معرفی فیلم ابد و یک روز

فیلم ابد و یک روز، ساخته سعید روستایی، یکی از بهترین و تأثیرگذارترین آثار سینمای اجتماعی ایران است که به شکلی بی پرده و واقع گرایانه، زندگی پر از چالش یک خانواده حاشیه نشین را به تصویر می کشد و توانسته در دل مخاطبان جا باز کند. این فیلم با روایت داستانی تلخ اما عمیق از فقر، اعتیاد و فداکاری، درامی قدرتمند و فراموش نشدنی را به نمایش می گذارد و هر کسی که آن را دیده، محال است که از یادش برود.

ابد و یک روز فقط یک فیلم نیست، یک آینه است که گوشه ای از واقعیت جامعه را بی کم و کاست نشان می دهد. این اثر، پس از اکران، حسابی سروصدا کرد و خیلی زود خودش را به عنوان یکی از مهم ترین فیلم های دهه نود شمسی در سینمای ایران مطرح کرد. از نگاه منتقدان گرفته تا تماشاگران عادی، همه از قدرت این فیلم در به تصویر کشیدن واقعیتی تلخ و ملموس صحبت کردند. راستش را بخواهید، فیلم ابد و یک روز یک جورهایی استاندارد جدیدی را برای سینمای اجتماعی ایران تعریف کرد و نشان داد که می شود با صداقت و عمق، سراغ موضوعات حساس رفت و حرف های مهمی زد. این فیلم با داستان پردازی قوی، شخصیت های باورپذیر و بازی های درخشان، مخاطب را تا اعماق وجودش درگیر می کند و بعد از تماشا، تا مدت ها فکر و ذهن آدم را به خودش مشغول نگه می دارد. به قول معروف، این فیلم حسابی با آدم می مونه.

چرا ابد و یک روز اینقدر سر و صدا کرد؟ (اهمیت و تأثیرگذاری)

یادتان هست وقتی ابد و یک روز اکران شد، چقدر همه درباره اش حرف می زدند؟ از محافل سینمایی و برنامه های نقد فیلم گرفته تا دورهمی های دوستانه و خانوادگی، همه داشتند از این فیلم می گفتند. دلیلش هم واضح بود؛ این فیلم انگار یک زخمی را نشان داد که شاید خیلی ها در جامعه حسش کرده بودند اما کمتر کسی جرئت کرده بود اینقدر بی پرده و از نزدیک به آن بپردازد. سعید روستایی، کارگردان جوان و بااستعداد، با اولین فیلم بلندش کاری کرد کارستان. او توانست با یک داستان ساده اما پر از لایه های پیچیده انسانی، مخاطب را میخ کوب کند.

این فیلم به خاطر صداقتش، به خاطر نزدیکی اش به واقعیت زندگی خیلی از مردم، به خاطر بازی های بی نظیر بازیگرانش و به خاطر کارگردانی هوشمندانه، خیلی زود به پدیده ای در سینمای ایران تبدیل شد. ابد و یک روز نشان داد که برای ساختن یک فیلم خوب و پرمخاطب، نیازی به صحنه های عجیب و غریب یا لوکیشن های آنچنانی نیست. کافی است که داستانت از دل جامعه برخیزد، شخصیت هایت از جنس مردم باشند و حسشان واقعی باشد. این فیلم توانست مرزهای بین فیلم هنری و فیلم مخاطب پسند را تا حدی از بین ببرد و همه جور آدمی را به سینما بکشاند. این همان چیزی بود که تأثیر ابد و یک روز بر سینمای ایران را اینقدر پررنگ کرد و راه را برای ساخت آثار واقع گراتر و جسورانه تر هموار ساخت.

یک نگاه سریع به شناسنامه ابد و یک روز

قبل از اینکه عمیق تر وارد دنیای فیلم ابد و یک روز بشیم، بهتره یک نگاهی به اطلاعات پایه ای و شناسنامه این فیلم بندازیم تا با جزئیات اصلی اش آشنا بشیم. این اطلاعات، کمک می کنند تا بهتر بفهمیم با چه نوع اثری سروکار داریم:

• عنوان کامل: ابد و یک روز
• کارگردان و نویسنده: سعید روستایی
• تهیه کننده: سعید ملکان
• سال تولید: ۱۳۹۴ (۲۰۱۶ میلادی)
• ژانر: درام اجتماعی، واقع گرا، تلخ
• تاریخ اکران: ۲۶ اسفند ۱۳۹۴
• مدت زمان: ۱۰۸ دقیقه
• امتیاز (مثال): ۸.۱/۱۰ (بر اساس امتیازات مردمی در پلتفرم های معتبر)

همین اطلاعات اولیه نشان می دهد که ما با یک فیلم جدی، از ژانر درام اجتماعی روبرو هستیم که قرار است ما را درگیر مسائل روزمره و تلخی های زندگی کند. سعید روستایی با این فیلم، اولین قدم های محکم خودش را در سینما برداشت و نشان داد که چه نگاه دقیق و حساسی به مسائل پیرامونش دارد.

خلاصه داستان: زندگی ای که ابد و یک روز ندارد

داستان ابد و یک روز، شما را به دل یک خانواده شلوغ و از هم گسیخته می برد که هر کدامشان درگیر مشکلاتی هستند که به نوعی به هم وصل شده اند. ماجرا از جایی شروع میشه که سمیه (با بازی پریناز ایزدیار)، تنها دختر خانواده که انگار ستون اصلی خانه است و بار همه مشکلات را به دوش می کشد، تصمیم می گیرد با یک مرد افغانستانی ازدواج کند و به خارج از کشور برود. این تصمیم، خانه را حسابی بهم می ریزد و باعث می شود که هر کدام از اعضای خانواده، به فکر منافع خودشان بیفتند و درگیری ها بالا بگیرد.

توی این خانواده، از هر نوع شخصیتی پیدا می شود: مرتضی (با بازی پیمان معادی)، برادر بزرگ تر که تلاش می کند سر و سامانی به اوضاع بدهد اما خودش هم درگیر مسائل مالی و گذشته اش است. محسن (با بازی نوید محمدزاده)، برادر معتاد خانواده که هر لحظه ممکن است با کارهایش همه را به دردسر بیندازد اما در عین حال، یک وجدان بیدار هم دارد و دغدغه سمیه را دارد. لیلا و شهناز، خواهران دیگر که هر کدامشان مشکلات خاص خودشان را دارند و کمتر باری از دوش خانواده برمی دارند. مادر پیر خانواده هم که انگار دیگر رمق هیچ کاری را ندارد و فقط شاهد این کشمکش هاست. سمیه در این میان گیر افتاده؛ بین فداکاری برای خانواده و آرزوهای خودش. او می خواهد برود تا شاید با پول ازدواجش، گره ای از مشکلات برادرش باز شود، اما رفتن او یعنی فروپاشی کامل این خانواده.

داستان، چالش های پیش روی سمیه را نشان می دهد که چطور برای نجات خانواده اش، حاضر است از خودش بگذرد و چه بار سنگینی روی دوشش است. نقطه اوج داستان و دوراهی نهایی سمیه، مخاطب را تا لحظه آخر میخ کوب می کند و نتیجه گیری فیلم، بدون اینکه امید کاذبی بدهد، واقعیت تلخ زندگی این خانواده را به ما نشان می دهد. خلاصه داستان ابد و یک روز در واقع روایتگر یک زندگی است که در آن، هر روزش شبیه به ابدیت است و هرگز به یک روز خوش ختم نمی شود.

بازیگرها: قلب تپنده ابد و یک روز

اصلاً مگر می شود از ابد و یک روز حرف زد و از بازیگرانش نگفت؟ راستش را بخواهید، یکی از بزرگترین دلایل موفقیت این فیلم، بازی های خیره کننده و باورپذیر بازیگرانش بود. هر کدامشان انگار نه اینکه نقش بازی کنند، بلکه واقعاً زندگی کردند و شخصیت های فیلم را مال خودشان کردند. این شیمی قوی بین بازیگران بود که باعث شد روابط خانوادگی، با تمام پیچیدگی ها و دعواهایش، اینقدر واقعی به نظر بیاید.

پیمان معادی؛ مرتضای مقتدر و دردمند

پیمان معادی ابد و یک روز را با نقش مرتضی، برادر بزرگ تر و رئیس خانواده، حسابی به یادماندنی کرد. مرتضی، شخصیتی بود که زیر بار مسئولیت خانواده له شده بود. از یک طرف می خواست گلیم خودش و بقیه را از آب بیرون بکشد، از طرف دیگر درگیر مشکلات خودش بود. بازی معادی پر از جزئیات بود؛ از نگاه های خسته اش گرفته تا عصبانیت های ناگهانی اش. او توانست مردی را به تصویر بکشد که بین خیر و شر، و بین مسئولیت و منفعت خودش درگیر است. بازی او نشان داد که چقدر این شخصیت پیچیده و چندوجهی است و چطور با تمام ضعف هایش، باز هم ته دلش هوای خانواده را دارد. معادی با این نقش، بار دیگر قدرت بازیگری خودش را به رخ کشید.

نوید محمدزاده؛ محسنِ آشفته و پر از حس

محسن، با بازی بی نظیر نوید محمدزاده ابد و یک روز، یکی از ماندگارترین شخصیت های سینمای ایران شد. یک معتاد که همه از او بیزارند اما ته دلش عاشق خانواده اش است و دلش برای خواهرش سمیه شور می زند. نوید محمدزاده برای این نقش حسابی لاغر شد و تمام وجودش را برای به تصویر کشیدن رنج و آشفتگی یک معتاد به کار گرفت. او توانست نشان دهد که اعتیاد، فقط یک بیماری جسمی نیست، بلکه روحی و روانی هم هست. سکانس هایی که او با سمیه حرف می زد یا با مرتضی دعوا می کرد، پر از انرژی و حس بود. اشک ها، فریادها و حتی خنده های تلخ او، آنقدر واقعی بود که مخاطب را میخ کوب می کرد. بازی محمدزاده در این فیلم، یک شاهکار تمام عیار بود و تحسین همه را برانگیخت و به حق، سیمرغ بلورین را برایش به ارمغان آورد.

پریناز ایزدیار؛ سمیه ی فداکار و مظلوم

سمیه، با بازی دلنشین پریناز ایزدیار ابد و یک روز، ستون فقرات این خانواده بود. او زنی فداکار و مظلوم بود که تمام عمرش را وقف خانواده کرده بود و حالا در آستانه ازدواجی بود که برایش هیچ علاقه ای نداشت، فقط برای اینکه شاید گرهی از کار برادرش باز کند. بازی ایزدیار پر از حس بود؛ از سکوت هایش گرفته تا لحظات پر از اضطراب و نگرانی اش. او به خوبی توانست رنج زنی را نشان دهد که بین ماندن و رفتن، و بین دل خودش و مسئولیت هایش گیر کرده است. بازی او آنقدر طبیعی و باورپذیر بود که مخاطب کاملاً با او همذات پنداری می کرد و برایش دل می سوزاند. ایزدیار با این نقش، شایستگی هایش را به همه ثابت کرد و سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن را به خانه برد.

بقیه بازیگرها؛ تکمیل کننده پازل واقعیت

غیر از این سه بازیگر اصلی، بازیگران دیگری مثل شبنم مقدمی، ریما رامین فر، مهدی قربانی، شیرین یزدان بخش و معصومه رحمانی هم نقش های کلیدی داشتند و هر کدام به بهترین شکل ممکن، پازل این خانواده از هم پاشیده را تکمیل کردند. شبنم مقدمی در نقش خواهر بزرگ تر، ریما رامین فر در نقش خواهر دیگری با مشکلات خاص خودش، مهدی قربانی در نقش نوید، برادر کوچک تر خانواده که آینده اش در گرو تصمیم سمیه بود، همه و همه توانستند عمق و واقعیت بیشتری به فیلم ببخشند. واقعاً می توان گفت که بازیگران ابد و یک روز یک تیم قدرتمند و هماهنگ بودند که هر کدامشان در جایگاه خودشان درخشیدند.

پشت دوربین: امضای سعید روستایی

وقتی فیلم ابد و یک روز را می بینیم، چیزی که فوراً به چشم می آید، تسلط بی چون و چرای سعید روستایی، کارگردان جوان فیلم، بر تمام اجزای کارش است. این فیلم، اولین تجربه بلند او بود، اما انگار سال هاست که در این حرفه خاک صحنه خورده است. کارگردان ابد و یک روز با یک امضای خاص و منحصر به فرد، کاری کرد که فیلمش از بقیه متمایز شود و جایگاه ویژه ای در سینمای ایران پیدا کند.

کارگردانی بی پرده و واقع گرا

سبک کارگردانی روستایی در ابد و یک روز واقعاً بی پرده و جسورانه است. او از واقع گرایی مفرط ابایی ندارد و با استفاده هوشمندانه از دوربین روی دست، فضایی خفقان آور و ملموس را به مخاطب منتقل می کند. انگار ما هم یکی از اعضای همان خانواده هستیم و تمام این تنش ها و درگیری ها را از نزدیک حس می کنیم. توجه به جزئیات در فضاسازی، از دکوراسیون خانه گرفته تا لباس شخصیت ها، به قدری دقیق است که حس می کنیم داریم یک مستند می بینیم، نه یک فیلم داستانی. او توانسته به خوبی از پتانسیل محدود لوکیشن (همان خانه شلوغ و درهم برهم) نهایت استفاده را ببرد و یک فضای پرتنش و پر از استرس را خلق کند که حس بدبختی و ناامیدی را به خوبی منتقل می کند.

فیلمنامه محکم و پر از جزئیات

بگذارید راستش را بگویم، قدرت فیلمنامه ابد و یک روز را نمی شود نادیده گرفت. سعید روستایی خودش نویسنده فیلمنامه هم بوده و این یک نقطه قوت بزرگ است. فیلمنامه او آنقدر دقیق و هوشمندانه است که هیچ شخصیتی بی دلیل نیست و هیچ دیالوگی هدر نمی رود. هر کلمه و هر جمله ای کارکرد خودش را دارد و به پیشبرد داستان یا شخصیت پردازی کمک می کند. او به خوبی توانسته تنش ها و درگیری های درونی و بیرونی شخصیت ها را بسط دهد. شخصیت پردازی ها پیچیده است؛ هیچ کس کاملاً خوب یا کاملاً بد نیست و هر کدام جنبه های خاکستری خودشان را دارند. این دیالوگ های کوبنده و شخصیت پردازی های عمیق، باعث می شود که مخاطب با تک تک اعضای خانواده، با وجود تمام اختلافاتشان، ارتباط برقرار کند.

ابد و یک روز به عنوان یک نقطه عطف در کارنامه روستایی، نشان داد که او یک استعداد بزرگ در سینمای ایران است. این فیلم، سنگ بنای فیلم های سعید روستایی را محکم گذاشت و راه را برای آثار موفق بعدی او هموار کرد. او با این فیلم نشان داد که بلد است چطور با بازیگرانش کار کند و چطور از آن ها بهترین بازی ها را بیرون بکشد. این تسلط کم نظیر در کارگردانی و فیلمنامه، باعث شد که ابد و یک روز نه تنها از نظر هنری تحسین شود، بلکه در گیشه هم موفق باشد و مخاطبان زیادی را جذب کند.

حرف های فیلم: مضامینی از دل جامعه

موضوع فیلم ابد و یک روز فقط یک داستان ساده خانوادگی نیست، بلکه آیینه ای است که خیلی از دردهای جامعه ما را نشان می دهد. این فیلم با هوشمندی تمام، به سراغ مضامینی می رود که شاید خیلی وقت ها دوست نداریم درباره شان حرف بزنیم، اما وجود دارند و تأثیرات عمیقی روی زندگی مردم می گذارند.

اعتیاد؛ هیولایی خانمان سوز

یکی از اصلی ترین موضوعات فیلم ابد و یک روز، معضل اعتیاد است. این فیلم به شکلی عمیق و متفاوت، اعتیاد را نه فقط به عنوان یک مشکل فردی، بلکه به عنوان یک بیماری خانمان سوز نشان می دهد که چطور تمام اعضای یک خانواده را درگیر می کند و زندگی شان را تباه می سازد. محسن (نوید محمدزاده) نمادی از قربانیان این هیولا است؛ کسی که با وجود تمام علاقه به خانواده، توان رهایی از چنگال اعتیاد را ندارد و هر لحظه می تواند همه را به پرتگاه بکشاند. فیلم، کلیشه های رایج درباره معتادان را کنار می گذارد و تصویری انسانی تر اما دردناک تر از آن ها ارائه می دهد.

فقر و حاشیه نشینی؛ زخم های پنهان

فقر و حاشیه نشینی، پس زمینه اصلی اتفاقات فیلم است. زندگی در خانه ای کوچک، شلوغ و بدون امکانات، به خوبی بازنمایی بی واسطه زندگی در طبقات فرودست جامعه است. این فقر، فقط کمبود مالی نیست؛ بلکه فقر فرهنگی و روحی را هم با خودش می آورد. دعواهای دائمی، ناسزاگویی ها و بی احترامی ها، همه نتیجه فشارهایی است که فقر بر روح و روان این خانواده وارد کرده است. فیلم نشان می دهد که چطور فقر، باعث از بین رفتن کرامت انسانی می شود و چه انتخاب های سختی را پیش روی آدم ها می گذارد.

خانواده؛ پناهگاه یا زندان؟

موضوع فروپاشی خانواده در ابد و یک روز به شدت برجسته است. این فیلم نشان می دهد که چطور خانواده ای که قرار است پناهگاه و مأمن باشد، می تواند به زندانی تبدیل شود که هر کدام از اعضایش، دیگری را آزار می دهند. روابط در این خانواده سمی و پرخاشگرانه است، اما در عین حال، یک نخ باریک از عشق و وابستگی هم بین آن ها وجود دارد که باعث می شود نتوانند از هم جدا شوند. این تناقض، فیلم را بسیار تأثیرگذار می کند.

فداکاری و مسئولیت پذیری؛ بار سنگین روی دوش

بار سنگینی که روی دوش سمیه است، نمادی از فداکاری و مسئولیت پذیری بی حد و مرز است. او نه تنها مسئولیت خودش، بلکه مسئولیت آینده برادر کوچک ترش (نوید) و حتی مشکلات بقیه اعضای خانواده را هم به عهده می گیرد. این فداکاری، در عین حال که ستودنی است، دردناک هم هست، چون نشان می دهد چطور برخی افراد در خانواده، مجبور می شوند تمام زندگی و آرزوهایشان را فدای دیگران کنند.

نقد اجتماعی؛ فریادی از سکوت

در نهایت، ابد و یک روز یک نقد اجتماعی قدرتمند است. فیلم با هوشمندی، ساختارهای اجتماعی معیوب را به چالش می کشد و نشان می دهد که چطور این ساختارها می توانند باعث بروز چنین مشکلات عمیقی در خانواده ها شوند. پیام های پنهان و آشکار فیلم، ما را به تفکر درباره نقش جامعه و حکومت در بروز و حل این مشکلات دعوت می کند. این فیلم یک فریاد از دل سکوت جامعه است که می گوید: این مشکلات وجود دارند و باید دیده شوند.

جوایز و افتخارات: رکوردشکنی در جشنواره ها

وقتی فیلمی تا این حد قدرتمند و تأثیرگذار باشد، طبیعی است که در جشنواره ها هم حسابی بدرخشد و جوایز زیادی را از آن خود کند. ابد و یک روز در این زمینه هم رکوردشکن بود و کارنامه درخشانی از خودش به جا گذاشت.

سیمرغ های بلورین جشنواره فجر

سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر، برای فیلم ابد و یک روز یک دوره تاریخی بود. این فیلم با نامزدی در ۱۰ رشته، رکورددار نامزدی شد و در نهایت، با کسب ۹ سیمرغ بلورین، رکورددار دریافت جایزه از این جشنواره معتبر شد! واقعاً یک افتخار بزرگ برای یک فیلمساز جوان و اولین اثر بلندش. مهمترین جوایز ابد و یک روز از جشنواره فجر عبارت بودند از:

• سیمرغ بلورین بهترین فیلم
• سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (سعید روستایی)
• سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه (سعید روستایی)
• سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن (پریناز ایزدیار)
• سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (نوید محمدزاده)
• سیمرغ بلورین بهترین تدوین (بهرام دهقانی)
• سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی (سعید ملکان)
• سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی (بخش نگاه نو) (سعید روستایی)
• سیمرغ بلورین بهترین فیلم (بخش نگاه نو)
• سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران

این لیست بلندبالا از جوایز، نشان می دهد که فیلم چقدر مورد توجه داوران و تماشاگران قرار گرفته بود و چقدر ارزش هنری و تأثیرگذاری بالایی داشت.

افتخارات دیگر در ایران و جهان

البته درخشش ابد و یک روز فقط به جشنواره فجر محدود نشد. این فیلم در سایر رویدادهای سینمایی داخلی هم حسابی افتخارآفرینی کرد:

• شانزدهمین جشن حافظ: رکورد بیشترین تعداد نامزدی و جایزه را به خود اختصاص داد.
• دهمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران: باز هم بیشترین نامزدی و جایزه را کسب کرد.
• هجدهمین جشن سینمای ایران: افتخاراتی مشابه را تکرار کرد.

این موفقیت ها، جایگاه ابد و یک روز را نه تنها در سینمای ایران، بلکه در سطح جهانی هم بالا برد و آن را به عنوان یک نماینده شایسته از سینمای مستقل و اجتماعی ایران معرفی کرد. هرچند فیلم ابد و یک روز کاندید اسکار نشد، اما حضور و موفقیت هایش در جشنواره های بین المللی، نشان از کیفیت جهانی این اثر داشت و ثابت کرد که سینمای ایران حرف های زیادی برای گفتن در صحنه بین المللی دارد.

حرف و حدیث ها: از زبان عوامل و بازیگران

پشت صحنه هر فیلم بزرگی، داستان ها و حرف و حدیث های خودش را دارد که شنیدنش برای طرفداران سینما همیشه جذاب است. حواشی ابد و یک روز هم از این قاعده مستثنی نبود و نظرات عوامل و بازیگران، حسابی به عمق این فیلم اضافه کرد.

پیمان معادی، که نقش مرتضی را در این فیلم بازی کرد، درباره فیلمنامه «ابد و یک روز» گفته بود: آنقدر جزئیات نقش های این فیلم را خوب نوشته بود که از او پرسیدم آیا خودش یا از اقوامش کسی معتاد بوده است، چون از این میزان دقت و جزئیات متحیر شدم. این حرف معادی، به خوبی نشان می دهد که چقدر فیلمنامه روستایی دقیق و ملموس بود.

نوید محمدزاده هم که با بازی درخشانش، یکی از ماندگارترین نقش های یک معتاد را خلق کرد، درباره چالش های این نقش گفته بود: آدم دوست دارد ریسک کند، همان طور که خیلی کم معتاد شاهکار در کل تاریخ سینما داشته ایم. معتاد بد هم وجود داشته است. با این حال فکر می کنم نباید این طور تصور کرد که اگر نقش خوبی بوده دیگر تمام شده و نمی توان آن را کار کرد، چون هیچ چیزی تمام نمی شود و هر کسی عطر خودش را دارد. وقتی در یک ماه برای یک نقش ۱۱ کیلو وزن کم می کنم، به این معنی است که کار انجام شده است، چون فقط گریم برای درآمدن یک نقش کافی نیست. این گفته های نوید نشان می دهد که او چقدر برای این نقش زحمت کشیده و خودش را وقف آن کرده بود.

سعید ملکان، تهیه کننده دغدغه مند فیلم، هم درباره همکاری اش با سعید روستایی جوان گفته بود: از پیمان شادمانفر خیلی متشکرم، چون او این فیلمنامه را خوانده بود و برای من فرستاد. فیلمنامه را بسیار دوست داشتم و بعد خواستم که فیلم های کوتاه سعید روستایی را ببینم. فیلم های کوتاهش خصوصاً «مراسم» بسیار خوب بود. این حرف ها نشان می دهد که کشف استعداد سعید روستایی، یک فرآیند دقیق و حساب شده بوده است.

غزاله معتمد، طراح لباس فیلم، هم به نکته جالبی اشاره کرده بود: ما در مجموعه ای قرار گرفتیم که خیلی امکان خطا وجود نداشت. زمانی که ما درباره یک طبقه اجتماعی حرف می زنیم قطعاً یک تصویر در ذهن همه ما نمی آید اما سعید روستایی دقیقاً می دانست که کدام تصویر را برای فیلمش می خواهد. این جمله، تأییدی است بر نگاه دقیق و جزئی نگر روستایی که حتی در کوچکترین عناصر فیلم هم خودش را نشان می داد.

دیالوگ های فراموش نشدنی: طعم تلخ واقعیت

یکی از چیزهایی که ابد و یک روز را در ذهن ما حک می کند، دیالوگ های ابد و یک روز است. این دیالوگ ها، نه فقط حرف هایی عادی، بلکه عصاره ای از درد، امید، ناامیدی و واقعیت تلخ زندگی این خانواده هستند. هر کدام از این جملات، مثل یک چاقو، قلب مخاطب را خراش می دهند و تا مدت ها او را درگیر خود می کنند:

– سمیه (پریناز ایزدیار): لیلا یه کم پاک کن اون ماتیکو مرتضی و محسن نبیننت اینجوری تو خیابون، لیلا…
این دیالوگ نشان دهنده نگرانی و مسئولیت پذیری سمیه نسبت به خواهرانش است؛ نگرانی از قضاوت جامعه و تأثیر آن بر بقیه.

– مرتضی (پیمان معادی) به برقکار: اوستا بزنم این کنتور رو برق قطه شه؟ برقکار: شما دست به برق نزن نمی خواد کمک کنی. مرتضی: می گم برق شماها رو نمی گیره نه؟ برقکار: شما چشم نزنی، تا حالا نگرفته!
این دیالوگ، با طنزی تلخ، به مشکلات مالی و بی برقی در خانه اشاره دارد و نشان می دهد که چقدر این خانواده با مسائل پیش پا افتاده هم درگیر هستند.

– توو این خونه هیچی تمومی نداره… از ظرفای کثیف بگیر تا حرفای نیشدار آدما به همدیگه… اینجا همه چی ادامه داره!
شاید این، عصاره اصلی فیلم باشد؛ جمله ای که به خوبی حس خفقان و بن بست موجود در خانه و زندگی این افراد را به تصویر می کشد. هیچ چیز تمام نمی شود و این چرخه معیوب، تا ابد ادامه دارد.

این دیالوگ ها، مثل ضربه های چکش، واقعیت را بر سر مخاطب می کوبند و کاری می کنند که حس کنیم این شخصیت ها واقعاً زنده اند و دارند این حرف ها را می زنند. این قدرت کلام و دیالوگ نویسی سعید روستایی است که به این شخصیت ها عمق و جان می بخشد.

نقدها و بازخوردها: از منتقد تا تماشاگر

فیلم ابد و یک روز آنقدر پر و پیمان بود که بعد از اکران، حسابی در محافل نقد و بررسی سروصدا کرد و نظرات مختلفی را به دنبال داشت. هم منتقدان برجسته سینما و هم مخاطبان عادی، هر کدام از زاویه دید خودشان به این فیلم پرداختند و اغلب هم به خوبی از آن یاد کردند.

نظرات منتقدان برجسته عموماً مثبت و تحسین برانگیز بود. اکثر آن ها از کارگردانی جسورانه سعید روستایی، فیلمنامه محکم و جزئی نگرش، و از همه مهمتر، بازی های خیره کننده بازیگران، به ویژه نوید محمدزاده و پریناز ایزدیار، تمجید کردند. منتقدان معتقد بودند که این فیلم توانسته به شکلی واقع گرایانه و بدون اغراق، به مضامین مهم اجتماعی مثل اعتیاد و فقر بپردازد و تصویری عمیق از یک خانواده آسیب دیده ارائه دهد. برخی هم به فضاسازی خفقان آور و دیالوگ های کوبنده فیلم اشاره داشتند و آن را یک اثر ماندگار در سینمای اجتماعی ایران دانستند.

بازخورد عمومی و واکنش مخاطبان هم به شدت هیجان انگیز بود. استقبال بی نظیر از فیلم در گیشه و نظرات پرشور کاربران در شبکه های اجتماعی و سایت های سینمایی، نشان می داد که فیلم توانسته با توده مردم ارتباط عمیقی برقرار کند. خیلی ها می گفتند که فیلم، واقعیت زندگی خیلی از خانواده ها را نشان داده و باعث شده با شخصیت ها همذات پنداری کنند. برخی هم از تلخی و تأثیر عمیق فیلم بر روح و روانشان صحبت می کردند و می گفتند که بعد از دیدن فیلم، تا مدت ها ذهنشون درگیر بوده.

البته، مثل هر فیلم دیگری، نقدهای چالش برانگیز هم وجود داشت. مثلاً در برخی نقدها (مثل نقد کدومو که به نکات تربیتی و دیدگاه والدین می پردازد)، به وجود خشونت کلامی و فیزیکی، نمایش مواد مخدر و الفاظ رکیک در فیلم اشاره شده بود و توصیه می شد که این فیلم برای گروه سنی زیر ۱۶ سال مناسب نیست. این نوع نقدها، بیشتر روی تأثیرات تربیتی و روانی فیلم روی مخاطبان جوان تر متمرکز بودند و نکاتی را برای والدین مطرح می کردند که چطور با فرزندانشان درباره موضوع فیلم ابد و یک روز (اعتیاد، فقر، خانواده) صحبت کنند و پیامدهای منفی ناهنجاری های اجتماعی را توضیح دهند. با این حال، حتی این نقدها هم از ارزش هنری و تأثیرگذاری فیلم کم نمی کردند و صرفاً به ارائه یک دیدگاه متفاوت برای مخاطبان خاص می پرداختند. در کل، نقد ابد و یک روز نشان داد که این فیلم توانسته گفتمانی جدی و عمیق را در جامعه و سینمای ایران شکل دهد.

ابد و یک روز؛ میراثی برای سینمای ایران

بعد از گذشت چند سال از اکران ابد و یک روز، حالا می توانیم با اطمینان بگوییم که این فیلم، فقط یک اثر سینمایی موفق نبود؛ بلکه یک میراث ماندگار برای سینمای ایران به جا گذاشت. این فیلم استانداردهای جدیدی را در سینمای اجتماعی ایران بنا نهاد و مسیر را برای بسیاری از فیلمسازان پس از خود هموار کرد.

اول از همه، معرفی سعید روستایی به عنوان یک پدیده و استعداد بی بدیل، یکی از بزرگترین دستاوردهای این فیلم بود. روستایی با اولین فیلمش نشان داد که می شود با نگاهی تازه، جسورانه و عمیق، به سراغ موضوعات اجتماعی رفت و آثاری خلق کرد که هم از نظر هنری قوی باشند و هم با مخاطب ارتباط بگیرند. او با ابد و یک روز، ثابت کرد که چطور می توان از دل یک خانه کوچک و زندگی چند آدم عادی، یک درام عظیم و جهانی بیرون کشید.

الهام بخشی برای نسل جدید فیلمسازان هم یکی دیگر از تأثیرات مهم این فیلم بود. خیلی از جوانانی که سودای فیلمسازی در سر داشتند، بعد از دیدن ابد و یک روز، تشویق شدند که با جسارت بیشتری به سراغ سوژه های اجتماعی و واقع گرایانه بروند. این فیلم نشان داد که با حداقل امکانات، اما با خلاقیت و صداقت، می توان آثار بزرگی خلق کرد. جایگاه ابد و یک روز در تاریخ سینمای معاصر ایران، به عنوان فیلمی که توانست سینمای اجتماعی را دوباره احیا کند و آن را به سطح بالاتری ببرد، تثبیت شد. این فیلم به نوعی یک بازتعریف از بهترین فیلم اجتماعی ایرانی ارائه داد و نشان داد که عمق و تأثیرگذاری، مهمترین عناصر یک اثر اجتماعی موفق هستند.

تأثیر ابد و یک روز بر سینمای ایران را می توان در آثار بعدی نیز مشاهده کرد. این فیلم باعث شد که توجه به جزئیات زندگی طبقات فرودست، اهمیت شخصیت پردازی قوی و استفاده از دیالوگ های واقع گرایانه، بیشتر مورد توجه قرار گیرد. ابد و یک روز به ما یادآوری کرد که سینما می تواند و باید آیینه ای از جامعه باشد، حتی اگر این آینه، تلخی ها و زخم ها را نشان دهد. این فیلم، ثابت کرد که تماشاگر ایرانی، آماده دیدن واقعیت است، هرچقدر هم که این واقعیت تلخ باشد.

چطور ابد و یک روز رو ببینیم؟

اگر تا الان این فیلم را ندیده اید یا دلتان می خواهد دوباره آن را تماشا کنید و غرق در داستانش شوید، خوشبختانه راه های زیادی برای دیدن فیلم ابد و یک روز وجود دارد. این فیلم به دلیل محبوبیت و ارزش هنری اش، در بسیاری از پلتفرم های پخش آنلاین داخلی و حتی خارجی در دسترس است.

معمولاً می توانید این فیلم را در پلتفرم های محبوب داخلی مانند فیلیمو و نماوا پیدا کنید. این پلتفرم ها، امکان تماشای آنلاین فیلم را با کیفیت های مختلف فراهم می کنند و کافی است که اشتراک داشته باشید یا فیلم را اجاره کنید. گاهی اوقات، امکان خرید یا اجاره دیجیتالی فیلم از طریق وب سایت های دیگر هم وجود دارد که با یک جستجوی ساده می توانید به آن ها دسترسی پیدا کنید.

اگر هم خارج از ایران زندگی می کنید، برخی پلتفرم های بین المللی که محتوای ایرانی ارائه می دهند، ممکن است فیلم ابد و یک روز را در لیست خود داشته باشند. با این حال، بهترین و مطمئن ترین راه، استفاده از پلتفرم های داخلی است که به صورت قانونی و با کیفیت مطلوب، فیلم را در اختیار شما قرار می دهند. تماشای این فیلم، حتی برای چندمین بار، تجربه ای عمیق و متفاوت خواهد بود.

حرف آخر: فیلمی که با آدم می مونه

اگر بخواهیم جمع بندی نهایی درباره معرفی فیلم ابد و یک روز داشته باشیم، باید بگویم که این فیلم فراتر از یک اثر سینمایی صرف است. ابد و یک روز یک تجربه است، یک نگاه عمیق به لایه های پنهان جامعه و یک درس بزرگ در همدلی و انسانیت. این فیلم نشان داد که فقر، اعتیاد و مشکلات خانوادگی، هر چقدر هم که تلخ و ویرانگر باشند، باز هم می توانند با عشق و فداکاری گره بخورند و داستان هایی بسازند که تا ابد در ذهن و قلب مخاطب جا خوش کنند. واقعاً ارزش های هنری و اجتماعی فیلم آنقدر بالاست که هر کسی، چه علاقه مند به سینما باشد و چه دغدغه های اجتماعی داشته باشد، باید حداقل یک بار این فیلم را ببیند.

یادتان باشد، ابد و یک روز فقط یک داستان نیست، یک واقعیت است که جلوی چشم ما اتفاق می افتد و شاید بخش کوچکی از زندگی خیلی از مردم همین حوالی خودمان باشد. این فیلم ما را وادار می کند که به زندگی های اطرافمان با دقت بیشتری نگاه کنیم و از کنار مشکلات به سادگی نگذریم. دعوت می کنم اگر این فیلم را ندیده اید، حتماً سراغش بروید و اگر دیده اید، شاید بد نباشد دوباره آن را تماشا کنید و در آن بازاندیشی کنید. مطمئن باشید، این فیلم تا مدت ها با شما خواهد ماند و تأثیر عمیقش را بر جای خواهد گذاشت. فیلم ابد و یک روز، بدون شک یکی از افتخارات سینمای ایران است که نه تنها باید دید، بلکه باید درباره اش فکر کرد و از آن درس گرفت.