چالش بر سر فروش اینترنتی دارو/ تخلفات سکو های اینترنتی چگونه رصد می شود؟

ساینس بلاگ گزارش می دهد؛

موضوع اینترنتی شدن فروش دارو در کشور یکی از موضوعاتی است که در نظام سلامت کشور مورد بحث و بررسی جدی قرار گرفته و موافقان و مخالفان زیادی دارد.

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری ساینس بلاگ، موضوع اینترنتی شدن فروش دارو در کشور یکی از موضوعاتی است که در نظام سلامت، مورد بحث و بررسی جدی قرار گرفته و موافقان و مخالفان زیادی دارد، اما وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور بار ها براستفاده از ظرفیت اینترنتی خرید دارو تاکید کرده است و از سوی دیگر سکو های اینترنتی مانند هر کسب و کار دیگری با نگاه «فروش» و کسب درآمد، وارد مقوله «دارو» شده اند و از سوی دیگر فروش اینترنتی دارو می تواند باعث بروز مشکلاتی برای مردم و یا داروخانه ها شود در این میان سوال اینجاست آیا به صورت کلی فروشندگان دارو اینترنتی مورد رصد قرار می گیرند یا خیر؟

شرط وزیر بهداشت برای فروش اینترنتی دارو

در این میان ابتدا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور باید موافقت خود را در زمینه خرید و فروش اینترنتی دارو اعلام کند، بهرام عین اللهی وزیر بهداشت در زمینه فروش اینترنتی دارو اظهار کرد: مسیولیت عرضه دارو با داروخانه است و دولت با عرضه دارو خارج از این روش، مخالفت کرده است.

وی افزود: در عین حال داروخانه ها می توانند دارو را به شکل اینترنتی و از طریق پیک برای بیماران به ویژه بیماران مزمن ارسال کنند.
رصد کامل تخلفات سکو های اینترنتی فروش دارو 

سرپرست اداره کل بازرسی سازمان غذا و دارو گفت: تمرکز ویژه ای روی رصد تخلف پلتفرم های عرضه آنلاین دارو داریم و همه تخلفات این حوزه به مراجع ذی ربط ارجاع می شود، علیرضا رستمی در همایش معاونان غذا و دارو دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی کشور اظهار کرد: به دنبال نظارت گسترده سازمان غذا و دارو بر فعالیت شرکت های پخش و داروخانه ها طی سه هفته اخیر در حوزه شیرخشک، بیش از 200 شعبه پخش شیر خشک و 12 هزار داروخانه در سطح کشور بازرسی شدند که شامل 76 درصد داروخانه های کل کشور است.

وی افزود: در بازرسی های صورت گرفته 8.3 درصد داروخانه ها اقدام به ثبت سامانه ای شیرخشک ها نکرده بودند، در 16.3 درصد داروخانه ها تعداد فیزیکی شیرخشک ها و تعداد ثبت تیتک همخوانی نداشت، همچنین فقط دو دهم درصد از داروخانه ها قیمت مصوب را رعایت نکرده بودند.
سرپرست اداره کل بازرسی سازمان غذا و دارو تصریح کرد: بر اساس بازرسی های صورت گرفته پس از اجرای طرح ساماندهی شیر خشک؛ 52 دانشگاه سهمیه داروخانه های متخلف را حذف کردند که 6.5 درصد از داروخانه های مورد بازدید را شامل می شود. همچنین بر اساس هماهنگی های صورت گرفته با معاونت های غذا و دارو، بازگرداندن سهمیه شیرخشک منوط به حسن فعالیت، الزام به ثبت سامانه و رعایت قوانین است.

رستمی با اشاره به برنامه متمرکز سازمان غذا و دارو بر تشدید بازرسی ها در حوزه های مختلف گفت: در مرحله بعدی بازرسی های سراسری، موضوع کشف و برخورد با آزاد فروشی اجباری داروست که در دستور کار قرار دارد. بر این اساس در خرید های نامحسوس رعایت یا عدم رعایت قیمت ها و الزام داروخانه ها به خرید به صورت آزاد مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

مخالف توزیع اینترنتی دارو هستیم

از سوی دیگر انجمن داروسازان به طور کلی مخالف فروش اینترنتی دارو است، آرش محبوبی رییس انجمن داروسازان تهران در گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری ساینس بلاگ در مورد فروش دارو از طریق پلتفرم های اینترنتی اظهار کرد: این موضوع باعث افزایش هزینه ها در زمینه خدمات می شود و کاهش دسترسی مردم به دارو است.

وی افزود: همچنین اگر این اتفاق رخ دهد قطعا شاهد افزایش قاچاق دارو خواهیم بود از سوی دیگر نظارت دقیقی بر عملکرد پلتفرم ها را شاهد نیستیم این موضوعی است که در آیین نامه آمده است.

رییس انجمن داروسازان تهران ادامه داد: در دوسال گذشته پلتفرم ها تخلفی نبوده است که انجام نداده باشند و در آیین نامه جدید وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو کنار گذاشته شده است و همین باعث نگرانی ما شده است، در واقع پلتفرم ها هیچ مجوزی در مراجع رسمی سلامت کشور دریافت نمی کنند و همین موضوع باعث نگرانی ما می شود.

محبوبی گفت: ما به شدت مخالف این موضوع هستیم. توزیع اینترنتی دارو در هیچ جای دنیا مرسوم نیست و برای اولین بار است که در ایران ابداع شده است. رییس انجمن داروسازان تهران تاکید کرد: پلتفرم ها دارو را بدون نسخه و غیر اصولی در اختیار همه قرار می دهند و این موضوع می تواند بسیار خطرناک باشد و حتی می تواند موج کمبود و قاچاق دارو را در کشور ایجاد کند.

فعالیت سکو های اینترنتی تنها در حوزه حمل دارو 

سیدحیدر محمدی، معاون غذا و داروی وزیر بهداشت و رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به ابلاغ آیین نامه عرضه و حمل دارو از طریق سکو های اینترنتی اظهار کرد: تدوین این آیین

نامه با برگزاری جلسات متعدد بین سازمان غذا و دارو و وزارت ارتباطات به منظور بررسی های تخصصی موضوع انجام شد.
وی با بیان اینکه دستورالعمل حمل و عرضه دارو از طریق (سکو) پلتفرم ها و کسب و کار های اینترنتی ابلاغ شد، افزود: عرضه و حمل دارو به صورت آزمایشی به مدت شش ماه در یکی از استان ها اجرایی خواهد شد؛ فعالیت سکو های اینترنتی تنها در حوزه حمل دارو و با نظارت سازمان غذا و دارو صورت می گیرد.

رییس سازمان غذا و دارو با تاکید بر اینکه سازمان غذا و دارو با نفس ورود سکو های اینترنتی به حوزه فروش دارو مخالف بوده و هست و هنوز هم تاکید می کنیم فروش اینترنتی دارو غیرقانونی و غیرمجاز است، عنوان کرد: آنچه در مورد حمل دارو توسط سکو ها تدوین و توسط وزارت ارتباطات اعلام شد، «آیین نامه حمل دارو از طریق سکوی اینترنتی است» و به هیچ وجه فروش اینترنتی دارو مطرح نیست.

محمدی با بیان اینکه در این آیین نامه تاکید شده است که هرگونه خرید، فروش و انبارش دارو توسط سکو های اینترنتی غیرمجاز و غیرقانونی است، گفت: پس از ثبت کد رهگیری نسخه توسط بیمار در سامانه سکو های مورد تایید (سازمان غذا و دارو)، نسخه از طریق سکو حمل و به نشانی متقاضی که در سیستم ثبت شده است، تحویل داده می شود.

فروش اینترنتی دارو مطرح نیست!

وی با تاکید بر اینکه موضوع فروش اینترنتی دارو به هیچ عنوان مطرح نیست، گفت: این آیین نامه تنها در مورد حمل دارو و تحویل آن به نشانی بیمار به صورت غیرحضوری است، همچنین عرضه دارو های خاص، سهمیه ای، تحت کنترل و دارای شرایط خاص حمل، توسط پلتفرم ها صورت نخواهد گرفت.

رییس سازمان غذا و دارو اضافه کرد: مجوز فعالیت سکو های اینترنتی متقاضی فعالیت در حوزه حمل دارو در یک کارگروه مشترک توسط سازمان غذا و دارو با همکاری وزارت ارتباطات صادر می شود و تمام متقاضیان فعالیت در این حوزه باید ضوابط فنی سازمان غذا و دارو را داشته و حایز شرایط باشند، همچنین دوره های آموزشی توسط سازمان غذا و دارو برای سکو های متقاضی برگزار خواهد شد و وزارت بهداشت (سازمان غذا و دارو) مسیولیت نظارت بر ضوابط اجرایی و فنی را دارند و سکو ها مکلف به رعایت این ضوابط هستند، درج هرگونه تبلیغات و تشویق به مصرف فرآورده های دارویی و خرید، فروش و انبارش در این آیین نامه برای سکو ها غیرمجاز اعلام شده است.

محمدی تصریح کرد: داروخانه هایی که درخواست فعالیت با سکو های اینترنتی به منظور تحویل دارو را دارند باید درخواست خود را به سازمان غذا و دارو ارایه دهند و تنها داروخانه های مورد تایید این سازمان مجاز به فعالیت در این حوزه خواهند بود و در صورت ثبت شکایت از سکو یا داروخانه، سازمان غذا و دارو مرجع پیگیری معرفی شده است.

لزوم نظارت دقیق بر سکو های اینترنتی فروش دارو

علی رغم این که فروش اینترنتی دارو یک نیاز است، اما این طرح در حال حاضر بسیار نپخته و خام است و لازم است که درست طرح ریزی شود. در ابتدا باید امنیت فضای مجازی برای فروش دارو تامین شود و، چون دارو در ارتباط مستقیم با سلامت مردم است باید مسیر فروش و عرضه دارو به دست بیمار کاملا شفاف باشد. چون عده ای در این میان قطعا دنبال سودجویی هستند و با شرایط کنونی رقابت ناسالم بین برخی داروخانه ها برای جلب مشتری وجود دارد، فروش اینترنتی باید از یک پروتکل درمانی تبعیت کند، زیرا هر دارو دارای شرایط نگهداری خاصی است و نظارت مسیول فنی برای تایید اصالت دارو ضروری است و برخی از دارو هایی که از این طریق به دست متقاضی می رسد، با اینکه تولید داخل نیستند.