۳۱ مرداد در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری ساینس بلاگ، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۳۱ مرداد برابر ۲۱ آگوست را ورق می‌زنیم.

***

پدر گوگل

۲۱ آگوست ۱۹۷۳ میلادی برابر با ۳۱ مرداد ۱۳۵۱ خورشیدی، سرگئی میخایلوویچ برین، دانشمند روسی‌آمریکایی و یکی از دو بنیانگذار گوگل به‌دنیا آمد. وقتی خانواده برین از روسیه به ایالات‌متحده نقل مکان کردند، او پسر جوانی بود. او که فارغ التحصیل علوم رایانه بود در سال ۱۹۹۸ شرکت گوگل را با همکاری لری پیج تأسیس کرد. اما آن دو از چندسال پیش‌از تاسیس گوگل روی ایده‌های موتور جستجوی خود کار می‌کردند. برین از مطالعات دوره دکتری‌اش مرخصی گرفت که وقت خودش را به‌طور کامل صرف گوگل کند. تامین مالی اولیه این موتور جستجو با مشاکرت سرمایه‌گذاران، خانواده و دوستان تامین شد. برین و پیج نام گوگل را از واژه گوگول برگرفتند که واژه‌ای است که برای عدد عظیمی از 1 تا 100 صفر را شامل می‌شوند به‌کار می‌رود. طی چند سال، این شرکت به ارزشی فراتر از دیزنی، مک‌دونالد و جنرال‌موتورز رسید. براساس فهرست میلیاردرها جهان از نگاه بلومبرگ و فوربس، برین تا ژوئن ۲۰۲۴ با دارایی خالص ۱۴۶میلیارد دلار، هفتمین فرد ثروتمند جهان است.

دریاچه مرگ

۲۱ آگوست ۱۹۸۶ میلادی برابر با ۳۱ مرداد ۱۳۶۵ خورشیدی، بیش‌از هزارو۷۰۰ نفر بر اثر فوران گاز سمی ازدریاچه آتشفشانی نیوس در کشور آفریقای غری کامرون جان باختند. این گاز، د‌ی‌اکسید‌کربن بود که چگالی‌اش بیشتر از هوا بود و زمین را در آغوش گرفت و تا پایین دره‌ها سرازیر شد. این ابر گازکربونیک تا ۲۵ کیلومتر دورتر از دریاچه حرکت کردو سرعتش به اندازه‌ای که پوشش گیاهی ازجمله چندین درخت را از بین ببرد کافی بود. علاوه‌بر تلفات انسانی ناشی‌از خفگی، ۸۴۵ نفر در بیمارستان بستری شدند و سه‌هزار راس دام تلف شدند. دریاچه نیوس چند کیلومتر مربع مساحت و حدود ۲۰۰ متر عمق دارد. این آتشفشان در دهانه‌ای قرار دارد که از فروپاشی لوله یک آتشفشان در حال حاضر خاموش حاصل شده است.

دیدبان گمشده مریخ

۲۱ آگوست ۱۹۹۳ میلادی برابر با ۳۱ مرداد ۱۳۷۲ خورشیدی، سه روز پیش‌از شروع چرخش دور سیاره سرخ، تماس با فضاپیمای دیدبان مریخ قطع شد. این قطعی ارتباط درپی تحت فشار قرار گرفتن مخازن سوخت رانشگر راکت بود. دیدبان مریخ اولین فضاپیمای ایالات متحده بود که از زمان مأموریت وایکینگ در ۱۸ سال قبل از آن، با هدف مطالعه مریخ پرتاب شد. سرنوشت این ماموریت ۹۸۰میلیون دلاری همچنان ناشناخته باقی مانده است. فضاپیمای دیدبان مریخ هزارو۱۸ کیلوگرم جرم داشت. اتوبوس (بخش اصلی بدنه) این فضاپیما ۱.۱ متر ارتفاع، ۲.۲ متر عرض و ۱.۶ متر عمق داشت.

سوبرامانیان چاندراسخار  

۲۱ آگوست ۱۹۹۵ میلادی برابر با ۳۱ مرداد ۱۳۷۴ خورشیدی، سوبرامانیان چاندراسخار، اخترفیزیکدان هندی‌آمریکایی درگذشت. چاندراسخار در سال ۱۹۸۳ موفق شد به دلیل کشف‌هایی کلیدی‌ که بعدها به ارائه به نظریه پذیرفته‌شده مراحل تکامل ستاره‌های  پُرجرم و درنتیجه سیاهچاله‌ها و ستاره‌های نوترونی منجر شد همراه با ویلیام آلفرد فاولر، جایزه نوبل فیزیک را به‌طور مشترک برنده شود. چاندراسخار یکی از اولین دانشمندانی بود که رشته‌های فیزیک و نجوم را با هم ترکیب کرد. او اوایل کارش نشان داد که حد بالایی برای جرم یک ستاره کوتوله سفید وجود دارد که اکنون حد چاندراسخار نامیده می‌شود. کوتوله سفید آخرین مرحله در تکامل ستاره‌ای چون خورشید است که وقتی منبع انرژی هسته‌ای در مرکز آن تمام شود با فروپاشی به پایان می‌رسد. همچنین او نشان داد که ستارگان بسیار بزرگتر از خورشید باید یا منفجر شوند یا سیاهچاله تشکیل دهند.