نمونه وصیت نامه دستی

وصیت نامه دستی، که بهش وصیت نامه خودنوشت هم می گن، یه سند خیلی مهمه که به آدم کمک می کنه تکلیف اموال و خواسته هاش رو برای بعد از رفتن خودش مشخص کنه. این کار جلوی خیلی از اختلاف ها و دردسرهای احتمالی بین بازماندگان رو می گیره و خیال خود آدم رو هم حسابی راحت می کنه. در واقع، یه جور سند شخصیه که اگه درست و حسابی نوشته بشه، کلی اعتبار قانونی داره.

زندگی همه ما پر از فراز و نشیبه، پر از روزمرگی و دغدغه. توی این هیاهو، خیلی وقت ها یادمون می ره به چیزهای مهم تری فکر کنیم که ممکنه دیر بشه. یکی از همین چیزهای مهم، وصیت نامه است. نه، نترسید! وصیت نامه نوشتن فقط برای آدم های مسن یا خدای نکرده کسایی که بیماری خاصی دارن نیست. وصیت نامه یه ابزار حقوقی و شرعی قوی برای هر آدمیه که می خواد بعد از خودش، خیالش از بابت اموال و بدهی ها و حتی حرف های دلش راحت باشه.

تصور کنید خدای نکرده یه روزی نباشید. دوست دارید همه چیز بی دردسر و طبق خواسته خودتون پیش بره؟ دوست دارید عزیزانتون به خاطر تقسیم یه تیکه زمین یا یه مبلغ پول، خدای نکرده با هم به مشکل بر بخورن؟ قطعاً نه! اینجا وصیت نامه دستی به کار میاد. یه راه ساده، کم دردسر و البته کاملاً قانونی برای اینکه حرف آخر رو خودتون بزنید.

وصیت نامه دستی (خودنوشت) چیه اصلا؟

وصیت نامه دستی، همون طور که از اسمش پیداست، یه وصیت نامه است که خودتون با دست خط خودتون می نویسید. برعکس وصیت نامه های رسمی که باید برید محضر و کلی کاغذبازی کنید یا وصیت نامه های سری که یه مقدار پیچیده ترن، وصیت نامه دستی خیلی دَمِ دست تره. این مدل وصیت نامه، توی قانون ما به عنوان «سند عادی» شناخته می شه. یعنی چی؟ یعنی اگه یه سری شرایط اصلی رو رعایت کنید، کاملاً معتبره و می شه بهش استناد کرد.

ماده ۲۷۸ قانون امور حسبی، خیلی واضح گفته که وصیت نامه دستی معتبره، به شرط اینکه:

• تمامش با دست خط خود وصیت کننده نوشته شده باشه.
• تاریخ دقیق (روز، ماه، سال) توش ذکر شده باشه.
• و مهم تر از همه، زیرش امضای وصیت کننده باشه.

حالا شاید بپرسید مزیتش چیه؟ اول اینکه نیازی به حضور هیچ اداره یا نهاد دولتی نداره. دوم اینکه هر وقت بخواید می تونید تغییرش بدید یا کلاً یکی جدید بنویسید. این انعطاف پذیری خیلی خوبه. ولی خب، یه محدودیت مهم هم داره: باید حتماً تمام و کمال با دست خط خودتون باشه، وگرنه ممکنه توی دادگاه با مشکل روبرو بشه.

چطور بفهمیم یه وصیت نامه دستی معتبره؟ (اعتبار قانونی)

همین طور که گفتیم، وصیت نامه دستی یه سند عادی به حساب میاد. شاید بگید خب سند عادی که خیلی قوی نیست! اما اگه درست و حسابی تنظیمش کنید، کاملاً قابل اعتماد و قابل استناده. اما مهم ترین چیز اینه که سه تا شرط اساسی رو حتماً رعایت کرده باشه. اگه این سه تا نباشه، کارتون لَنگ می مونه.

دست خط خود موصی: شاه کلید اعتبار

این اولین و مهم ترین شرطه. وصیت نامه دستی یعنی چی؟ یعنی خود موصی (همون کسی که وصیت می کنه) باید خط به خطش رو با دست خودش نوشته باشه. اگه حتی یه قسمت کوچیکش تایپی باشه یا کس دیگه ای به جای شما نوشته باشه، اعتبارش زیر سوال می ره. پس، خودتون قلم به دست بگیرید و با خط خودتون بنویسید. این دست خط شماست که اصالت سند رو ثابت می کنه.

تاریخ دقیق: روز، ماه، سال

دومین رکن اساسی، تاریخ دقیق وصیت نامه است. باید تاریخ رو با جزئیات کامل، یعنی روز، ماه و سال، اون هم با دست خط خودتون بنویسید. مثلاً پانزدهم اردیبهشت ماه سال یک هزار و چهارصد و سه شمسی. چرا اینقدر مهمه؟ چون ممکنه یه نفر چند تا وصیت نامه دستی نوشته باشه، یا بعداً بخواد اونو عوض کنه. تاریخ به ما کمک می کنه بفهمیم کدوم وصیت نامه جدیده و کدوم قدیمیه. وصیت نامه های بعدی، وصیت نامه های قبلی رو باطل می کنن، مگر اینکه خلافش ثابت بشه.

امضا: مهر پای وصیت

خب، بعد از اینکه همه حرف هاتون رو نوشتید و تاریخ رو هم زدید، نوبت مهر تاییده. امضای شما زیر وصیت نامه نشون می ده که شما مطالب رو خونده اید، باهاش موافقید و این سند رو تایید می کنید. امضا از هر چیزی برای اثبات اراده شما مهم تره. اگه امضا نباشه، انگار وصیت نامه ناقصه و نمی شه بهش اعتماد کرد. می تونید حتی اثر انگشت هم کنار امضا بزنید تا دیگه هیچ حرف و حدیثی باقی نمونه.

وصیت نامه دستی، در صورتی معتبره که تماماً با دست خط خود وصیت کننده نوشته شده، تاریخ دقیق داشته باشه و زیرش امضا شده باشه. هر کدوم از اینا نباشه، کارتون لنگ می مونه.

شاید بپرسید اگه یه روزی وصیت نامه دستی رو ببرن دادگاه، چطور ثابت می کنن که معتبره؟ اونجا معمولاً از کارشناس خط شناسی کمک می گیرن. کارشناس میاد و دست خط و امضای شما رو با دست خط ها و امضاهای دیگه که ازتون موجود هست (مثل امضای پای چک، اسناد بانکی یا کارت ملی) مقایسه می کنه تا اصالتش رو تایید کنه. پس خیلی مهمه که دست خطتون موقع نوشتن وصیت نامه طبیعی باشه و سعی نکنید اونو تغییر بدید.

نقش شهود و کاتب توی وصیت نامه دستی چیه؟ خب، برای وصیت نامه دستی اجباری نیست که شاهد یا کاتب داشته باشید. چون همین که با خط خودتون باشه، تاریخ و امضا داشته باشه، کافیه. اما برای اینکه محکم کاری بشه و کمتر جای ابهام بمونه، اگه چند تا شاهد (دو تا مرد عادل) هم زیرش رو امضا کنن و شهادت بدن که شما در کمال صحت عقل و اراده وصیت کردید، خیلی بهتره. کاتب هم اگه کسی باشه که به جای شما بنویسه، دیگه وصیت نامه دستی نیست و باید وصیت نامه رسمی یا سری باشه.

شرایطی که وصیت کننده و وصیت نامه باید داشته باشن

حالا که فهمیدیم سه تا ستون اصلی اعتبار وصیت نامه دستی چیه، بریم سراغ یه سری شرایط دیگه که هم خود وصیت کننده و هم محتوای وصیت نامه باید داشته باشن تا کار از کار درست دربیاد و وصیت نامه شما کاملاً قانونی و شرعی باشه.

شرایط خود وصیت کننده (موصی)

مهم ترین چیز اینه که خود شما که وصیت می کنید، یک سری شرایط رو داشته باشید. این شرایط به این معنیه که شما صلاحیت قانونی برای وصیت کردن رو دارید:

• اهلیت کامل: این یه کلمه حقوقیه، اما معنیش خیلی ساده است. یعنی شما باید:
  1. بالغ باشید: یعنی ۱۵ سال تمام شمسی تون تموم شده باشه.
  2. عاقل باشید: یعنی در زمان وصیت، از نظر ذهنی سلامت باشید و جنون نداشته باشید. اگه کسی در زمان جنون وصیت کنه، اون وصیت نامه هیچ اعتباری نداره.
  3. رشید باشید: یعنی بتونید مال خودتون رو اداره کنید و تشخیص بدید چی به نفعتونه و چی به ضررتون. معمولاً توی قانون، کسی که ۱۸ سالش تموم شده باشه، رشید حساب می شه، مگر اینکه خلافش ثابت بشه.
• اختیار و رضایت: وصیت نامه شما باید کاملاً با رضایت قلبی و اختیار خودتون نوشته بشه. اگه خدای نکرده کسی شما رو مجبور به وصیت کردن کرده باشه، یا با فریب و زور شما رو وادار به نوشتن کرده باشه، اون وصیت نامه باطل می شه. باید از ته دل و بدون هیچ فشاری باشه.
• توانایی نوشتن: خب مشخصه دیگه، باید سواد داشته باشید و بتونید با دست خودتون بنویسید. اگه کسی سواد نداره یا به هر دلیلی نمی تونه بنویسه، دیگه نمی تونه وصیت نامه دستی داشته باشه و باید بره سراغ وصیت نامه رسمی یا سری.

شرایط متن و محتوای وصیت نامه

فقط خود وصیت کننده نیست که باید شرایطی داشته باشه؛ محتوای وصیت نامه هم باید یک سری اصول رو رعایت کنه:

• مشروعیت مورد وصیت: شما نمی تونید وصیت کنید که اموالتون رو توی راه کارهای غیرقانونی یا خلاف شرع خرج کنن. مورد وصیت باید حلال و مشروع باشه.
• مالکیت موصی بر مورد وصیت: شما فقط می تونید در مورد اموالی وصیت کنید که یا الان مال خودتونه، یا می دونید در زمان فوتتون حتماً مال شما می شه. نمی تونید در مورد مال کس دیگه ای وصیت کنید.
• وضوح و شفافیت: وصیت نامه باید کاملاً واضح و بدون ابهام باشه. از کلی گویی و حرف های دو پهلو پرهیز کنید. مثلاً نگید به یکی از فرزندانم بدهید؛ باید مشخص کنید به فرزندم، آقای/خانم [اسم و مشخصات کامل] بدهید. هر چی واضح تر بنویسید، احتمال اختلاف کمتر می شه.

قدم به قدم تا نوشتن یه وصیت نامه دستی درست و حسابی

حالا رسیدیم به بخش هیجان انگیز قضیه! چطور یه وصیت نامه دستی بنویسیم که هم قانونی باشه، هم شرعی و هم همه حرف های دل ما رو پوشش بده؟ نگران نباشید، با این راهنمای قدم به قدم، کارتون خیلی راحت می شه.

مقدمه چینی و اقرارها (مذهبی، هویتی، سلامت)

اول از همه، یه شروع خوب داشته باشید. می تونید با بسم الله الرحمن الرحیم شروع کنید. بعدش هویت کامل خودتون رو معرفی کنید. هر چی دقیق تر، بهتر:

• نام و نام خانوادگی کامل
• نام پدر
• شماره شناسنامه
• کد ملی
• محل اقامت دقیق (آدرس کامل)

بعدش، اقرار کنید که در کمال صحت عقل، هوشیاری کامل و بدون هیچ اجبار یا اکراهی دارید این وصیت نامه رو می نویسید. مثلاً بنویسید: اینجانب [نام کامل] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی] و ساکن [آدرس کامل]، با اقرار به یگانگی خداوند متعال و با سلامتی کامل جسمی و روحی و با اراده آزاد، وصایای خود را به شرح زیر بیان می کنم. اگه دوست دارید، می تونید به اصول دین و مذهب هم اقرار کنید تا از نظر شرعی هم محکم تر بشه.

مشخص کردن وصی، ناظر و قیم (اگر لازم باشه)

اگه دوست دارید یه نفر مسئول اجرای وصایای شما باشه، یا کسی روی کار اون مسئول نظارت کنه، یا برای فرزندان کوچیکتون قیم تعیین کنید، باید اینجا مشخصاتشون رو بنویسید.

• وصی: کسی که مسئول اجرای وصایای شماست. مشخصات کاملش رو بنویسید (اسم، فامیل، کد ملی، نسبت). حدود اختیاراتش رو هم دقیق مشخص کنید. مثلاً وصی من، جناب آقای/خانم [نام] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [کد ملی]، مسئول اجرای کامل این وصیت نامه و پرداخت دیون و تقسیم اموال به شرح ذیل می باشد.
• ناظر: اگه می خواید کسی بر کار وصی نظارت کنه، مشخصات ناظر رو هم بنویسید و بگید وظیفه اش چیه. مثلاً جناب آقای/خانم [نام] به عنوان ناظر بر عملکرد وصی، منصوب می گردد تا از اجرای صحیح وصایا اطمینان حاصل کند.
• قیم (برای بچه های کوچیک): اگه فرزند کوچیک دارید و همسرتون هم نیست یا به هر دلیلی دوست دارید کس دیگه ای قیم فرزندانتون باشه، اینجا مشخصاتش رو بنویسید.

میتونید حتی برای این افراد، حق الزحمه هم در نظر بگیرید و مبلغ یا نحوه ی پرداختش رو مشخص کنید.

تکلیف کفن و دفن و مراسمات (اینجا معمولا دل آدما آروم میشه)

این قسمت برای خیلی ها مهمه. جایی که می تونید حرف های دلتون رو درباره آخرین منزلگاهتون بنویسید.

• محل دفن: مثلاً قبرستان [نام قبرستان]، قطعه [شماره قطعه]، ردیف [شماره ردیف]، شماره [شماره قبر]. اگه جای خاصی مد نظرتون نیست، می تونید بنویسید در محلی که خانواده صلاح بدانند.
• نحوه غسل و کفن و نماز میت: اگه خواسته ی خاصی دارید، اینجا بنویسید. مثلاً با سادگی و طبق موازین شرعی انجام شود.
• مراسم سوگواری: دوست دارید مراسم ختم و یادبودتون چطور باشه؟ ساده و خودمونی یا مفصل؟ اینجا بنویسید. مثلاً مراسم سوگواری با نهایت سادگی و به دور از هرگونه تجمل گرایی برگزار شود و هزینه های اضافی صرف امور خیریه گردد.
• هزینه ها: می تونید مبلغ مشخصی رو برای این امور در نظر بگیرید.

حساب و کتاب بدهی ها و طلب ها (دیون و مطالبات)

این بخش خیلی حساسه و برای جلوگیری از مشکلات بعدی، باید دقیق و شفاف باشه.

نوع	توضیحات	نکات مهم
دیون شرعی	خمس، زکات، کفارات، رد مظالم، نذر، عهد و قسم	مقدار و نحوه پرداخت رو مشخص کنید. مثلاً مبلغ [مقدار] بابت خمس مال به مرجع تقلید [نام مرجع] پرداخت شود.
دیون مالی	قرض ها، مهریه، سایر بدهی ها به افراد یا نهادها	نام طلبکاران، مقدار بدهی و جزئیات دقیق رو بنویسید. مهریه همسر هم جزو بدهی هاست و باید اینجا بهش اشاره کنید.
مطالبات	بدهی هایی که دیگران به شما دارند	نام بدهکاران، مقدار بدهی و چگونگی وصول رو ذکر کنید. مثلاً آقای/خانم [نام بدهکار] مبلغ [مقدار] به بنده بدهکار است که وصی باید آن را وصول نماید.
امانات	اموالی که نزد شما به امانت بوده یا اموالی که شما نزد دیگران به امانت گذاشته اید.	مشخصات دقیق امانت گذار و امانت گیرنده، و نوع و ارزش امانت را بنویسید.

تقسیم اموال و دارایی ها (همون قاعده یک سوم معروف)

اینجا جاییه که باید تکلیف اموالتون رو مشخص کنید. اما یه نکته مهم داره: قاعده ثلث (یک سوم).

طبق ماده ۸۴۳ قانون مدنی، شما می تونید فقط تا یک سوم اموالتون رو وصیت کنید. یعنی چی؟ یعنی اگه ارزش کل اموال شما (بعد از کسر بدهی ها و واجبات مالی) مثلاً ۳ میلیارد تومن باشه، شما نهایتاً می تونید برای ۱ میلیارد تومن از اون وصیت کنید. اگه بیشتر از یک سوم وصیت کنید، اون قسمت اضافه، فقط در صورتی معتبره که ورثه (یعنی بقیه کسایی که از شما ارث می برن) اون رو تایید و تنفیذ کنن. اگه تنفیذ نکنن، اون بخش از وصیت شما باطل می شه.

پس اینجا باید دقیقاً لیست اموالتون رو بنویسید، چه منقول (مثل ماشین، طلا، پول نقد، حساب بانکی، سهام) و چه غیرمنقول (مثل خونه، زمین، مغازه). هر چی دقیق تر بنویسید، بهتره. مثلاً: خانه واقع در [آدرس کامل] پلاک ثبتی [شماره پلاک]، به ارزش تقریبی [مبلغ]، به [نام فرد یا نهاد] تعلق گیرد.

می تونید سهم مشخصی رو به افراد خاصی بدید، مثلاً به یه موسسه خیریه، یا به کسی که از شما ارث نمی بره. اما یادتون باشه که مجموع این وصیت ها نباید از یک سوم کل دارایی شما بیشتر بشه.

واجبات عبادی که مونده (نماز، روزه، حج)

اگه نماز و روزه قضا دارید، یا حج واجب به گردنتونه و نتونستید برید، اینجا می تونید تکلیفش رو مشخص کنید.

• نمازهای قضا: تعدادش رو مشخص کنید. مبلغ [مقدار] برای اجیر گرفتن جهت انجام [تعداد] سال نماز قضا به [نام وصی یا شخص معتمد] پرداخت شود.
• روزه های قضا: مبلغ [مقدار] برای اجیر گرفتن جهت انجام [تعداد] سال روزه قضا…
• حج واجب: مبلغ [مقدار] جهت فرستادن نایب برای انجام حج واجب بنده اختصاص یابد.

سایر سفارشات و حرف های دل

این بخش جاییه که می تونید حرف های قلبی تون رو بنویسید. سفارشات اخلاقی، معنوی، تربیتی به فرزندان و خانواده. می تونید ازشون بخواید که با هم مهربون باشن، وحدت خانواده رو حفظ کنن، دست از کینه بردارن.

ممکنه سفارشات خاص دیگه ای هم داشته باشید، مثلاً اهدای عضو (حتماً باید واضح و با جزئیات بنویسید) یا کمک به امور خیریه خاص (مثل ساخت مسجد، مدرسه، کمک به نیازمندان).

همچنین، در این بخش می توانید از همه کسانی که حقی بر گردن شما دارند یا شما به آن ها مدیون هستید، طلب بخشش و حلالیت کنید.

بخش آخر: تاریخ و امضا

در آخر وصیت نامه، حتماً یه بار دیگه تاریخ دقیق رو بنویسید و زیرش رو امضا کنید. می تونید اثر انگشت هم بزنید.

این وصیت نامه در تاریخ [روز کامل، ماه و سال به عدد و حروف] با دست خط و امضای اینجانب [نام کامل موصی] و در کمال صحت عقل و اراده تنظیم گردید. از خداوند متعال برای همه طلب مغفرت و برای خانواده و دوستانم، صبوری و آرامش آرزو دارم.

امضا:

اثر انگشت:

(این قسمت اختیاری و برای محکم کاری بیشتر است):

نام و امضای شهود (در صورت وجود):

1. [نام و نام خانوادگی شاهد ۱] – امضا
2. [نام و نام خانوادگی شاهد ۲] – امضا

یه نمونه کامل وصیت نامه دستی (برای الگوبرداری)

این یک نمونه کلی برای وصیت نامه دستی هست که می تونید ازش الگو بگیرید. حتماً یادتون باشه که این متن رو نباید کپی پیست کنید! باید تمام و کمال با دست خط خودتون بنویسید تا قانونی باشه.

بسم الله الرحمن الرحیم

اینجانب [نام کامل شما]، فرزند [نام پدر]، به شماره شناسنامه [شماره شناسنامه]، کد ملی [کد ملی]، صادره از [محل صدور شناسنامه]، ساکن [آدرس کامل محل اقامت فعلی شما].

در حال حاضر که در کمال صحت عقل و سلامت جسم و روان قرار دارم و با رضایت کامل و بدون هیچ اجبار یا اکراهی، این وصیت نامه را با دست خط خودم تنظیم می کنم. پروردگار یکتا را شاکرم و به اصول دین مبین اسلام، شهادتین، نبوت حضرت محمد (ص) و امامت دوازده امام معصوم (ع) اقرار دارم.

وصایای من به شرح زیر است:

۱. وصی، ناظر و قیم (در صورت نیاز):

• وصی: جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی کامل وصی]، فرزند [نام پدر وصی]، به شماره ملی [کد ملی وصی]. ایشان مسئول اجرای کامل این وصیت نامه، شامل پرداخت دیون، انجام واجبات عبادی و تقسیم اموال به شرحی که در ادامه می آید، می باشند.
• ناظر: جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی کامل ناظر]، فرزند [نام پدر ناظر]، به شماره ملی [کد ملی ناظر]. ایشان وظیفه نظارت بر حسن انجام امور توسط وصی را بر عهده دارند.
• حق الزحمه وصی و ناظر: مبلغ [مقدار حق الزحمه] یا [درصد مشخصی از کل اموال] به عنوان حق الزحمه به وصی و مبلغ [مقدار حق الزحمه] به ناظر پرداخت شود.
• قیم فرزندان صغیر (اگر دارید): جناب آقای/خانم [نام و نام خانوادگی قیم]، فرزند [نام پدر قیم]، به شماره ملی [کد ملی قیم]، مسئولیت قیمومت فرزند/فرزندان صغیرم، [نام فرزند ۱] و [نام فرزند ۲] را تا رسیدن به سن قانونی بر عهده خواهند داشت.

۲. دستورات مربوط به کفن و دفن و مراسم ترحیم:

• محل دفن من در [نام قبرستان و آدرس دقیق، مثلاً بهشت زهرا، قطعه X، ردیف Y] یا در محلی که خانواده با مشورت وصی صلاح بدانند، تعیین گردد.
• مراسم غسل، کفن و نماز میت با نهایت سادگی و بر اساس موازین شرعی انجام شود.
• مراسم سوگواری و ترحیم (ختم، سوم، هفتم، چهلم و سالگرد) با حداقل هزینه ها و به دور از تشریفات مرسوم برگزار شود و هزینه های اضافی صرف امور خیریه گردد.
• مبلغ [مقدار پول] برای این امور اختصاص یابد.

۳. تعیین تکلیف دیون و مطالبات:

• دیون شرعی بر ذمه من:
  • خمس: مبلغ [مقدار پول] به مرجع تقلید [نام مرجع تقلید] یا [نام شخص معتمد] پرداخت شود.
  • زکات، کفارات و رد مظالم: مبلغ [مقدار پول] بابت این موارد به فقرا پرداخت شود.
• دیون مالی بر ذمه من:
  • بدهی به جناب آقای/خانم [نام طلبکار]، فرزند [نام پدر طلبکار]، مبلغ [مقدار پول] بابت [توضیح دلیل بدهی].
  • مهریه همسر عزیزم، خانم [نام و نام خانوادگی همسر]، طبق سند ازدواج [شماره سند] و به میزان [مقدار مهریه] پرداخت شود.
• مطالبات و امانت هایی که از دیگران دارم:
  • جناب آقای/خانم [نام بدهکار]، فرزند [نام پدر بدهکار]، مبلغ [مقدار پول] به بنده بدهکار است. وصی موظف به وصول این مبلغ می باشد.
  • اموالی به امانت نزد بنده از [نام امانت گذار]، شامل [شرح اموال] می باشد که باید به ایشان بازگردانده شود.
  • اموالی به امانت نزد [نام امانت گیرنده]، شامل [شرح اموال] می باشد که وصی باید آن را دریافت کند.

۴. تعیین تکلیف اموال و دارایی ها (وصیت تملیکی):

تمام اموال منقول و غیرمنقول بنده، پس از پرداخت کلیه دیون و واجبات، شامل:

• یک دستگاه آپارتمان واقع در [آدرس کامل ملک]، پلاک ثبتی [شماره پلاک]، به ارزش تقریبی [مبلغ تقریبی].
• یک دستگاه خودرو [مدل و رنگ خودرو]، پلاک [شماره پلاک].
• حساب بانکی به شماره [شماره حساب] در بانک [نام بانک] به مبلغ [مبلغ موجود در حساب].
• مبلغ [مقدار پول] به عنوان صدقه جاریه به موسسه خیریه [نام موسسه خیریه] پرداخت شود.
• سایر اموال و دارایی های من به شرح [ذکر جزئیات سایر اموال مانند طلا، سهام، اشیاء قیمتی].

از یک سوم باقی مانده ترکه، [درصد مشخص] به [نام فرد یا نهاد] و [درصد مشخص] به [نام فرد یا نهاد دیگر] تعلق گیرد. (یا هر تقسیم بندی دلخواه دیگر در چارچوب یک سوم).

۵. واجبات عبادی قضا شده:

• [تعداد] سال نماز قضا و [تعداد] سال روزه قضا بر ذمه من است. مبلغ [مبلغ پول] برای اجیر گرفتن جهت انجام این واجبات به وصی پرداخت شود.
• حج واجب بر ذمه من است. مبلغ [مبلغ پول] جهت فرستادن نایب برای انجام حج به وصی پرداخت شود.

۶. سایر وصایا و سفارشات:

• از تمامی اعضای خانواده و فرزندان عزیزم، [نام فرزندان]، می خواهم که پس از من با یکدیگر همدل و مهربان باشند و هیچ گاه وحدت خانواده را فدای مسائل دنیوی نکنند.
• از تمامی دوستان، اقوام و آشنایان که حقی بر گردن من دارند یا به هر نحوی به آن ها مدیون هستم، طلب حلالیت و عفو دارم.
• تمایل دارم اعضای قابل اهدای بدنم پس از فوت به بیماران نیازمند اهدا شود، در صورت امکان و طبق موازین قانونی و شرعی.
• از همه عزیزانم می خواهم برای آرامش روح من دعا کنند.

این وصیت نامه در تاریخ [تاریخ کامل به حروف و عدد، مثال: دهم خرداد ماه یک هزار و چهارصد و سه شمسی] با دست خط، امضا و اثر انگشت اینجانب [نام و نام خانوادگی کامل موصی] تنظیم گردید.

امضا:

اثر انگشت:

(در صورت وجود شهود):

ما امضاکنندگان ذیل، شهادت می دهیم که این وصیت نامه در حضور ما و با دست خط و امضای وصیت کننده، در کمال صحت عقل و اراده ایشان تنظیم شده است.

شاهد ۱: [نام و نام خانوادگی کامل شاهد ۱] – کد ملی: [کد ملی شاهد ۱] – امضا:

شاهد ۲: [نام و نام خانوادگی کامل شاهد ۲] – کد ملی: [کد ملی شاهد ۲] – امضا:

یه سری نکته طلایی برای محکم کاری بیشتر وصیت نامه دستی

تا اینجا حسابی با وصیت نامه دستی و ریزه کاری هاش آشنا شدیم. اما برای اینکه خیالتون از همه بابت راحت باشه و وصیت نامه تون مثل یه صخره محکم و استوار بمونه، یه سری نکته طلایی رو باید رعایت کنید. این ها ترفندهایی هستند که خیلی بهتون کمک می کنن:

• زمان مناسب رو انتخاب کنید: وصیت نامه رو وقتی بنویسید که کاملاً از نظر روحی و جسمی آرامید و هیچ استرس یا فشار بیرونی روتون نیست. توی یه محیط آروم و با تمرکز کامل بنویسید.
• از پاک کردن و خط خوردگی زیاد پرهیز کنید: اگه مجبور به اصلاح شدید، حتماً هر اصلاحی رو با امضای کوچیک خودتون کنارش تایید کنید. پاک نویس کردن بهتر از پر از خط خوردگی بودنه.
• کجا نگهش دارید؟: وصیت نامه دستی رو توی یه جای امن نگه دارید. مثلاً صندوق امانات بانک، یا نزد یه وکیل یا مشاور حقوقی مورد اعتماد. حتماً به وصی و یکی دو نفر از افراد مورد اعتمادتون اطلاع بدید که وصیت نامه کجاست. یه رونوشت (کپی) هم بگیرید و پیش خودتون نگه دارید.
• امکان تغییر یا ابطال: نگران نباشید! وصیت نامه دستی رو هر وقت خواستید می تونید تغییر بدید یا کلاً یه وصیت نامه جدید بنویسید. فقط کافیه وصیت نامه جدید رو هم با همون شرایط (دست خط، تاریخ، امضا) بنویسید. وصیت نامه های بعدی، وصیت نامه های قبلی رو باطل می کنن، پس تاریخ خیلی مهمه.
• مشاوره با وکیل، گنجیه!: اگه اموال زیادی دارید، یا ورثه زیاد و شرایط خانوادگی پیچیده ای دارید، یا می خواید وصیت های خاصی انجام بدید، حتماً حتماً با یه وکیل یا کارشناس حقوقی مشورت کنید. اونا می تونن بهترین راهنمایی ها رو بهتون بدن تا هیچ جای ابهامی نمونه و همه چیز طبق قانون پیش بره.
• شفافیت، شفافیت، شفافیت: هر چی جزئیات رو واضح تر و بدون ابهام بنویسید، کمتر برای ورثه شما مشکل پیش میاد. از هر گونه کلمه ی مبهم یا معنی دار دوگانه دوری کنید.

سوالات متداول

اینجا به چند تا از سوالات پرتکرار و مهمی که درباره وصیت نامه دستی پیش میاد، جواب می دیم تا دیگه هیچ ابهامی نمونه.

آیا وصیت نامه دستی بدون شهود اعتبار داره؟

بله! وصیت نامه دستی طبق قانون، بدون حضور شاهد هم کاملاً معتبره، به شرط اینکه سه رکن اصلی (دست خط موصی، تاریخ دقیق و امضا) به طور کامل رعایت شده باشه. حضور شهود فقط برای محکم کاری بیشتره و جنبه الزامی نداره.

اگر قسمتی از وصیت نامه دستی تایپ شده باشه، چه می شود؟

اگه حتی یه بخش کوچیک از وصیت نامه دستی تایپ شده باشه، اون وصیت نامه اعتبار خودش رو به عنوان وصیت نامه دستی از دست میده. اعتبار وصیت نامه دستی منوط به اینه که تماماً با دست خط خود موصی باشه. اگه قسمت تایپی از بخش دست نویس جدا و قابل تفکیک باشه و بخش دست نویس همه شرایط رو داشته باشه، ممکنه فقط همون بخش دستی معتبر شناخته بشه، اما کلاً کار رو سخت می کنه. بهتره ریسک نکنید.

آیا می توان وصیت نامه دستی را تغییر داد؟

بله، هر زمان که اراده کنید، می تونید وصیت نامه دستی خودتون رو تغییر بدید. این تغییر می تونه به شکل نوشتن یک وصیت نامه جدید باشه که وصیت نامه قبلی رو باطل می کنه، یا به صورت الحاقیه به وصیت نامه اصلی باشه. مهم اینه که هر تغییر یا وصیت نامه جدید، باید باز هم با دست خط خودتون، تاریخ دقیق و امضای خودتون باشه.

وصیت بیش از یک سوم اموال چه حکمی دارد؟

طبق قانون مدنی ما، شما فقط تا یک سوم (ثلث) از کل اموالتون (بعد از کسر دیون و واجبات) رو می تونید وصیت کنید. اگه وصیت شما بیشتر از این مقدار باشه، اون قسمت اضافه، فقط در صورتی معتبره که همه ورثه شما بعد از فوتتون، اون رو تایید و تنفیذ کنن. اگه حتی یکی از ورثه قبول نکنه، اون بخش اضافی وصیت شما نسبت به سهم اون وارث، باطل می شه.

بهترین مکان برای نگهداری وصیت نامه دستی کجاست؟

مهم ترین چیز اینه که وصیت نامه در جایی امن نگهداری بشه که هم از بین نره و هم بعد از فوت شما، به راحتی پیدا بشه. صندوق امانات بانک، نگهداری نزد وصی یا وکیل معتمد، یا در منزل در یک گاوصندوق یا مکان امن و محرمانه، گزینه های خوبی هستند. حتماً به افراد مورد اعتمادتون اطلاع بدید که وصیت نامه کجاست.

اگر وصیت نامه دستی تاریخ نداشته باشد، اعتبار دارد؟

خیر، تاریخ دقیق (روز، ماه، سال) یکی از سه رکن اصلی اعتبار وصیت نامه دستی هست. بدون تاریخ، وصیت نامه دستی از نظر قانونی فاقد اعتبار خواهد بود. اهمیت تاریخ از این جهت است که ترتیب وصیت نامه ها را مشخص می کند.

اگر وصیت کننده سواد نداشته باشد، می تواند وصیت نامه دستی بنویسد؟

متاسفانه خیر. از شرایط اصلی وصیت نامه دستی اینه که تماماً با دست خط خود موصی نوشته شده باشه. پس اگه کسی سواد نوشتن نداره، یا به هر دلیلی توانایی فیزیکی برای نوشتن نداره، باید از راه های دیگه مثل تنظیم وصیت نامه رسمی در دفتر اسناد رسمی یا وصیت نامه سری استفاده کنه.

نتیجه گیری

وصیت نامه دستی، یه ابزار قدرتمند و در عین حال ساده است که می تونه آرامش خیال زیادی براتون بیاره و جلوی کلی دردسر و اختلاف رو بعد از فوتتون بگیره. فکر نکنید که نوشتن وصیت نامه کار پیچیده ایه یا مال افراد خاصه؛ نه، وصیت نامه برای همه ما لازمه. با رعایت همین نکات ساده ای که با هم مرور کردیم – یعنی دست خط خودتون، تاریخ دقیق و امضا – می تونید یه وصیت نامه معتبر و محکم داشته باشید.

پس حالا که همه چیز دستتون اومد، معطل نکنید! دست به کار بشید و حرف های دلتون رو روی کاغذ بیارید. البته، همیشه برای موارد پیچیده تر و برای اینکه خیالتون از همه چیز راحتِ راحت باشه، مشاوره با یه وکیل یا مشاور حقوقی رو فراموش نکنید. اونا می تونن بهترین راه رو بهتون نشون بدن تا وصیت نامه تون بی عیب و نقص باشه و همه ی خواسته هاتون به بهترین شکل اجرا بشه.