مروری بر مهمترین رویداد های علمی و فناوری سال 1402

ساینس بلاگ گزارش می دهد؛

تسریع سرعت نفوذ فناوری در بخش های مختلف و افزایش بهره وری و نوآوری اقلام گوناگون یکی از دغدغه های اکوسیستم فناوری و نوآوری است تا به این واسطه از اقتصاد متکی بر نفت به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کنیم. یکی از راه های این فرآیند، برگزاری رویداد های مختلف است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری ساینس بلاگ، یکی از استراتژی های مهم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در سالی که گذشت، برپایی رویداد های مهم علمی و فناورانه بود. رویداد هایی که سهم مهم و ارزنده ای در توسعه و تعالی اقتصاد دانش بنیان و شکوفایی اقتصادی کشور برعهده داشتند. دراین گزارش به مهمترین رویداد هایی علمی سال 1402 که برای نخستین بار برپا شده اند، اشاره می کنیم.

بررسی مهمترین چالش های قانون جهش تولید

«قانون جهش تولید دانش بنیان» ابتدای سال 1401 در راستای شعار سال «تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» به تصویب مجلس یازدهم شورای اسلامی رسید؛ قانونی که مورد تایید مقام معظم رهبری بود و رییس جمهور نیز به دفعات، اجرای سریع و بادقت همه مواد این قانون را پیگیری کرده بود. چند نمونه از دستاورد های این قانون شامل بحث تولید محصولات دانش بنیان و ترک تشریفات مناقصه است؛ معادل 160 میلیون دلار قرارداد بار اول با شرکت های دانش بنیان بسته شده که حدود 3 /1 میلیارد دلار صرفه جویی ارزی است. اثر تصویب این قانون در ارتقای صندوق نوآوری نیز موثر بوده است به طوری که در هیات امنای صندوق افزایش سرمایه صندوق به 100 همت تصویب شد.

هرچند این قوانین در اجزای خود مسایل حوزه اقتصاد دانش بنیان را به خوبی شناسایی می کنند، اما نیاز به پیوند و ایجاد یکپارچگی میان اجزا و دمیده شدن روح لازم برای تحقق اهداف آن احساس می شود. اهمیت این مهم باعث شد شهریور سال 1402؛ سالی که با شعار «رشد تولید و مهار تورم» مزین شده بود، نخستین رویداد ملی «نظاره جهش تولید دانش بنیان» با هدف تحلیل و بررسی میزان موفقیت و عدم موفقیت و چرایی و چالش های اجرایی شدن قانون جهش تولید و در راستای نقش نظارتی مجلس اسلامی و گزارش دهی نهاد های مختلف در اجرای قانون با حضور ذی نفعان قانون، شرکت های دانش بنیان و فعالان زیست بوم فناوری و دستگاه های اجرایی مرتبط با قانون در محل مجلس شورای اسلامی برگزار شود.

توسعه زیست بوم دانش بنیان با ایجاد فرصت های سرمایه گذاری

یکی از لازمه های اساسی برای توسعه محصولات فناورانه و نوآورانه، تجاری سازی آنها و رونق شرکت های دانش بنیان، ایجاد بستر ها و زمینه های سرمایه گذاری است از اینرو معاونت عملی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با هدف معرفی ظرفیت های تامین مالی و فرصت های سرمایه گذاری برای رشد حداکثری تولیدات دانش بنیان و جذب منابع مالی جدید به عرصه اقتصاد دانش بنیان، اردیبهشت سالی که گذشت، همزمان با دوازدهمین نمایشگاه نوآوری و فناوری اینوتکس، نخستین رویداد بین المللی تامین مالی نوآوری و فناوری را با عنوان اختصاری «فینوتکس» در پارک فناوری پردیس برگزار کرد.

رویدادی که محفلی برای تجمیع بازیگران این حوزه زیر یک سقف با هدف توسعه و تعالی کشور، توسعه زیست بوم دانش بنیان و اقتصاد دانش بنیان و در نهایت شکوفایی اقتصاد کشورفراهم کرده بود.

در این رویداد 6 کارگاه آموزشی نیز با عناوینی، چون «روش های تامین مالی نوآوری و سرمایه گذاری»، «تحول دیجیتال در صنعت مالی»، «ظرفیت بازار سرمایه برای شرکت های دانش بنیان»، «فرایند صادرات محصولات و خدمات فناورانه- دانش بنیان»، «حمایت های مالی پارک های علم و فناوری از شرکت های فناور و نوآور» و «معرفی روش های ارزشگذاری و اعتبارسنجی در شرکت های دانش بنیان و فناور» با حضور اساتید و افراد با تجربه در زمینه تامین مالی نوآوری برگزار شد.

محرومیت زدایی با بهره گیری از توانمندی های شرکت های دانش بنیان

برنامه ملی «آبادیران» با شعار نوآوری برای آبادانی در دوره چهارم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان طراحی شده است. این برنامه با هدف پیشرفت و آبادانی کشور به دنبال «رفع چالش های مناطق محروم و روستایی»، «ایجاد اشتغال پایدار» و «توسعه زنجیره ارزش ظرفیت های بومی مناطق کمتر برخوردار» با استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان، خلاق و فناور و سایر ارکان زیست بوم نوآوری و فناوری است.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در خرداد ماه سالی که گذشت، نخستین نمایشگاه آبادیران را در مصلی تهران برپا کرد.

در طی برگزاری این نمایشگاه 130 تفاهم نامه و 53 قرارداد همکاری مابین شرکت های دانش بنیان و نهاد های محرومیت زدا به امضا رسید. در این نمایشگاه بیش از 60 توافق نامه همکاری مشترک به ارزش هزار و 80 میلیارد ریال میان بنیاد علوی و موسسه دانشمند با شرکت های دانش بنیان امضا شده است.

همچنین کمیته امداد امام خمینی (ره) هم دو تفاهم نامه همکاری مشترک در زمینه صادرات محصولات دانش بنیان و 40 مورد تفاهم نامه با کارفرمایان برای به کارگماری مددجویان در مشاغل دانش بنیان، فناور و خلاق امضا کرد. 60 مورد تفاهم نیز با راهبران شغلی در حوزه دانش بنیان، خلاق و فناور در این دوره از نمایشگاه صورت گرفت. توافق نامه های همکاری مشترک بنیاد احسان نیز در دو بخش قرارگاه نوآوری (هشت تفاهم نامه و سه قرارداد) و قرارگاه عدالت آموزی (10 تفاهم نامه) به ارزش 30 میلیارد ریال منعقد شد.

توجه به اقتصاد چرخشی با رویکرد صنایع غذایی

موضوع اقتصاد چرخشی نخستین بار در سال 1996 مطرح و به مرور زمان این ادبیات کامل شد؛ ابتدا تنها بحث تبدیل پسماند به نهاده های تولید مطرح بود، اما به مرور زمان این موضوع گسترش یافت و بسیار فراتر از موضوع بازیافت مطرح شد به طوری که امروزه به عنوان یکی از سیاست های اصلی کشور ها محسوب می شود و اتحادیه اروپا از سال 2020 برنامه عملیاتی خود را در این حوزه آغاز کرده است.

 آمار ها نشان می دهد که دنیا در این زمینه به عنوان یک استراتژی ورود کرده و کشور ایران نیز باید در این زمینه گام های جدی تر و فراتر از مساله حل چالش های پسماند بردارد. اهمیت این مساله باعث شد ستاد توسعه اقتصاد دانش بنیان آب، اقلیم و محیط زیست معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری دی ماه سال 1402 نخستین رویداد ملی کاربرد فناوری در اقتصاد چرخشی را با محور موضوع هایی مانند «پرورش و فرآوری حشرات مفید (میلورم، مگس، سرباز، جیرجیرک و..)»، «امنیت غذایی و اقتصاد چرخشی»، «تفکیک پسماند های شهری، کشاورزی و صنفی»، «کشت و فرآوری میکروارگانیسم ها (جلبک، مخمر و باکتری های مفید و…)»، «تبلیغات، برندینگ و روش های نوین در فروش و صادرات در حوزه اقتصاد چرخشی» و «ماشین آلات و زیرساخت های مورد نیاز در بازیافت» برگزار کند.

اتصال شرکت های دانش بنیان به بخش های مهم اقتصادی

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در رویکرد جدیدش تمرکز جدی به حوزه اقتصاد دانش بنیان دارد از اینرو این معاونت در بهمن سالی که گذشت نخستین رویداد نمادیران (نمایشگاه ملی اقتصاد دانش بنیان ایران) با عنوان «کشاورزی نوآور و بهره ور» را برگزار کرد. هدف اصلی او از برگزاری چنین رویدادی، وصل کردن شرکت های دانش بنیان به بخش های مهم اقتصادی مانند حوزه غذا و کشاورزی و رفع مشکلات احتمالی آنها مانند مجوز ها و بحث نفوذ به بازار است.

این رویداد، با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ربیس جمهور و وزیر جهاد کشاورزی و حدود 50 شرکت دانش بنیان برتر فعال در حوزه غذا و کشاورزی برگزارو از 6 محصول جدید دانش بنیان حوزه کشاورزی شامل بایوگارد (اولین پروبیوتیک گیاهی کود-قارچکش)، هایپرولایف (پروبیوتیک مقاوم به حرارت)، بلوس الکترونیکی، کیدی گارد، بایوبیون و ذرت رقم هیبرید سینگل کراس جوین45 رونمایی شد.

تشویق ورود صنایع به توسعه فناوری های نو ظهور

فن آفرینان، پیشروان زیست بوم فناوری هستند که با ایده ها و نوآوری های خود در جهت به کارگیری فناوری های نوظهور، نقش کلیدی را در توسعه اقتصاد دانش بنیان کشور ایفا می کنند. کمک به تعالی و افزایش سرعت رشد این زیست بوم می تواند از طریق ایجاد انگیزه بیشتر و حمایت از ایده های نو این عناصر کلیدی محقق شود.

 معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در این راستا، اسفندماه سال 1402 با همکاری شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با هدف حمایت از توسعه سبد محصولات شرکت های فناور، تشویق ورود صنایع و شرکت های بزرگ و صاحب فناوری به توسعه فناوری های نو ظهور، افزایش شتاب رشد شرکت های فناور، هم افزایی، هم آفرینی و رقابت فن آفرینان کشور، نخستین رویداد نکست (نوآوری کارآفرینان سرآمد توسعه) را با شعار «ایران پیشرفته با فناوری های نوظهور» در 3 حوزه «هوش مصنوعی، رباتیک و صنعت»، «اتصال پذیری، ارتباطات و میکروالکترونیک» و «زیست فناوری و زیست مهندسی» برگزار کرد.

در آیین اختتامیه این رویداد که با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و وزیر علوم در محل هتل عباسی اصفهان برگزار شد، از 12 طرح برگزیده این سه حوزه تجلیل به عمل آمد؛ طرح های فناورانه ای که ضمن رفع نیاز کشور می توانند تجاری سازی شوند و ارزآوری به همراه داشته باشند. هدف اصلی این جایزه شناسایی و حمایت از ایده های مبتنی بر فناوری های نوظهور به منظور تحقق “رویای بعدی” این پیشروان زیست بوم بود.