فیلم های جنگی فاصله می گیره. به پوچی جنگ طولانی و درد مشترک دو طرف می پردازه.
-
اتوبوس شب (۱۳۸۵)
کارگردان: کیومرث پوراحمد – بازیگران: خسرو شکیبایی، مهرداد صدیقیان. داستانی درباره جابجایی اسرای عراقی توسط یه رزمنده نوجوان و یه راننده اتوبوس. فیلمی ضد جنگ که زشتی هاش رو تبدیل به دوستی انسانی می کنه.
گنج های پنهان؛ فیلم های کمتر دیده شده اما ارزشمند
بعضی وقتا یه فیلم هایی هستن که شاید خیلی معروف نباشن، اما واقعاً ارزشمند و دیدنین. اینا چند تا از اون گنج های پنهان سینمای دفاع مقدس هستن:
-
پالایشگاه (۱۴۰۱)
کارگردان: مهرداد خوشبخت – بازیگران: امیررضا دلاوری، شبنم قلی خانی. روایتی از مهندسین پالایشگاه آبادان تو سال ۱۳۵۹ و تلاششون برای ترمیم پالایشگاه های دیگه تو دل جنگ.
-
دسته دختران (۱۴۰۰)
کارگردان: منیر قیدی – بازیگران: نیکی کریمی، پانته آ پناهی ها. روایتی از رشادت های زنان تو روزهای ابتدایی جنگ و مقاومت های باورنکردنی شون. فیلمی با جلوه های بصری قوی و نگاهی زنانه به جنگ.
-
ماجرای نیمروز؛ رد خون (۱۳۹۷)
کارگردان: محمدحسین مهدویان – بازیگران: جواد عزتی، هادی حجازی فر. دنباله ای بر ماجرای نیمروز که به عملیات فروغ جاویدان و مقابله با منافقین می پردازه. فیلمی با روایت بدیع و صحنه های پرهیجان.
-
روزهای زندگی (۱۳۹۰)
کارگردان: پرویز شیخ طادی – بازیگران: هنگامه قاضیانی، کریم اکبری مبارکه. فیلمی درباره پرستاران و پزشکان تو خط مقدم جنگ. بازی هنگامه قاضیانی تو این فیلم واقعاً ماندگاره و حس فداکاری رو منتقل می کنه.
-
سیزده ۵۹ (۱۳۸۹)
کارگردان: سامان سالور – بازیگران: پرویز پرستویی، فرهاد اصلانی. روایتی غریب از یه فرمانده که سال ها تو کما بوده و با همون حس و حال جنگ به هوش میاد. فیلمی با صحنه های جنگی واقعی و قابل باور.
-
مزرعه پدری (۱۳۸۴)
کارگردان: رسول ملاقلی پور – بازیگران: پرویز پرستویی، جمشید هاشم پور. فیلمی پر از شاعرانگی با نگاهی ماورایی به مقوله جنگ که مثل بقیه آثار ملاقلی پور عمیق و تاثیرگذاره.
-
افق (۱۳۶۶)
کارگردان: رسول ملاقلی پور – بازیگران: جهانگیر الماسی، علی بی غم. یکی از مدرن ترین فیلم های جنگی دهه ۶۰ که با تجهیزات اون زمان ساخته شد و مخاطبان زیادی رو به سینما کشوند.
-
پرواز در شب (۱۳۶۵)
کارگردان: رسول ملاقلی پور – بازیگران: فرج الله سلحشور، علی یزدانی. فیلمی با جزییات روایی و فنی بهتر نسبت به آثار قبلی ملاقلی پور که جایزه بهترین فیلم جشنواره فجر رو هم گرفت.
-
بلمی به سوی ساحل (۱۳۶۴)
کارگردان: رسول ملاقلی پور – بازیگران: عطاءاله سلمانیان، جعفر دهقان. روایتی از سقوط خرمشهر و نبردهای تو آب های کارون. فیلمی با ساختار قوی که تو زمان خودش خیلی تاثیرگذار بود.
فیلم های جنگی ایران فقط داستان نبردها نیستند، بلکه دریچه ای به فرهنگ، ارزش ها و تجربه های مردم ایران در این ۸ سال محسوب می شوند. تماشای این فیلم ها فرصتیه تا با گوشه ای از تاریخ پر افتخار و البته دردناک کشورمون آشنا بشیم.
سینمای دفاع مقدس در گذر زمان؛ از دیروز تا امروز
سینمای دفاع مقدس از همون اولش تا الان، راه پر پیچ و خمی رو طی کرده. از فیلم های اولیه که بیشتر شعاری و حماسی بودن، تا آثاری که نگاه های عمیق تر و انسانی تر به جنگ داشتن. هر دوره، ویژگی های خاص خودش رو داشته و فیلمسازا سعی کردن با توجه به شرایط زمانه، روایت های متفاوتی از جنگ رو ارائه بدن.
دهه ۶۰: شروع پر شور و حال جنگ
تو دهه ۶۰ که خود جنگ جریان داشت، بیشتر فیلم ها هدفشون نشون دادن حماسه و رشادت رزمنده ها بود. فضا بیشتر شعاری بود و سعی می شد واقعیت های جبهه به صورت مستقیم و با هدف بالا بردن روحیه، به تصویر کشیده بشه. کارگردانایی مثل ابراهیم حاتمی کیا و رسول ملاقلی پور از همین دوره شروع به کار کردن و پایه این ژانر رو گذاشتن. فیلم هایی مثل «عقاب ها»، «کانی مانگا» و «مهاجر» جزو آثار شاخص این دوران هستن که بیشتر روی نبردهای مستقیم و قهرمانی رزمنده ها تمرکز داشتن.
دهه ۷۰: نگاهی به پس لرزه های جنگ و انسان ها
بعد از تموم شدن جنگ، سینماگران یه کم نفس تازه کردن و تونستن به پیامدهای جنگ نگاه عمیق تری بندازن. دیگه فقط نبردهای مستقیم مهم نبودن، بلکه تاثیر جنگ روی خانواده ها، جانبازان، و جامعه هم مورد توجه قرار گرفت. ملودرام های جنگی تو این دوره خیلی رونق گرفتن و به عواقب انسانی و روانی جنگ پرداخته شد. فیلم هایی مثل «آژانس شیشه ای»، «از کرخه تا راین»، «بوی پیراهن یوسف» و «لیلی با من است» (که یه جور کمدی تو دل جنگ بود و تابوشکنی کرد) از آثار مهم این دورانن. این دوره، نگاه تازه ای به جنگ بود که آدم ها رو تو مرکز توجه قرار می داد.
دهه ۸۰ و ۹۰: تنوع ژانر، نقد و جلوه های ویژه خفن
تو دهه های اخیر، سینمای دفاع مقدس حسابی متنوع تر شده. دیگه فقط ژانر حماسی و ملودرام نیست، کمدی جنگی، فیلم های بیوگرافی، و حتی آثاری با نگاه های نقادانه هم تو این ژانر ساخته شدن. کیفیت جلوه های ویژه هم خیلی پیشرفت کرده و فیلم هایی با بودجه های بالا و صحنه های اکشن واقعی تر تولید شدن. کارگردانایی مثل محمدحسین مهدویان با «ایستاده در غبار» و «تنگه ابوقریب»، و نرگس آبیار با «شیار ۱۴۳»، نگاه های تازه ای به این ژانر آوردن. این دوره، دوران پختگی و تجربه بیشتر تو سینمای دفاع مقدس محسوب می شه که هم به ابعاد مختلف جنگ می پردازه و هم از تکنولوژی های جدید استفاده می کنه.
نقش آدم های کلیدی و سازمان های مهم
تو این مسیر، یه سری کارگردان و نهاد نقش خیلی مهمی داشتن. ابراهیم حاتمی کیا با نگاه منتقدانه و عمیقش، رسول ملاقلی پور با فضای شاعرانه و احساسی اش، و محمدحسین مهدویان با رویکرد مستندگونه اش، هر کدوم یه جور امضای خاص به سینمای دفاع مقدس دادن. سازمان اوج هم تو سال های اخیر با حمایت از تولید پروژه های بزرگ سینمایی، باعث شده که فیلم های جنگی با کیفیت بالا و جلوه های ویژه مدرن تری ساخته بشن و این ژانر بتونه نفس تازه ای بگیره.
به طور خلاصه، سینمای دفاع مقدس از همون شروعش تا الان، یه جور آینه بوده برای نشون دادن تاریخ و فرهنگ ما. این فیلم ها فقط یادآور جنگ نیستن، بلکه نشون می دهن که ما چه جور ملتی هستیم و چطور تو سخت ترین شرایط، مقاومت کردیم و ایستادیم. این ژانر، همیشه زنده می مونه و قصه های جدیدی برای گفتن داره.
سینمای دفاع مقدس تنها ژانر اختصاصی سینمای ایرانه که تونسته با توجه به مضمون و کارکردش، موضوعات مختلفی رو شامل بشه. جنگ تحمیلی ۸ ساله ملت ایران سرشار از قصه ها و روایت ها است.
حرف آخر؛ نگینی در گنجینه سینمای دفاع مقدس
رسیدیم به انتهای سفرمون تو دل سینمای دفاع مقدس. دیدید که چقدر این ژانر پرباره و چقدر فیلم خوب و دیدنی داره؟ از نبردهای حماسی و پرهیجان گرفته تا روایت های انسانی و عمیق از تاثیرات جنگ روی زندگی آدم ها، همه و همه تو این فیلم ها به تصویر کشیده شده.
تو این میان، فیلم «چ» ابراهیم حاتمی کیا واقعاً مثل یه نگین می درخشه. با اون نگاه عمیق، کارگردانی بی نظیر، و بازی های فوق العاده، «چ» نه تنها یکی از بهترین فیلم های جنگی ایران و عراق به حساب میاد، بلکه یه اثر ماندگار و تاثیرگذاره که هر کسی باید حداقل یه بار تماشاش کنه. این فیلم نشون می ده که قهرمان ها فقط تو میدون جنگ نمی جنگن، بلکه تو دلشون هم کلی چالش و جدال دارن.
سینمای دفاع مقدس، گنجینه ایه از رشادت ها، فداکاری ها، و البته زخم های عمیق یه ملت. تماشای این آثار، فقط یه تفریح ساده نیست، بلکه یه جور ادای دینه به اونایی که برای این آب و خاک، از همه چیزشون گذشتن. این فیلم ها، تاریخ ما رو زنده نگه می دارن و درس هایی بهمون میدن که هیچ وقت نباید فراموششون کنیم.
حالا نوبت شماست! کدوم یکی از این فیلم ها رو دیدید و بیشتر از همه دوست داشتید؟ به نظر شما جای کدوم فیلم ها تو این لیست خالیه؟ تجربه ها و نظراتتون رو تو قسمت کامنت ها با ما در میون بذارید. مشتاقانه منتظر حرفای شما هستیم!
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "فیلم چ | بهترین فیلم جنگی ایران و عراق (نقد کامل)" هستید؟ با کلیک بر روی فیلم و سریال، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "فیلم چ | بهترین فیلم جنگی ایران و عراق (نقد کامل)"، کلیک کنید.
