کلاهبرداری ارز دیجیتال

کلاهبرداری ارز دیجیتال به معنای فریب و سرقت دارایی های شما تو بازار پرنوسان رمزارزهاست. این اتفاق می تونه به روش های مختلفی مثل وعده های سود نجومی، فیشینگ یا سایت های جعلی بیفته. متاسفانه تو دنیای کریپتو، کلاهبردارها از ناآگاهی و هیجان آدما سوءاستفاده می کنن تا پولشون رو بالا بکشن. برای اینکه تو این دام نیفتید، باید حسابی حواستون جمع باشه و اطلاعاتتون رو بالا ببرید.

بازار ارزهای دیجیتال هر روز بزرگ تر و جذاب تر می شه، هم برای سرمایه گذارای جدید و هم برای اونایی که سال هاست تو این فضا هستن. این جذابیت، متاسفانه پای کلاهبردارها رو هم به این بازار باز کرده. چون این فضا نسبتاً جدیده، ماهیت غیرمتمرکزی داره و خیلی ها هنوز دانش کافی درباره خطراتش ندارن، کلاهبردارها راحت تر می تونن از سادگی آدما سوءاستفاده کنن و به قول معروف، پولشون رو بزنن.

هدف اصلی ما تو این مقاله اینه که همه جوانب کلاهبرداری ارز دیجیتال رو براتون روشن کنیم. از اینکه کلاهبرداری چیه و چه فرقی با ریسک عادی بازار داره، تا انواع روش هایی که کلاهبردارها استفاده می کنن، چطور می تونید پروژه های اسکم رو تشخیص بدید و از همه مهم تر، اگه خدای نکرده گرفتار شدید، چه کارهایی باید انجام بدید و چطور پیگیری قانونی کنید. با این اطلاعات، می تونید با خیال راحت تر و چشمانی بازتر تو دنیای رمزارزها بچرخید و از سرمایه تون حسابی مراقبت کنید.

کلاهبرداری ارز دیجیتال دقیقاً چیه؟

شاید براتون سوال باشه که اصلاً کلاهبرداری تو این بازار دیجیتالی چی هست و چه فرقی با یه سرمایه گذاری پرریسک و از دست دادن پول داره. کلاهبرداری ارز دیجیتال یعنی هر کاری که کلاهبردارها برای فریب دادن و دزدیدن دارایی های دیجیتالی شما انجام می دن. اونا با وعده های دروغ، اطلاعات غلط یا هر ترفند دیگه ای، اعتماد شما رو جلب می کنن تا پولتون رو از چنگتون دربیارن. فرقش با ریسک بازار اینه که تو ریسک بازار، شما با آگاهی از احتمالات، سرمایه گذاری می کنید و ممکنه سود کنید یا ضرر؛ اما تو کلاهبرداری، هدف از اول دزدیه، نه سرمایه گذاری واقعی.

کلاهبردارها از ویژگی هایی مثل غیرمتمرکز بودن و گاهی ناشناس بودن تراکنش ها تو دنیای ارز دیجیتال سوءاستفاده می کنن تا ردپایی از خودشون باقی نذارن. اونا همیشه دنبال روش های جدیدن تا قربانی پیدا کنن. پس هوشیاری تو این فضا خیلی مهمه.

انواع روش های کلاهبرداری تو ارزهای دیجیتال

کلاهبردارها همیشه خلاقن و هر روز یه روش جدید برای خالی کردن جیب مردم پیدا می کنن. تو دنیای ارز دیجیتال هم همینطوره. بیاید با هم مهم ترین و رایج ترین روش های کلاهبرداری رو بررسی کنیم تا دیگه کسی گول نخوره.

۱. طرح های سرمایه گذاری فریبنده (پانزی و هرمی)

این دو تا روش، جزو قدیمی ترین و البته موثرترین روش های کلاهبرداری هستن که حالا تو دنیای کریپتو هم رواج پیدا کردن.

طرح های پانزی (Ponzi Scheme)

تو طرح پانزی، یه نفر به شما وعده سودای تضمینی و خیلی بالا می ده. مثلاً می گه ماهیانه ۱۰ درصد سود می گیری. شما پولت رو می ذاری و واقعاً هم یکی دو ماه اول سود می گیری. اما حقیقت اینه که این سود از جایی تولید نمی شه. برگزارکننده این طرح، پول سرمایه گذارای جدید رو می گیره و باهاش سود سرمایه گذارای قدیمی تر رو می ده. این چرخه تا وقتی که سرمایه گذار جدید به اندازه کافی وارد طرح بشن، ادامه پیدا می کنه. وقتی دیگه کسی نیاد و پول جدیدی وارد سیستم نشه، طرح مثل یه حباب می ترکه و اون موقع هست که دیگه خبری از پول خودتون و سودتون نیست.

یادتون باشه: «اگر چیزی بیش از حد خوب به نظر می رسد که واقعی باشد، احتمالاً واقعی نیست.» این جمله رو همیشه آویزه گوشتون کنید، مخصوصاً تو دنیای پر وسوسه ارزهای دیجیتال!

طرح های هرمی (Pyramid Scheme)

تو طرح هرمی، داستان کمی فرق می کنه. شما برای سود گرفتن، باید عضوای جدیدی رو به سیستم دعوت کنی. هرچی زیرمجموعه های بیشتری داشته باشی، سود بیشتری هم می گیری. این طرح ها مثل یه هرم بزرگ می مونن که شما تو یه طبقه اش قرار می گیری و برای اینکه به طبقه های بالاتر بری و پول بیشتری بگیری، باید آدم های جدیدی رو بیاری زیر مجموعه خودت. مشکل اینجاست که این هرم هم یه روزی به انتها می رسه و دیگه کسی برای عضو شدن پیدا نمی شه. اون وقته که هرم فرو می پاشه و سرمایه های طبقه های پایین تر به باد می ره.

پامپ و دامپ (Pump and Dump)

اینجا کلاهبردارها یه ارز دیجیتال ناشناخته و کم ارزش رو پیدا می کنن یا حتی خودشون یه دونه می سازن. بعدش شروع می کنن به تبلیغات گسترده و الکی بزرگ کردنش تا قیمت بره بالا. وقتی قیمت حسابی رشد کرد، اونا توکن های خودشون رو می فروشن (یعنی دامپ می کنن) و قیمت یهو می ریزه. اون موقع کسایی که گول خوردن و تو قیمت بالا خریدن، می مونن با یه توکن بی ارزش و کلی ضرر.

1. مرحله جمع آوری (Accumulation): کلاهبرداران مقدار زیادی از توکن رو با قیمت پایین می خرن.
2. مرحله پامپ (Pump): با تبلیغات الکی و هیجان ساز، دیگران رو ترغیب به خرید می کنن و قیمت رو بالا می برن.
3. مرحله توزیع (Distribution): وقتی قیمت به اوج رسید، کلاهبردارها آروم آروم توکن هاشون رو می فروشن.
4. مرحله دامپ (Dump): در آخر، حجم زیادی از توکن ها رو یک جا می فروشن و قیمت رو به شدت پایین می کشن.

راگ پول (Rug Pull)

راگ پول یعنی اینکه توسعه دهنده های یه پروژه ارز دیجیتال، بعد از اینکه کلی سرمایه از مردم جمع کردن، یهو پروژه رو ول می کنن و با همه پول ها ناپدید می شن. مثل اینکه فرش رو از زیر پات بکشن. این اتفاق معمولاً تو پروژه های جدید و توکن های ناشناخته میفته که خیلی سروصدا می کنن ولی پشتوانه ای ندارن.

۲. کلاهبرداری های مبتنی بر دسترسی و اطلاعات

فیشینگ (Phishing)

فیشینگ یعنی اینکه کلاهبردارها خودشون رو جای یه نهاد معتبر مثل صرافی، کیف پول یا یه پروژه معروف جا می زنن. اونا با ایمیل های جعلی، پیامک یا وب سایت های قلابی، از شما می خوان که اطلاعات محرمانه مثل رمز عبور یا عبارت بازیابی (Seed Phrase) کیف پولتون رو وارد کنید. اگه گول بخورید و این اطلاعات رو بدید، به راحتی به همه دارایی هاتون دسترسی پیدا می کنن و تو یه چشم به هم زدن، خالی شون می کنن.

جعل هویت و سلبریتی ها

تو این روش، کلاهبردارها خودشون رو جای افراد معروف تو حوزه کریپتو، سلبریتی ها یا حتی تیم پشتیبانی صرافی ها معرفی می کنن. اونا با وعده های دروغین یا پیشنهادهای ویژه، شما رو ترغیب می کنن که پول واریز کنید یا اطلاعاتتون رو بدید. حتی ممکنه از فناوری دیپ فیک (Deepfake) استفاده کنن تا ویدئوهای جعلی از افراد معروف بسازن و با این ترفند، اعتماد شما رو جلب کنن.

اپلیکیشن ها و کیف پول های جعلی

خیلی وقتا کلاهبردارها اپلیکیشن ها یا کیف پول های تقلبی می سازن که دقیقاً شبیه نمونه های اصلی هستن. اگه این اپلیکیشن ها رو از منابع غیرمعتبر دانلود کنید، ممکنه دارایی هاتون به خطر بیفته. این اپلیکیشن ها معمولاً بدافزار دارن و اطلاعات شما رو می دزدن یا مستقیماً به کیف پولتون دسترسی پیدا می کنن.

جعل آدرس کیف پول و حمله کپی-پیست

تو این روش کلاهبرداری ارز دیجیتال، کلاهبردارها از یه باگ نرم افزاری یا یه ویروس تو سیستم شما استفاده می کنن. وقتی شما آدرس کیف پول مقصد رو کپی می کنی تا ارز بفرستی، این ویروس یا باگ، آدرس رو تغییر می ده و یه آدرس دیگه (که مال کلاهبردارهاست) رو جایگزین می کنه. چون آدرس کیف پول ها معمولاً خیلی طولانی هستن، خیلی ها فقط اول و آخرش رو چک می کنن و متوجه این تغییر نمی شن. اینجوری پولت رو به جای حساب اصلی، می فرستی به جیب کلاهبردار.

باج افزارها (Ransomware)

باج افزار یه نوع بدافزاره که اطلاعات یا کل کامپیوتر شما رو قفل می کنه. بعد کلاهبردار از شما می خواد که در ازای آزاد کردن اطلاعاتت، یه مقدار ارز دیجیتال بهش بدی (باج). اگه باج رو ندی، ممکنه اطلاعاتت برای همیشه از بین بره یا بهش دسترسی نداشته باشی. بهترین راه برای مقابله با این مورد، نصب آنتی ویروس خوب، به روز نگه داشتن سیستم و بکاپ گرفتن منظم از اطلاعاته.

حمله مرد میانی (Man-in-the-Middle Attack)

تو این حمله، کلاهبردار بین شما و سرویس دهنده ای که باهاش کار می کنید (مثلاً صرافی) قرار می گیره و اطلاعاتتون رو سرقت می کنه. این اتفاق معمولاً وقتی می افته که از وای فای عمومی یا شبکه های ناامن استفاده می کنید. اطلاعات حساس مثل رمز عبور یا کلید خصوصی کیف پولتون می تونه دزدیده بشه. برای جلوگیری از این نوع کلاهبرداری ارز دیجیتال، همیشه از اینترنت امن و خصوصی استفاده کنید و VPN رو روشن نگه دارید.

۳. کلاهبرداری های نوظهور و خلاقانه

کلاهبرداری با هوش مصنوعی (AI Scams)

با پیشرفت هوش مصنوعی، کلاهبردارها هم بیکار ننشستن. اونا از ربات های چت هوش مصنوعی برای گول زدن مردم، پیشنهاد دادن سرمایه گذاری های دروغین یا حتی ساختن ویدئوهای جعلی (دیپ فیک) از افراد معروف استفاده می کنن. هوش مصنوعی باعث می شه که کلاهبرداری ها پیچیده تر و با حجم وسیع تری انجام بشن.

کلاهبرداری های مرتبط با NFT

ان اف تی ها هم فضای جدیدی برای کلاهبردارها ایجاد کردن. از فیشینگ تو بازارهای NFT گرفته تا فروختن NFTهای تقلبی یا حتی پامپ و دامپ کردن قیمت NFTها، همه و همه روش هایی هستن که کلاهبردارها تو این حوزه استفاده می کنن. باید حواستون باشه که ان اف تی های با ارزش رو از کجا می خرید و اطلاعاتتون رو به هر کسی ندید.

کلاهبرداری عاشقانه یا قصابی خوک (Pig Butchering Scam)

این یکی یه روش خیلی کثیفه که کلاهبردارها از احساسات آدما سوءاستفاده می کنن. اونا با برقراری یه رابطه عاطفی یا دوستانه (معمولاً تو شبکه های اجتماعی یا برنامه های دوست یابی)، اعتماد شما رو جلب می کنن. بعد از مدت ها که حسابی بهشون اعتماد کردی، شروع می کنن به پیشنهاد دادن یه سرمایه گذاری تو ارز دیجیتال با سودای نجومی. اونا حتی ممکنه بگن خودشون کلی از این راه پول درآوردن. وقتی پولت رو واریز کردی، ناپدید می شن و شما می مونی و یه قلب شکسته و یه جیب خالی!

کلاهبرداری با ادعای استخراج ابری (Cloud Mining)

استخراج ابری یعنی شما به جای اینکه خودت دستگاه ماینینگ بخری و تو خونه ات کلی برق مصرف کنی، یه مقداری پول می دی به یه شرکت تا برات استخراج کنه و سودش رو بهت بده. خیلی از این شرکت ها اما کلاهبردارن. اونا وعده هش ریت بالا با هزینه کم رو می دن، اما در واقع یا اصلاً استخراجی در کار نیست و سودت رو از پول کاربرای جدید می دن (طرح پانزی) یا هش ریت خیلی کمتری از اونی که وعده دادن، بهت اختصاص می دن و در نهایت، ضرر می کنی.

کلاهبرداری از طریق پیشنهاد شغلی

شاید باور نکنید، اما کلاهبردارها حتی از بازار کار هم سوءاستفاده می کنن. اونا با پیشنهادهای شغلی خیلی جذاب و پردرآمد تو حوزه کریپتو، شما رو گول می زنن. مثلاً می گن برای آموزش یا شروع کار باید یه مبلغی رو به صورت رمزارز پرداخت کنی. یا حتی ممکنه بگن برای مشارکت تو یه پروژه پرسود یا بازی کریپتویی، باید سرمایه گذاری کنی. اینا همه ترفندهایی برای سرقت پول شماست.

کلاهبرداری هانی پات (Honeypot)

این روش کمی پیچیده است. کلاهبردارها یه قرارداد هوشمند با یه باگ ظاهری می سازن. یعنی طوری وانمود می کنن که اگه شما یه مقدار رمزارز به این قرارداد بفرستی، می تونی توکن های قفل شده داخلش رو خالی کنی. اما وقتی پول رو می فرستی، هم پول خودت قفل می شه و هم توکن های قبلی رو نمی تونی برداری. در واقع، خود شما که دنبال سوءاستفاده از یه باگ بودی، تو دام کلاهبردار می افتی و سرمایه ات رو از دست می دی.

کلاهبرداری با ادعای ریکاوری رمز ارزهای گمشده

تصور کنید پولتون رو تو یه هک از دست دادید یا عبارت بازیابی کیفتون رو گم کردید. تو این شرایط، یه عده کلاهبردار پیدا می شن که ادعا می کنن می تونن دارایی های از دست رفته شما رو برگردونن. اونا ازتون یه کارمزد می گیرن (معمولاً به صورت رمزارز) و بعدش ناپدید می شن. باید حسابی حواستون باشه، چون بیشتر این ادعاها دروغه و فقط می خوان از شرایط بد شما سوءاستفاده کنن.

سوءاستفاده از اعتماد و هک حساب های رسمی

گاهی وقتا کلاهبردارها حساب های رسمی شرکت های بزرگ، افراد معروف یا حتی نهادهای دولتی رو تو شبکه های اجتماعی هک می کنن. بعد از طریق این حساب های هک شده، پیام های فریبنده منتشر می کنن. مثلاً اعلام می کنن که برای یه کمک خیریه یا یه ایردراپ بزرگ، باید رمزارز بفرستید. چون پیام از یه حساب معتبر میاد، خیلیا باور می کنن و پولشون رو از دست می دن.

چطور پروژه های کلاهبرداری ارز دیجیتال رو تشخیص بدیم؟

تشخیص کلاهبرداری ارز دیجیتال اونقدرها هم که فکر می کنید سخت نیست، فقط باید یه سری نشانه ها رو بشناسید و حواستون رو جمع کنید. اینا رو گوشه ذهنتون داشته باشید:

۱. وعده سودهای غیرواقعی و تضمینی

این اولین و مهم ترین نشونه خطره. هیچ سرمایه گذاری قانونی، اونم تو بازاری مثل ارز دیجیتال که پر از نوسانه، نمی تونه سود تضمینی بده. اگه دیدید یه پروژه داره قول سودای فضایی و بدون ریسک می ده (مثلاً روزی ۵ درصد یا ماهی ۱۵ درصد)، بدونید که ۹۹.۹ درصد کلاهبرداریه. پولدار شدن یک شبه فقط تو فیلما و قصه ها اتفاق میفته، نه تو بازار کریپتو.

۲. عدم شفافیت در وایت پیپر یا ضعیف بودن اون

هر پروژه ارز دیجیتالی معتبری یه وایت پیپر (Whitepaper) داره که توش همه چیز رو درباره خودش توضیح داده: هدفش چیه، چطور کار می کنه، تیمش کیه و برنامه های آینده اش چیه. اگه یه پروژه وایت پیپر درست و حسابی نداره، یا وایت پیپرش پر از اصطلاحات گنگ و نامفهومه، یا فقط حرف از سود و پول می زنه، باید حسابی مشکوک بشید. پروژه های معتبر همه چیزشون شفافه.

۳. تیم توسعه دهنده ناشناس یا غیرقابل اعتماد

خیلی مهمه که بدونید چه کسایی پشت یه پروژه هستن. اگه تیم توسعه دهنده یه پروژه ناشناسه، سابقه مشخصی نداره، یا از هویت های جعلی استفاده کرده، این یه چراغ قرمز بزرگه . تیم های معتبر معمولاً تو لینکدین یا جاهای دیگه قابل ردیابی هستن و می تونید سوابقشون رو چک کنید.

۴. بازاریابی بیش از حد و ادعاهای گزاف

پروژه های کلاهبرداری ارز دیجیتال معمولاً با تبلیغات خیلی پر سر و صدا و اغراق آمیز سعی می کنن خودشون رو تو چشم مردم بیارن. استفاده از سلبریتی ها، تبلیغات تهاجمی تو شبکه های اجتماعی، یا ادعاهای خیلی بزرگ و غیرقابل باور (مثلاً قراره بیت کوین رو رد کنیم!) همگی نشانه هاییه که باید بهش توجه کنید. پروژه های واقعی بیشتر روی کارکرد و تکنولوژیشون تمرکز می کنن تا تبلیغات.

۵. نبود کاربرد واقعی برای توکن یا پروژه

یه پروژه ارز دیجیتال واقعی باید یه مشکل رو حل کنه یا یه کاربرد مشخصی داشته باشه. اگه یه توکن فقط برای جذب سرمایه ساخته شده و هیچ هدف یا کاربرد عملی نداره، احتمالاً کلاهبرداریه. فکر کنید این توکن واقعاً به چه دردی می خوره؟ اگه جوابی براش ندارید، پس خیلی محتاط باشید.

۶. تاکید زیاد بر زیرمجموعه گیری و طرح های هرمی

اگه یه پروژه یا پلتفرم، خیلی روی دعوت از افراد جدید و گرفتن زیرمجموعه تاکید می کنه و به ازای هر نفری که دعوت می کنی بهت پورسانت می ده، این یه نشونه قوی از طرح های پانزی یا هرمی هستش. این مدل ها به جای تولید ثروت واقعی، فقط پول رو بین اعضای مختلف جابه جا می کنن و در نهایت سقوط می کنن.

۷. اشتباهات نگارشی و طراحی ضعیف سایت/اپلیکیشن

خیلی وقتا سایت ها یا اپلیکیشن های کلاهبرداری، پر از غلط املایی و اشتباهات نگارشی هستن یا طراحی خیلی آماتور و بی کیفیتی دارن. این نشون می ده که تیم پشت پرده حرفه ای نیست و فقط می خوان سریع پول به جیب بزنن. یه شرکت معتبر، برای جزئیات کارش هم ارزش قائله.

۸. فقدان مجوزها و نهادهای نظارتی معتبر

تو خیلی از کشورها، فعالیت های مربوط به ارز دیجیتال نیاز به مجوزهای خاصی داره. اگه یه پروژه یا صرافی مجوزهای لازم رو نداره یا تو مناطق خاکستری قانونی فعالیت می کنه، باید بهش مشکوک بشید. این نشونه عدم پایبندی به قانون و عدم امنیت سرمایه شماست.

۹. اهمیت DYOR (Do Your Own Research)

مهم ترین چیزی که می تونه شما رو از کلاهبرداری ارز دیجیتال نجات بده، اینه که خودتون تحقیق کنید. به حرف هیچ کس (حتی دوست و آشنا) اعتماد صددرصدی نکنید. خودتون آستین بالا بزنید و همه جوانب پروژه رو بررسی کنید:

• جامعه کاربری پروژه رو تو شبکه های اجتماعی چک کنید (آیا واقعاً فعاله یا فقط رباته؟)
• از ابزارهای تحلیل آن چین (مثل Bubble Maps) استفاده کنید تا وضعیت توکنومیک و توزیع توکن ها رو ببینید.
• تو منابع خبری معتبر و انجمن های تخصصی کریپتو، درباره پروژه جستجو کنید و ببینید بقیه چی می گن.

لیست جامع پروژه ها و سایت های کلاهبرداری ارز دیجیتال

تو این بخش می خوایم یه لیست از پروژه ها و سایت های کلاهبرداری ارز دیجیتال که تا حالا شناخته شدن، بهتون معرفی کنیم. این لیست فقط بخشی از کلاهبرداری های موجود تو بازار کریپتوعه، اما با شناختشون می تونید با «رد فلگ ها» یا همون نشانه های خطر آشنا بشید و کمتر تو دام بیفتید.

الف) پروژه های پانزی/هرمی

یونیفاندز (Unifunds)

یونیفاندز یه طرح پانزی بود که تو مالزی توسط دو ایرانی راه اندازی شد. وعده پلتفرم معاملاتی تو بازارهای جهانی رو می داد، اما در واقعیت هیچ فعالیت اقتصادی نداشت و سود سرمایه گذارای قدیمی رو از پول جدیدا پرداخت می کرد. با کم شدن ورود سرمایه جدید، کل طرح شکست خورد و خیلیا پولشون رو از دست دادن.

وایزلینگ (Wiseling)

وایزلینگ یه شرکت فنلاندی بود که با وعده سودای بالا و تضمینی، مردم رو گول می زد. تو ایران همایش های زیادی برگزار کرد و خیلیا رو به سمت سرمایه گذاری تو پلن های مثلاً ۳۰ روزه با سود ۲٪ روزانه کشوند. بیمه نامه هاشون هم جعلی بود. تهش هم با کلی پول ناپدید شدن.

مستر دیجی کوین (Mr Digi Coin)

این سایت خودش رو یه پلتفرم استخراج ابری دوج کوین معرفی می کرد و وعده سود ثابت و بالا از استیکینگ و استخراج می داد. اما استخراج دوج کوین با سودآوری کم، نشونه یه پانزی بود که سودها رو از سرمایه گذارای جدید پرداخت می کرد. با بالا رفتن قیمت دوج کوین و نوسانات بازار، دیگه سود نداد و سرمایه ها رو مسدود کرد.

پروپرتیک (Propertiq)

پروپرتیک ادعا می کرد تو حوزه املاک و مستغلات سرمایه گذاری می کنه و سودای بالا می ده. اما اطلاعات دقیق و شفافی نداشت، وعده بازدهی بدون ریسک می داد، مجوز قانونی نداشت و خیلیا هم گزارش دادن که سود یا اصل پولشون رو نگرفتن.

Unique Finance

یونیک فایننس یه طرح پانزی بود که با وعده سرمایه گذاری تو بازارهای بین المللی و سودای بالا، مردم رو تشویق به سرمایه گذاری می کرد. از روش های عضوگیری و پرداخت سود از پول جدیدا استفاده می کرد و سرانجام سرشبکه هاش تو ایران دستگیر شدن.

دیفای گروپس (DeFi Groups)

دیفای گروپس با سوءاستفاده از اسم دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) وعده سود ۱۰ تا ۱۷ درصد ماهیانه می داد. تیم توسعه دهنده اش ناشناس بود و مؤسسه نظارتی FINMA تو سوئیس هم به فعالیت هاش هشدار داده بود.

پی کوین (PCoin)

پی کوین با سوءاستفاده از اسم شرکت پوما، سعی در جذب سرمایه گذار داشت. این پروژه تیم توسعه دهنده شفافی نداشت، تو صرافی های معتبر لیست نشده بود و توکن هاش تو چند کیف پول محدود متمرکز بودن. با بازاریابی شبکه ای و وعده های غیرمنطقی، خیلیا رو گول زد.

تری ان وست (Treenvest)

ترین وست از سال ۲۰۱۹ با وعده سود ثابت و بدون ریسک ۱۰ درصدی ماهیانه، از طریق معامله گرای حرفه ای و ربات های هوشمند، شروع به کار کرد. اما ویژگی های یه طرح پانزی رو داشت و ادعاهاش درباره واریز توکن به کیف پول های معتبر مثل تراست والت، توسط خودشون تکذیب شد.

Orbit Network

اوربیت نتورک ادعا می کرد تو حوزه بلاک چین و ارز دیجیتال فعاله و سه توکن RKN, SNL, NYE رو معرفی کرده بود. اما اطلاعات وب سایتش مبهم بود، بنیان گذارا و تیمش ناشناس بودن، توکن هاش بیش از ۹۹٪ تو ۱۰ آدرس متمرکز بودن و وعده سود قطعی و بالا می داد.

کینگ مانی (King Money)

کینگ مانی یه ارز دیجیتال با نماد KIM بود که تو هیچ صرافی معتبری لیست نشده بود. وایت پیپر چهار صفحه ای داشت و تیمش ناشناس بود. نوسانات قیمتی شدید و تبلیغات زیاد، نشانه های کلاهبرداریش بود. وزارت اطلاعات ایران هم گرداننده هاش رو دستگیر کرد و این پروژه به عنوان یکی از بزرگترین شبکه های کلاهبرداری شناخته شد.

یوتی بایت (UtByte)

یوتی بایت یه صرافی و کیف پول دیجیتال بود که برای کینگ مانی طراحی شده بود. ارزش بازار کینگ مانی رو ۲۸ میلیارد یورو اعلام کرده بود که کاملاً دروغ بود. امکان برداشت دارایی ها رو محدود می کرد و حساب کاربرا رو مسدود می کرد. بیشتر ترافیکش هم از ایران بود.

Initiative Q

این پروژه می خواست یه سیستم پرداخت جدید با ارز «کیو» ایجاد کنه و وعده ارز رایگان به کاربرای اولیه رو می داد. اما شفافیت نداشت، وایت پیپر نداشت، مدل اقتصادیش مبهم بود و ارزش گذاری توکن هاش بر اساس تعداد کاربرای جدید بود که شبیه طرح های هرمی بود. اطلاعات شخصی کاربرای جدید رو جمع می کرد بدون اینکه محصول یا خدماتی ارائه بده.

توکن دنا (DenaToken)

دنا توکن توسط یه نوجوان راه اندازی شد که بدون دانش کافی، توکن های جعلی می فروخت. وب سایت کامل و معتبری نداشت، وایت پیپرش ناقص بود و وعده رشد ۱۰۰ برابری سرمایه تو مدت کوتاه رو می داد که کلاهبرداری پانزی بود.

بهکامان (Behkamcoin)

بهکام کوین ادعا می کرد با انرژی خورشیدی ارز دیجیتال استخراج می کنه. بنیان گذارانش تو حوزه بلاک چین سابقه نداشتن. با تبلیغات گسترده و رپورتاژ آگهی، خودش رو معتبر نشون می داد و حتی اینماد و درگاه بانکی داشت. اما یه طرح پانزی بود و با وعده های دروغین، مردم رو فریب می داد.

اکو اسمارت (Eco Smart)

اکو اسمارت یه طرح سرمایه گذاری بود که ادعا می کرد با جذب ترون، محصولاتی مثل گیمینگ و ربات ترید ارائه می کنه و سود زیادی می ده. اما سازوکار مشخصی نداشت، وعده هاش محقق نشد و نقشه راه روشنی هم نداشت. اینا همه چراغ خطر برای کلاهبرداری بودنشه.

دابل وی اتریوم (Double V Ethereum)

دابل وی یه شبکه ای بود که با تبلیغات پر زرق وبرق، مردم رو به سرمایه گذاری تو اتریوم دعوت می کرد و ادعا می کرد با جذب افراد جدید سود کلانی می ده. برای عضویت باید اتریوم می فرستادی و بعد زیرمجموعه می آوردی. این پروژه یه طرح پانزی بود که پول عضوای جدید رو بین قدیمی ترها تقسیم می کرد.

اوپن سویل (Open Soil)

اوپن سویل یه طرح پانزی و هرمی بود که با وعده سود روزانه ۲.۳ تا ۴.۸ درصد از طریق آربیتراژ، مردم رو گول می زد. اما منبع درآمدش نامشخص بود، هویت سازنده هاش معلوم نبود، وب سایتش مبتدیانه طراحی شده بود و خیلیا هم مالباخته شدن.

آی سی بروکر (IC Broker)

آی سی بروکر خودش رو یه پلتفرم سرمایه گذاری جامع تو حوزه ارز دیجیتال، اوراق بهادار و دیفای معرفی می کرد. ادعا می کرد تو همه حوزه ها فعاله و سود قابل توجهی می ده. اما اینا همش ظاهر ماجرا بود و در واقع یه طرح کلاهبرداری پانزی بود که می خواست با فریب، سرمایه مردم رو به دست بیاره.

ب) شت کوین های کلاهبرداری/پامپ و دامپ

پروژه آریا کوین (Arya Coin)

آریا کوین اولین کوین ایرانی بود که تو کوین مارکت کپ لیست شد. اما ۷۳٪ از توکن هاش تو یه آدرس کیف پول بود و ۹۵٪ تو ۲۵ کیف پول، که تمرکز بالا و خطر کلاهبرداری رو نشون می داد. نرخ هش شبکه اش هم خیلی پایین بود و اخباری از حضور اعضای مستر دیجی کوین (یه پانزی معروف) تو این پروژه منتشر شده بود.

بیکس بی کوین (Bixbcoin)

بیکسبی کوین یه ارز دیجیتال با فعالیت های مشکوک و ساختار هرمی بود. وعده سودای سالیانه ۵۳.۵ تا ۵۳۶.۵ درصد رو می داد که غیرممکن بود. ساختار پاداش دهیش تا ۴۰ سطح، نشونه طرح هرمی بود. اطلاعاتی از تیم توسعه دهنده و عملکرد پروژه در دسترس نبود و از صرافی های اختصاصی بدون مجوز استفاده می کرد.

AiTrades

AiTrades یه پروژه کلاهبرداری بود که با وعده سود بالا و استفاده از هوش مصنوعی، مردم رو به سرمایه گذاری ترغیب می کرد. توکنی به اسم ATC Coin داشت، اما مستندات فنی معتبر، تیم توسعه دهنده شناخته شده و برنامه کسب وکار شفافی نداشت. پلیس فتا هم درباره فعالیت های مجرمانه اش هشدار داده بود.

نوکون (Nokon)

نوکون یه توکن دیجیتال بود که به دلیل نداشتن شفافیت و اطلاعات کافی، کلاهبرداری شناخته شد. وایت پیپر نداشت، هویت توسعه دهنده هاش نامشخص بود و ۹۵٪ توکن هاش تو دو کیف پول متمرکز بودن.

یوزبیت (Yoozbit)

یوزبیت یه پلتفرم ایرانی بود که با توکن یوزکوین (YZC) فعالیت می کرد. وعده سود بالا، لیست شدن تو صرافی های معتبر خارجی رو می داد و پلن های زیرمجموعه گیری داشت که شبیه طرح های هرمی بود. کاربرد واقعی نداشت و با دستکاری قیمت و ایجاد سوابق خرید و فروش جعلی، سعی در فریب مردم داشت.

دریک (Darik)

دریک یه ارز دیجیتال بود که تو ایران به عنوان یه فرصت سرمایه گذاری تبلیغ می شد. وعده هایی مثل پیشی گرفتن از بیت کوین رو می داد، اما پلیس امنیت اقتصادی ناجا گرداننده هاش رو دستگیر کرد و ۱۵۰ میلیارد تومن از پولای کلاهبرداری شده رو ضبط کرد.

بِم چین (BEMCHAIN)

بم چین یه پلتفرم سرمایه گذاری با ویژگی های مشکوک بود. نظارت قانونی نداشت، اطلاعات تماس معتبری ارائه نمی داد، به عنوان یه طرح هرمی فعالیت می کرد و وعده سودای غیرواقعی می داد. پنهان کردن هویت مالک دامنه هم نشونه کلاهبرداری بود.

لاکیرا (Laqira)

پروتکل لاکیرا (LQR) توسط برادران اوسیوند راه اندازی شد. ۹۸٪ توکن هاش تو پنج کیف پول قفل نشده بودن که خطر فروش ناگهانی و سقوط قیمت رو نشون می داد. قرارداد هوشمندش هم قابلیت دستکاری بازار و محدود کردن تراکنش ها رو داشت.

بیت بد (Bitbod)

باربد معصومی، معروف به بیت بد، شرکت آموزشی BitBod رو تأسیس کرد. اما اتهاماتی مبنی بر ترویج و تبلیغ توکن های بی ارزش یا تقلبی با استفاده از سلبریتی ها علیه او مطرح شد.

توکن ووجک (Wojak Token)

ووجک توکن به دلیل نوسانات شدید قیمتی و رفتارهای مشکوک، یه کلاهبرداری پامپ و دامپ شناخته شد. تیمش ناشناس بود، کدهای مشکوکی تو قرارداد هوشمندش وجود داشت که می تونست تراکنش ها رو قفل کنه و نوسانات غیرعادی قیمت رو تجربه کرده بود.

تدی دوج (Teddy Doge)

تدی دوج یه ارز دیجیتال بود که با وعده های واهی یه پلتفرم چند منظوره برای مبادلات معرفی می شد. اما بعد از جذب سرمایه، سازنده هاش ناپدید شدن و قیمت توکن تدی دوج ۹۹٪ سقوط کرد. این پروژه هم یه کلاهبرداری بود.

ج) استخراج ابری جعلی

آی ماینر (iMiner)

آی ماینر یه شرکت استخراج ابری بود که ادعا می کرد ۷ سال سابقه تو کشورهای مختلف داره و امکان استخراج بیت کوین رو بدون دانش فنی می ده. اما مجوز قانونی نداشت، ادعاهاش درباره مزارع استخراجش بی اساس بود و وب سایتش هم تازه ثبت شده بود. این تناقضات، نشونه یه طرح پانزی بود.

ایران کوین ماین (Iran Coinmine)

ایران کوین ماین یه وب سایت بود که با وعده سودای بالا از طریق استخراج ارز دیجیتال، مردم رو جذب می کرد. اما مجوز رسمی نداشت، اطلاعات شفافی از تیمش نمی داد و وعده های سود غیرواقعی می داد. خیلیا هم گزارش دادن که نتونستن سود یا اصل سرمایه شون رو برداشت کنن.

د) سایر کلاهبرداری ها (نمونه ها)

لوتوچی (Lotouchi)

لوتوچی خودش رو یه مؤسسه خیریه معرفی می کرد که از طریق بلیط های لاتاری برای نیازمندا کمک جمع می کنه. اما اطلاعاتی درباره مجوزها، محل ثبت یا بنیان گذارا نداشت. قرعه کشی هاش ناظر بیرونی نداشتن و درصد کمک های خیریه رو فاش نمی کرد.

آمازون سل (Amazon Cell)

آمازون سل یه پروژه ایرانی بود که با وعده سود کلان از طریق خرید و فروش کالاهای خارجی، سرمایه های زیادی رو از مردم گرفت. خودش رو وابسته به آمازون معرفی می کرد و روی زیرمجموعه گیری تمرکز داشت. در نهایت یه طرح پانزی بود و با جذب پول کاربرای جدید، سود قدیمی ها رو می داد و بعدش ناپدید شد.

مزرعه آینده (Farm Future)

مزرعه آینده خودش رو یه بازی تجاری شبیه سازی با پیشینه کشاورزی معرفی می کرد که با خرید زمین مجازی و کاشت بذر، می تونستی سود دلاری بگیری. اما طراحی سایتش غیرحرفه ای بود، سابقه اش کم بود، فرآیند درآمدزاییش نامشخص بود، توکنش واقعی نبود و سازنده هاش هم ناشناس بودن.

ریچاتو (Richato)

ریچاتو یه پلتفرم بود که ادعا می کرد سیگنال های معاملاتی می ده و سود قابل توجهی رو برای کاربراش فراهم می کنه. با وعده سود بالا و تبلیغات ماهواره ای، مردم رو گول می زد. اما تضمینی برای صحت سیگنال ها نداشت، سیگنال های رایگانش دروغ بود و اطلاعاتی از معامله گرا و پشتیبانیش در دسترس نبود.

کربلا کوین (Karbala Coin)

کربلا کوین با سوءاستفاده از اسم شهر کربلا و اعتقادات مذهبی، وعده سودای کلان (۳۰۰۰٪) می داد. وب سایتش پر از ایراد نگارشی و تناقض بود و هیچ مکانیسمی برای ارائه سود یا وام بدون بهره نداشت. انجمن بلاک چین ایران هم نسبت به کلاهبرداری بودنش هشدار داده بود.

پروژه ایم توکن (Imtoaken)

ایم توکن یه پروژه مبتنی بر ترون بود که با وعده سود بالا و ظاهری شبیه پلتفرم های معتبر، مردم رو جذب می کرد. اما نحوه محاسبه سودش مشخص نبود، هویت سازنده هاش نامعلوم بود و توسط یه گروه از کاربرای ایرانی تبلیغ می شد.

گرام فری (GramFree)

گرام فری با سوءاستفاده از اسم تلگرام، وعده کسب درآمد بالا از طریق ارز دیجیتال گرام رو می داد. با انجام وظایفی مثل دعوت از دوست، مشاهده ویدئو و لاتاری، ارز گرام می دادی. اما ثبت نامش فقط با اکانت گوگل و فیسبوک بود، تو پاناما ثبت شده بود، قیمت برای ارز دیجیتال گرام نداشت و امکان برداشت مبالغ زیر ۵۰۰ دلار وجود نداشت.

پایکو (Paicoo)

پایکو خودش رو پیشگام تجارت الکترونیک می دونست و ادعا می کرد با شرکای بزرگی همکاری داره. از کاربرا می خواست پول واریز کنن تا تو مسیر دادوستد کالا سود بگیرن. اما سازوکارش مشخص نبود و هیچ پاسخ روشنی برای سوالات اساسی وجود نداشت که نشون دهنده کلاهبرداری بودنش بود.

کلاهبرداری AgiGPT-QT4

این پروژه جعلی ادعا می کرد با هوش مصنوعی می تونه کاربرا رو یک شبه میلیاردر کنه. با سرمایه گذاری حداقل ۱۰ تتر، کار معاملات رو به دست هوش مصنوعی می سپرد. اما وعده هاش مضحک و غیرمنطقی بود، سازوکارش نامشخص بود و هیچ تضمینی هم برای بازگشت سرمایه وجود نداشت.

کلاهبرداری BTCUIO

BTCUIO یه سایت جعلی بود که ظاهرش پر از ایراد بود. خودش رو صرافی معرفی می کرد، اما خبری از تبادلات نبود. به کاربرا تو واتساپ پیام می داد که یه حساب با کلی دلار بهشون اختصاص داده شده و برای برداشت یا معامله باید حسابشون رو شارژ کنن. بعد از چند بار شارژ، دسترسی کاربر قطع می شد و پول به جیب کلاهبردار می رفت.

کلاهبرداری سیکائو (Sikao)

سیکائو یه پلتفرم بود که با وعده سودای بالا از دراپ شیپینگ (Dropshipping) وارد میدان شد. ادعا می کرد راه کارهای خاصی برای دراپ شیپینگ داره و کاربرا می تونن با سرمایه گذاری سود قابل ملاحظه ای کسب کنن. اما سازوکارش نامشخص بود و هیچ پاسخ روشنی برای سوالات درباره مدل کسب وکارش وجود نداشت که نشون می داد یه کلاهبرداریه.

چطور از کلاهبرداری تو بازار کریپتو در امان بمونیم؟

حالا که انواع کلاهبرداری ارز دیجیتال رو شناختید، وقتشه که ببینیم چطور می تونیم از خودمون و سرمایه مون تو این بازار محافظت کنیم. این نکات رو جدی بگیرید تا دیگه کسی نتونه سرتون کلاه بذاره:

۱. همیشه DYOR (Do Your Own Research) انجام بدید

این مهم ترین نکته ست. هر حرفی رو باور نکنید. خودتون برین دنبال تحقیق و بررسی. وایت پیپر پروژه رو بخونید، تیمش رو بشناسید، کاربرد واقعی توکن رو بفهمید و ببینید آیا پروژه نیاز واقعی از جامعه رو حل می کنه یا نه. به نظرات توییتر و تلگرام اکتفا نکنید، خیلی ها ممکنه بخشی از تیم کلاهبرداری باشن.

۲. از صرافی ها و کیف پول های معتبر استفاده کنید

فقط با صرافی ها و کیف پول هایی کار کنید که سابقه خوب، امنیت بالا و اعتبار جهانی دارن. کیف پول های سخت افزاری (مثل لجر و ترزور) بهترین گزینه برای نگهداری بلندمدت ارز دیجیتال هستن، چون آفلاینن و هکرها نمی تونن بهشون دسترسی پیدا کنن.

۳. محافظت بی نهایت از کلیدهای خصوصی و عبارت بازیابی

کلیدهای خصوصی و عبارت بازیابی (Seed Phrase) کیف پول شما، شاه کلید تمام دارایی هاتون هستن. اونا رو تحت هیچ شرایطی به هیچ کس ندید، حتی اگه ادعا کنن از پشتیبانی صرافی یا کیف پول هستن. هیچ وقت اونا رو تو کامپیوتر یا گوشی متصل به اینترنت ذخیره نکنید. یه کاغذ و قلم بردارید و آفلاین بنویسیدشون و تو یه جای امن نگهداری کنید.

۴. هرگز روی لینک های ناشناس و مشکوک کلیک نکنید

ایمیل ها، پیامک ها یا پیام های شبکه های اجتماعی که لینک های عجیب و غریب دارن و شما رو به سایت های دیگه هدایت می کنن، اغلب فیشینگ هستن. قبل از کلیک کردن، حسابی آدرس لینک رو بررسی کنید یا اصلاً روش کلیک نکنید. اگه شکی دارید، مستقیماً آدرس سایت اصلی رو تو مرورگرتون تایپ کنید و برید سراغش.

۵. آنتی ویروس و سیستم عامل دستگاه هاتون رو همیشه به روز نگه دارید

نرم افزار آنتی ویروس قوی روی کامپیوتر و گوشی هاتون نصب کنید و همیشه مطمئن بشید که سیستم عامل و اپلیکیشن هاتون آپدیت هستن. این کارها، سد محکمی در برابر بدافزارها و حملات سایبری ایجاد می کنن.

۶. تو شبکه های اجتماعی حسابی احتیاط کنید

به پیام های ناشناس و وعده های غیرعادی (مثلاً چند برابر کردن پول) که تو تلگرام، واتساپ، توییتر و اینستاگرام می بینید، جواب ندید. خیلی از کلاهبرداری های عاشقانه یا پیشنهاد شغلی از همین جاها شروع می شن. هرکسی که وعده پولدار شدن یک شبه داد، بدونید که کلاهبرداره.

۷. به پلتفرم های ناشناخته یا بدون مجوز پول واریز نکنید

اگه یه پلتفرم رو نمی شناسید یا شک دارید که معتبره، هرگز توش پول واریز نکنید. اعتبارش رو با دقت بررسی کنید، نظرات بقیه رو بخونید و مطمئن بشید که مجوزهای لازم رو داره.

۸. با سرمایه کم شروع کنید و پروژه رو بشناسید

اگه تازه وارد این بازار شدید یا می خواید تو یه پروژه جدید سرمایه گذاری کنید، اول با یه مبلغ کم شروع کنید تا دستتون بیاد قضیه از چه قراره. هرگز بیشتر از اون چیزی که می تونید از دست بدید، تو این بازار سرمایه گذاری نکنید.

۹. موارد مشکوک رو گزارش بدید

اگه با یه مورد مشکوک به کلاهبرداری ارز دیجیتال برخوردید، حتماً به نهادهای ذی ربط (مثل پلیس فتا) گزارش بدید. این کار کمک می کنه تا از کلاهبرداری از بقیه هم جلوگیری بشه.

۱۰. همیشه دانشتون رو تو حوزه ارز دیجیتال و بلاک چین بالا ببرید

هرچی بیشتر درباره ارزهای دیجیتال، تکنولوژی بلاک چین و انواع کلاهبرداری ها اطلاعات داشته باشید، کمتر تو دام میفتید. مطالعه مداوم و به روز بودن، بهترین ابزار شما برای محافظت از سرمایه تون تو این بازاره.

اگه خدای نکرده قربانی کلاهبرداری ارز دیجیتال شدیم، چکار کنیم؟

افتادن تو دام کلاهبرداری ارز دیجیتال می تونه واقعاً ضربه بزرگی باشه، هم مالی و هم روحی. اما باید بدونید که این پایان راه نیست و می تونید پیگیری قانونی کنید. سرعت عمل اینجا خیلی مهمه. بیاید قدم به قدم ببینیم باید چیکار کنیم:

الف) اقدامات اولیه و فوری

این کارا رو باید به محض اینکه فهمیدید کلاهبرداری شدید، انجام بدید:

1. ارتباط رو با کلاهبردار قطع کنید: دیگه هیچ پیامی بهش ندید، به تماس هاش جواب ندید و هرگونه ارتباطی رو قطع کنید. اگه دوباره خواستید باهاش صحبت کنید، این کار رو فقط زیر نظر پلیس فتا انجام بدید.
2. همه شواهد رو جمع آوری و مستند کنید: هرچی مدرک دارید، نگه دارید. رسید تراکنش ها، اسکرین شات از مکالمات (واتساپ، تلگرام، اینستاگرام)، آدرس کیف پول کلاهبردار، آدرس سایت جعلی، ایمیل ها، همه و همه رو به دقت ذخیره کنید. این مدارک تو مراحل قانونی حسابی به دردتون می خورن.
3. به صرافی یا پلتفرم اطلاع بدید: اگه پول رو از طریق یه صرافی فرستادید یا تو یه پلتفرم کلاهبرداری شده، سریعاً به تیم پشتیبانی اون صرافی یا پلتفرم اطلاع بدید. شاید بتونن تراکنش رو مسدود کنن یا اطلاعاتی بهتون بدن.
4. رمز عبور حساب های مرتبط رو عوض کنید: اگه اطلاعاتی مثل ایمیل یا رمز عبور حساب های شبکه های اجتماعی تون رو هم دادید، سریعاً رمز عبور همه حساب های مرتبط رو عوض کنید. ممکنه کلاهبردار بخواد از اون طریق هم بهتون آسیب بزنه.

ب) پیگیری قانونی تو ایران

تو ایران هم می تونید پیگیری قانونی کنید. شاید سخت باشه، اما غیرممکن نیست:

۱. نقش پلیس فتا

پلیس فتا (پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات)، همون مرجعیه که تو این جور موارد باید بهش مراجعه کنید. اونا تو شناسایی و دستگیری مجرمان سایبری تخصص دارن. باید هرچه سریع تر به نزدیک ترین مرکز پلیس فتا برید و شکایتتون رو مطرح کنید. یادتون باشه که سرعت عمل خیلی مهمه، چون شواهد دیجیتالی ممکنه از بین برن. پلیس فتا ابزارهای خاصی برای ردیابی تراکنش ها و شناسایی مجرمان داره، اما موفقیتشون بستگی به میزان و کیفیت مدارک شما داره.

۲. نقش مراجع قضایی (دادسرای جرائم رایانه ای)

بعد از پلیس فتا، پرونده شما به مراجع قضایی، خصوصاً دادسرای جرائم رایانه ای ارجاع داده می شه. اونجا تحقیقات تکمیل می شه و در صورت پیدا شدن کلاهبردار، مراحل قانونی برای محاکمه و بازگرداندن دارایی های شما طی می شه.

۳. مجازات کلاهبرداری ارز دیجیتال در قوانین ایران

تو ایران، برای کلاهبرداری ارز دیجیتال قوانین مختلفی وجود داره. مجازاتش بستگی به نوع کلاهبرداری و حجم پول دزدیده شده داره:

• ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری: اگه کلاهبرداری ساده باشه، حبس از شش ماه تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مال دزدیده شده داره. اگه کلاهبرداری مشدد (مثلاً با استفاده از عنوان دولتی) باشه، حبس از دو تا ده سال، پرداخت جزای نقدی و انفصال دائم از خدمات دولتی داره.
• ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیک: مجازات کلاهبرداری های رایانه ای رو حبس از یک تا سه سال، رد مال به صاحبش و پرداخت جزای نقدی معادل مال دزدیده شده تعیین کرده.
• مواد ۱۲ و ۱۳ قانون جرایم رایانه ای: به جرایم فیشینگ می پردازه و مجازات هایی مثل حبس، جزای نقدی (از یک میلیون تا بیست میلیون ریال) و ضبط اموال رو برای مرتکبین در نظر گرفته.

۴. مراحل شکایت کلاهبرداری ارز دیجیتال (گام به گام)

1. تنظیم شکواییه: اول از همه، یه شکواییه دقیق و جامع بنویسید. می تونید از یه وکیل متخصص تو این زمینه کمک بگیرید تا شکواییه تون کامل و بی نقص باشه.
2. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: با شکواییه تایپ شده، مدارک شناسایی معتبر (کارت ملی، شناسنامه)، نام کاربری و رمز عبور سامانه ثنا، کارت بانکی برای پرداخت هزینه دادرسی و تمام مدارک و شواهد کلاهبرداری (رسید تراکنش ها، اسکرین شات ها، مکاتبات)، به یکی از این دفاتر مراجعه کنید.
3. ثبت شکایت تو سامانه ثنا: کارمند دفتر، شکایت شما رو تو سامانه ثنا (سامانه قضایی الکترونیکی) ثبت می کنه. اگه هنوز حساب ثنا ندارید، می تونید همونجا ثبت نام کنید یا از طریق سایت http://adliran.ir این کارو انجام بدید.

نمونه شکواییه کلاهبرداری ارز دیجیتال

ریاست محترم دادسرای جرائم رایانه ای شهرستان [نام شهرستان مربوطه]،

با سلام؛

احتراماً به استحضار می رساند اینجانب [نام شاکی]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [کد ملی]، ساکن [آدرس کامل]، از آقای/خانم [نام مشتکی عنه]، فرزند [نام پدر مشتکی عنه]، به شماره ملی [کد ملی مشتکی عنه]، ساکن [آدرس کامل مشتکی عنه] (توجه داشته باشید که معمولاً مشتکی عنه در این نوع شکواییه، ناشناس است!) به دلیل کلاهبرداری ارز دیجیتال شکایت دارم.

شرح شکایت:

در تاریخ [تاریخ] به منظور انجام تراکنش های مالی مرتبط با ارز دیجیتال به سایت/اپلیکیشن [نام سایت/اپلیکیشن] مراجعه نمودم. این سایت/اپلیکیشن با طراحی حرفه ای و شبیه سازی کامل با سایت های معتبر، اطمینان بنده را جلب نمود. پس از ورود به سایت/اپلیکیشن مذکور و وارد کردن اطلاعات شخصی و مالی شامل [مشخصات دقیق اطلاعات وارد شده]، متوجه شدم که تمامی موجودی ارز دیجیتال بنده به حسابی ناشناس انتقال یافته است. بعد از پیگیری های لازم از طریق [روش های پیگیری: تماس با پشتیبانی، بررسی تراکنش ها، مشاوره با کارشناسان] مشخص شد که سایت/اپلیکیشن مذکور جعلی بوده و توسط مشتکی عنه با هدف سرقت اطلاعات و ارزهای دیجیتال کاربران، طراحی و مدیریت شده است.

با توجه به شواهد و مستندات ارائه شده و اینکه مشتکی عنه با استفاده از روش های فیشینگ/پانزی/… (نوع کلاهبرداری) اقدام به سرقت ارزهای دیجیتال بنده نموده است. این اقدام نه تنها موجب ضرر مالی بلکه باعث ایجاد اضطراب و نگرانی شدید نیز شده است. مطابق مواد قانونی مرتبط (مثلاً ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیک)، تقاضای استرداد وجوه کلاهبرداری شده و صدور حکم مجازات و تقاضای رسیدگی عاجل و قانونی به این موضوع را دارم.

امضاء شاکی:
نام و امضا

۵. اهمیت وکیل متخصص تو جرایم ارز دیجیتال

پرونده های کلاهبرداری ارز دیجیتال می تونن خیلی پیچیده باشن، مخصوصاً به خاطر ماهیت جدید این بازار و دشواری ردیابی تراکنش ها تو بلاک چین. داشتن یه وکیل متخصص تو جرایم ارز دیجیتال می تونه بهتون کمک زیادی بکنه. یه وکیل خوب می تونه پرونده شما رو بهتر پیگیری کنه، شکواییه دقیق تری بنویسه و به شما راهنمایی های حقوقی لازم رو بده تا شانس بازگشت دارایی هاتون بیشتر بشه.

نکته مهم اینه که ردیابی مالک آدرس های کیف پول تو بلاک چین خیلی سخته و گاهی تقریباً غیرممکنه. به همین خاطر، هرچی مدارک کامل تر و دقیق تری داشته باشید، شانس پیگیری و موفقیت پرونده تون بیشتر می شه.

جمع بندی

خب، رسیدیم به آخر داستان. بازار ارزهای دیجیتال، با همه فرصت های بی نظیری که برای سودآوری داره، متاسفانه یه زمین حاصلخیز برای کلاهبردارها هم هست. تو این مقاله سعی کردیم از سیر تا پیاز کلاهبرداری ارز دیجیتال رو براتون باز کنیم تا با چشمانی بازتر تو این دنیا قدم بردارید.

نکات کلیدی که باید همیشه یادتون باشه، ایناست: آگاهی، احتیاط و تحقیق. هیچ وقت گول وعده های سودهای نجومی و یک شبه پولدار شدن رو نخورید. همیشه خودتون تحقیق کنید، از منابع و پلتفرم های معتبر استفاده کنید و هرگز اطلاعات محرمانه کیف پولتون رو به کسی ندید. اگه خدای نکرده هم قربانی شدید، بدونید که باید سریع اقدام کنید، شواهد رو جمع آوری کنید و از طریق پلیس فتا و مراجع قانونی پیگیری کنید.

یادتون باشه که بازار رمزارزها نوسان بالایی داره و سرمایه گذاری توش همیشه با ریسکه. مسئولیت کامل سرمایه گذاری با خودتونه. با افزایش دانش و هوشیاری دائمی، می تونید از سرمایه تون در برابر سودجوها محافظت کنید و تجربه ای امن تر تو دنیای کریپتو داشته باشید. همیشه سعی کنید اطلاعاتتون رو به روز نگه دارید تا از ترفندهای جدید کلاهبردارها عقب نمونید.