متن حکم جلب سیار

متن حکم جلب سیار دقیقاً همان چیزی است که وقتی یک متهم بعد از چند بار احضار، خودش را پنهان می کند و محل زندگی ثابتی ندارد، توسط قاضی صادر می شود تا پلیس در هر زمان و مکانی بتواند او را دستگیر و به دادگاه بیاورد. این حکم یک ابزار قضایی قدرتمند برای رسیدگی به پرونده هاست و کمک می کند که هیچ جرمی بدون پاسخ نماند. در ادامه، ریز و درشت این حکم رو با هم بررسی می کنیم.

جلب سیار چیست و چرا صادر می شود؟ (مقدمه و تعریف)

حتماً کلمه جلب رو زیاد شنیده اید؛ یعنی دستگیری یک نفر به دستور مقامات قضایی. حالا فکر کنید متهمی دارید که از دست قانون فرار کرده، هر دفعه یک جایی پنهان میشه و نشانی ثابتی ازش نیست. اینجا دیگه جلب عادی جواب نمیده! اینجاست که پای جلب سیار به ماجرا باز میشه. جلب سیار در واقع یک نوع دستور دستگیریه که به ضابطین قضایی (پلیس) این اجازه رو میده تا متهم رو هر جا و هر وقت که پیدا کردن، دستگیر کنن و به مرجع قضایی تحویل بدن.

تفاوت جلب عادی و جلب سیار؛ داستان چیست؟

فرق جلب عادی و جلب سیار مثل فرق یه نامه پستی با یه پیام فوریه! تو جلب عادی، معمولاً یک آدرس مشخص از متهم وجود داره. قاضی یه احضاریه میفرسته به همون آدرس و میگه آقا/خانم فلانی، این تاریخ و این ساعت بیا دادگاه. اگه نیومد، اونوقت دستور جلب صادر میشه و ضابطین میرن همون آدرس مشخص برای دستگیری. اما در مورد جلب سیار، داستان فرق داره. دیگه آدرس مشخصی نیست، یا اگه هم هست، متهم اونجا نیست و مدام جابجا میشه. اینجا قاضی تشخیص میده که متهم قصد فرار داره یا نمیخواد با قانون همکاری کنه. به همین دلیل، حکمی صادر میشه که دیگه به آدرس خاصی محدود نیست و به ضابطین اجازه میده متهم رو مثل یه سایه دنبال کنن و در هر نقطه از کشور که پیداش کردن، دستگیرش کنن.

چرا اصلاً به حکم جلب سیار نیاز داریم؟

هدف اصلی از صدور متن حکم جلب سیار اینه که رسیدگی به پرونده های قضایی متوقف نشه. وقتی متهمی فراریه، هیچ راهی برای ادامه تحقیقات و اجرای عدالت نیست. جلب سیار این امکان رو به سیستم قضایی میده که متهم رو پیدا کنن، جلوی فرارش رو بگیرن، نگذارن مدارک و شواهد رو از بین ببره و عدالت اجرا بشه. پس این حکم یه جورایی ابزاریه برای اینکه هیچ مجرم یا متهمی نتونه به راحتی از دست قانون فرار کنه و پرونده ها سال ها خاک نخورن.

پایه های قانونی صدور حکم جلب سیار؛ از کجا می آید؟

هر کاری در سیستم قضایی ما باید پشتوانه قانونی داشته باشه، وگرنه غیرقانونی محسوب میشه. صدور حکم جلب سیار هم از این قاعده مستثنی نیست و در قانون آیین دادرسی کیفری و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، مواد مشخصی برایش وجود داره که مسیر رو برای قاضی روشن میکنه.

قانون آیین دادرسی کیفری؛ مهم ترین مرجع

بیشتر بحث حکم جلب سیار به همین قانون برمی گرده. ماده ۱۸۰ این قانون، مثل یک چراغ راهنما، شرایطی رو مشخص میکنه که بازپرس میتونه بدون اینکه اول احضاریه بفرسته، مستقیم دستور جلب متهم رو صادر کنه. این ماده خیلی مهمه و در ادامه بیشتر بهش میپردازیم. اما قبل از اون، بد نیست یه نگاهی هم به مواد دیگه بندازیم:

• ماده ۱۷۹: میگه اگه متهم با احضاریه اولیه نیومد و عذر موجه هم نداشت، بازپرس میتونه دستور جلبش رو بده. (اینجا ممکنه به جلب سیار تبدیل بشه اگه متهم محل زندگی مشخصی نداشته باشه یا فراری باشه).
• مواد ۱۶۸ تا ۱۷۱ و ۱۷۸: این مواد به ما میگن که احضاریه چطور باید فرستاده بشه، چی باید توش باشه، چه مدتی باید بین ابلاغ و حضور باشه و چه عذرهایی برای نیومدن متهم موجه هستن.
• مواد ۱۸۱ تا ۱۸۴: اینا دیگه وارد جزئیات جلب میشن؛ اینکه برگه جلب چطور باید باشه، مامور چطور باید عمل کنه و مهم تر از همه، تبصره ۳ ماده ۱۸۴ که میگه اگه متهم تو خونه یا مخفیگاهش پنهان شده باشه، ضابطین حتماً باید از قاضی حکم ورود به اون محل رو بگیرن.
• مواد ۱۸۷ تا ۱۸۹: این بخش هم در مورد شرایط خاص جلب مثل جلب افراد بیمار یا کهنسال، و همچنین مدت زمان نگهداری متهم بعد از جلب صحبت میکنه.

قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی؛ جلب برای بدهی!

فکر نکنید جلب سیار فقط برای پرونده های کیفریه. تو پرونده های مالی هم ممکنه پیش بیاد. ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی این اجازه رو میده که اگه کسی محکوم به پرداخت پولی شد و از عمد بدهیش رو نپرداخت، دادگاه بتونه دستور جلبش رو صادر کنه. این جلب هم میتونه در شرایطی به صورت سیار باشه، مخصوصاً اگه بدهکار قصد فرار یا پنهان شدن داشته باشه و مال و اموالی هم برای پرداخت بدهی نداشته باشه. اینجا هم هدف اینه که حق طلبکار پایمال نشه.

چه زمانی دستور جلب سیار صادر می شود؟ (شرایط دقیق)

همونطور که گفتیم، ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری، مهم ترین ماده قانونی برای صدور جلب سیاره. این ماده شرایطی رو میذاره که بازپرس میتونه بدون اینکه اولش احضاریه بفرسته، مستقیم دستور جلب رو صادر کنه. بیایید این شرایط رو دقیق تر بررسی کنیم:

1. جرایمی با مجازات سنگین: اگه جرمی که متهم مرتکب شده، مجازات های سنگینی مثل اعدام، قطع عضو یا حبس ابد داشته باشه، قاضی میتونه فوراً حکم جلب سیار رو صادر کنه. اینجا خطر فرار متهم خیلی بالاست.
2. متهمی که نشانی نداره: اگه محل اقامت، محل کسب یا شغل متهم مشخص نباشه و هر کاری هم برای پیدا کردنش کردن، به نتیجه نرسیده باشه. یعنی طرف آب شده رفته تو زمین! اینجا دیگه احضاریه معنی نداره.
3. بیم فرار، تبانی یا مخفی شدن: در مورد جرایم تعزیری درجه پنج و بالاتر (جرایم با مجازات متوسط به بالا)، اگه از شواهد و قرائن مشخص باشه که متهم میخواد فرار کنه، با بقیه تبانی کنه یا خودشو پنهان کنه تا ردش گم بشه، بازپرس میتونه دستور جلب سیار رو بده. این بیم میتونه از دلایل شاکی، گزارش ضابطین یا حتی سوابق متهم مشخص بشه.
4. جرایم سازمان یافته و امنیتی: اگه متهم به جرایم سازمان یافته (مثل باندهای تبهکاری) یا جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور متهم باشه، چون این نوع جرایم پیچیده و خطرناک هستن و احتمال فرار یا از بین بردن مدارک بالاست، بلافاصله دستور جلب سیار صادر میشه.

نقش احضاریه اولیه و عدم پاسخگویی متهم

خیلی وقت ها هم ممکنه اولش احضاریه فرستاده بشه. اگه متهم بعد از چند بار احضار، بدون دلیل موجه حاضر نشه یا اصلاً محل زندگیش رو عوض کنه و دیگه خبری ازش نباشه، قاضی میتونه به این نتیجه برسه که متهم قصد فرار داره یا نمیخواد خودش رو معرفی کنه. در این حالت هم، با توجه به شرایط بالا، دستور جلب سیار صادر میشه. پس یادتون باشه، همکاری نکردن با قانون میتونه کار رو برای متهم سخت تر کنه.

تفاوت جلب متهم و جلب شاهد/مطلع

یه نکته مهم اینه که جلب سیار معمولاً برای متهمه، نه برای شاهد یا مطلع! شاهد یا مطلع کسانی هستند که اطلاعاتی در مورد جرم دارن ولی خودشون مجرم نیستن. قانون برای جلب این افراد، مقررات خاص خودش رو داره (مثل مواد ۲۰۴ و ۳۲۰ آیین دادرسی کیفری) که معمولاً با جلب متهم فرق میکنه و شرایطش سخت گیرانه تره. تازه، شاهد یا مطلع بعد از ادای شهادت، باید فوری آزاد بشن.

چطور درخواست جلب سیار بدیم؟ (راهنمای گام به گام برای شاکی یا وکیل)

اگه شما شاکی پرونده ای هستید و متهم فراریه، یا اگه وکیل پرونده اید و به دنبال اجرای عدالت هستید، باید مراحل درخواست صدور حکم جلب سیار رو بدونید. این کار مراحل خاص خودش رو داره که باید دقیق انجام بشه.

تهیه لایحه یا دادخواست درخواست

قدم اول، نوشتن یک لایحه درخواست جلب سیار هست. این لایحه باید به صورت کتبی و رسمی خطاب به مقام قضایی (معمولاً بازپرس) تنظیم بشه. تو این لایحه باید مشخصات پرونده، مشخصات متهم، و از همه مهم تر، دلایلی که نشون میده متهم فراریه یا قصد پنهان شدن داره، به وضوح ذکر بشه. باید به مواد قانونی مثل ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری هم اشاره کنید تا درخواستتون پشتوانه حقوقی محکمی داشته باشه.

نقش دلایل و مستندات در اقناع مقام قضایی

فقط درخواست دادن کافی نیست، باید مقام قضایی رو متقاعد کنید! مدارک و مستندات شما، مثل گزارشات پلیس، شهادت شهود، یا حتی سوابق متهم در عدم حضور در مراجع قضایی، میتونه بازپرس رو قانع کنه که متهم واقعاً فراریه و باید حکم جلب سیار صادر بشه. هرچی مدارک شما قوی تر باشه، شانس صدور حکم بیشتره.

مراحل اداری پس از تنظیم لایحه

بعد از اینکه لایحه رو تنظیم کردید، باید اون رو از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. این دفاتر، پل ارتباطی شما با دستگاه قضایی هستن و مطمئن میشن که درخواست شما به شعبه درست و به دست قاضی مربوطه میرسه. بعد از ثبت، یک کد رهگیری دریافت می کنید که برای پیگیری های بعدی خیلی مهمه.

اهمیت پیگیری حضوری در شعبه رسیدگی کننده

ثبت لایحه تازه اول کاره! متاسفانه یا خوشبختانه، سیستم قضایی ما هنوز به پیگیری حضوری نیاز داره. شما یا وکیلتون باید حتماً به شعبه ای که پرونده تون اونجاست مراجعه کنید و از نزدیک وضعیت لایحه رو پیگیری کنید. از منشی شعبه یا خود بازپرس بپرسید که لایحه شما به کجا رسیده، آیا دستوری صادر شده یا نه. این پیگیری میتونه روند صدور حکم رو تسریع کنه و جلوی کاغذبازی های احتمالی رو بگیره.

نمونه لایحه درخواست صدور دستور جلب سیار متهم (پرونده کیفری)

برای اینکه بهتر متوجه بشید چطور یک لایحه درخواست جلب سیار رو تنظیم کنید، یک نمونه ساده و کاربردی رو اینجا براتون آوردیم. این یک قالب کلیه که باید با اطلاعات پرونده شما تکمیل بشه.

به نام خدا

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] بازپرسی/دادگاه کیفری [نام شهر]

موضوع: درخواست صدور دستور جلب سیار متهم

پرونده کلاسه: [شماره پرونده]

شاکی: [نام کامل شاکی، نام پدر، کدملی]

متهم: [نام کامل متهم، نام پدر، کدملی (در صورت اطلاع)]

با سلام و احترام،

اینجانب [نام شاکی]، شاکی پرونده کلاسه فوق الذکر، به استحضار آن مقام محترم می رساند که در خصوص اتهام [نوع اتهام، مثلاً: سرقت، کلاهبرداری، ضرب و جرح و …] وارده به آقای/خانم [نام متهم]، متاسفانه پس از صدور چندین فقره احضاریه/تحقیقات صورت گرفته/گزارش ضابطین (حسب مورد)، متهم از حضور در مرجع قضایی استنکاف نموده و محل اقامت یا تردد ایشان نامعلوم گردیده است.

با توجه به اینکه کلیه اقدامات صورت گرفته برای شناسایی نشانی دقیق متهم به نتیجه نرسیده است و از اوضاع و احوال موجود، بیم فرار متهم از دست قانون و اخلال در روند دادرسی می رود، و همچنین نظر به اینکه عدم دسترسی به متهم باعث توقف و تأخیر در تحقیقات و احقاق حق اینجانب گردیده است،

لذا مستنداً به ماده ۱۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری، از آن مقام محترم قضایی تقاضای صدور دستور جلب سیار متهم را دارم تا ایشان در هر زمان و مکان که توسط ضابطین قضایی یافت شوند، دستگیر و جهت ادامه رسیدگی به پرونده به این شعبه معرفی گردند.

با تشکر و احترام فراوان

[نام و نام خانوادگی شاکی/وکیل شاکی]

[تاریخ]

نکات کلیدی در تکمیل و ارائه این لایحه

• دقت در مشخصات: حتماً نام و مشخصات رو دقیق وارد کنید. حتی یک اشتباه کوچیک میتونه کار رو به تاخیر بندازه.
• توضیح شفاف: شرح ماوقع و دلایل درخواست باید واضح و روشن باشه. قاضی باید به راحتی متوجه بشه که چرا درخواست جلب سیار رو دارید.
• مستندات قانونی: حتماً به ماده ۱۸۰ اشاره کنید. این نشون میده که شما با قانون آشنایی دارید و درخواستتون بر اساس موازین حقوقیه.
• ادب و احترام: لحن لایحه باید محترمانه و رسمی باشه. هرچند مقاله ما محاوره ایه، اما لایحه قضایی جای شوخی و لحن غیررسمی نیست.

نمونه لایحه تقاضای جلب سیار در پرونده های مالی (ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی)

در پرونده های مالی، اگر محکوم علیه (یعنی کسی که باید پول پرداخت کنه) از پرداخت بدهیش خودداری کنه، ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی به محکوم له (کسی که طلبکاره) اجازه میده که درخواست جلب اون فرد رو بده. این جلب هم در شرایطی که محکوم علیه پنهان شده باشه یا قصد فرار داشته باشه، میتونه به صورت سیار باشه.

توضیح مختصر کاربرد ماده ۳ در جلب محکوم علیه

تصور کنید کسی به شما بدهکاره و دادگاه هم به نفع شما رای داده. اما اون فرد بدهکار نه پول میده، نه اموالی داره که ازش بدهی رو برداشت کنن، و تازه خودش رو هم پنهان کرده! اینجا ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی به کمک شما میاد. شما میتونید از دادگاه بخواید که حکم جلب بدهکار رو صادر کنه تا اون رو پیدا کنن و بیارن برای پرداخت بدهی. اگر هم ایشون فراری باشه، جلب سیار میشه راه حل.

نمونه لایحه ساده و کاربردی

به نام خدا

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] اجرای احکام مدنی [نام شهر]

موضوع: درخواست اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و صدور برگ جلب سیار

پرونده کلاسه اجرایی: [شماره کلاسه اجرایی]

محکوم له: [نام کامل محکوم له، نام پدر، کدملی]

محکوم علیه: [نام کامل محکوم علیه، نام پدر، کدملی (در صورت اطلاع)]

با سلام و تقدیم احترام،

اینجانب [نام محکوم له]، در خصوص پرونده کلاسه اجرایی فوق الذکر، به استحضار آن مقام محترم می رساند که متاسفانه محکوم علیه، آقای/خانم [نام محکوم علیه]، علیرغم گذشت مدت زمان کافی و اطلاع از حکم صادره، از پرداخت محکوم به به مبلغ [مبلغ محکوم به] ریال خودداری می نماید.

نظر به اینکه از محکوم علیه هیچ مال و اموالی جهت توقیف و استیفای طلب شناسایی نگردیده و همچنین ایشان متواری شده و از حضور در مرجع قضایی امتناع می ورزند،

لذا مستدعی است دستور اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و متعاقباً صدور برگ جلب سیار جهت دستگیری مشارالیه را به ضابطین محترم قضایی صادر فرمایید.

با تشکر و احترام

[نام و نام خانوادگی محکوم له/وکیل]

[تاریخ]

درون یک حکم جلب سیار چه می بینیم؟ (محتویات حکم صادر شده)

رسیدیم به مهم ترین بخش مقاله مون! همونطور که از عنوان مقاله پیداست، خیلی ها دلشون میخواد بدونن متن حکم جلب سیار صادر شده دقیقاً شامل چه چیزهایی میشه. این برگ، یک سند قضاییه که ضابطین با استناد به اون میتونن اقدام کنن. بیایید جزء به جزء محتویات این حکم رو با هم مرور کنیم:

عنوان: برگ جلب سیار یا دستور جلب سیار

معمولاً در بالای برگه، عنوان مشخصی مثل برگ جلب سیار یا دستور جلب سیار ذکر شده تا نوع حکم کاملاً واضح باشه.

شماره و تاریخ صدور

هر سندی یک شماره مخصوص و تاریخ صدور داره. حکم جلب سیار هم از این قاعده مستثنی نیست و این اطلاعات برای پیگیری های بعدی ضروریه.

مشخصات کامل مقام قضایی صادرکننده

مشخصات دقیق قاضی یا بازپرسی که حکم رو صادر کرده، شامل نام و نام خانوادگی، سمت (بازپرس شعبه فلان) و مرجع قضایی (مثلاً دادسرای عمومی و انقلاب تهران)، در این بخش ذکر میشه. این برای اطمینان از اعتبار حکم و مسئولیت پذیری مهمه.

مشخصات دقیق متهم

این بخش خیلی حساسه و باید با نهایت دقت تکمیل بشه. شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کدملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، و اگه آدرسی هم ازش هست (هرچند که ممکنه دیگه اونجا نباشه)، تو این قسمت میاد. هرچی اطلاعات متهم کامل تر باشه، کار ضابطین هم راحت تره و احتمال اشتباه در دستگیری افراد دیگه کمتر میشه.

علت جلب: نوع اتهام و کلاسه پرونده

در این قسمت، نوع اتهامی که به متهم وارد شده (مثلاً: اتهام کلاهبرداری، سرقت تعزیری، ایراد ضرب و جرح عمدی و…) و شماره کلاسه پرونده ای که این اتهام توش رسیدگی میشه، قید میشه.

محدوده اعتبار و ماهیت سیار بودن

یکی از مهم ترین بخش های حکم جلب سیار همین جاست. در این قسمت به صراحت ذکر میشه که این دستور سیار است و به معنی اینه که توسط هر ضابط قضایی در هر نقطه از کشور و در هر زمان (با رعایت محدودیت های قانونی) قابل اجراست. این یعنی مامورین نیروی انتظامی در اصفهان، مشهد، تبریز یا هر شهر دیگه ای، اگه متهم رو ببینن، میتونن با استناد به این حکم اونو دستگیر کنن.

مدت اعتبار حکم

حکم جلب سیار برای همیشه اعتبار نداره. معمولاً یک مدت اعتبار مشخص براش تعیین میشه (مثلاً سه ماه یا شش ماه). اما جای نگرانی نیست، چون این مدت قابل تمدیده و مقام قضایی میتونه با توجه به شرایط پرونده، اون رو تمدید کنه. (ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری به این موضوع اشاره داره).

مخاطب دستور: ضابطین قضایی سراسر کشور

این حکم به چه کسی ابلاغ میشه؟ مستقیماً به ضابطین قضایی (نیروی انتظامی، آگاهی و…) و به صراحت ذکر میشه که این دستور برای ضابطین قضایی سراسر کشور صادر شده.

تذکرات و اخطارهای قانونی

گاهی اوقات تذکراتی هم تو حکم میاد. مثلاً اینکه ضابطین باید متهم رو در اسرع وقت و تحت الحفظ به مرجع قضایی تحویل بدن. یا اینکه اگه متهم تو منزل یا مخفیگاهی پنهان شده باشه، برای ورود به اونجا حتماً باید حکم ورود به مخفیگاه از قاضی گرفته بشه (تبصره ۳ ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری).

امضاء و مهر مقام قضایی

در نهایت، حکم باید با امضاء و مهر مقام قضایی صادرکننده تکمیل و تایید بشه. بدون امضاء و مهر، حکم اعتبار قانونی نداره.

یادتان باشد، حکم جلب سیار یک ابزار جدی و قدرتمند در دست قوه قضاییه است که برای جلوگیری از فرار عدالت و اطمینان از حضور متهم در مراحل دادرسی صادر می شود.

فرآیند و چگونگی اجرای حکم جلب سیار توسط ضابطین قضایی

وقتی متن حکم جلب سیار صادر شد و به دست ضابطین قضایی رسید، اونها چه کارهایی انجام میدن؟ اجرای این حکم هم مثل صدور اون، قواعد و مراحل خودش رو داره.

اختیارات و وظایف ضابطین

ضابطین قضایی (که عمدتاً پلیس نیروی انتظامی هستن)، بعد از دریافت حکم جلب سیار، وظیفه دارن که تمام تلاش خودشون رو برای پیدا کردن و دستگیری متهم به کار بگیرن. اونها میتونن با استناد به این حکم، در هر مکانی که احتمال میدن متهم اونجاست (البته با رعایت موارد قانونی مثل ورود به مخفیگاه)، اقدام به دستگیری کنن. وظیفه اصلیشون هم اینه که متهم رو دستگیر و بدون فوت وقت به مقام قضایی صادرکننده حکم تحویل بدن.

شرایط ورود به منزل یا مخفیگاه متهم (نیاز به حکم قضایی جداگانه)

اینجا یه نکته خیلی مهم وجود داره که همیشه باید یادتون باشه: حتی با وجود حکم جلب سیار، ضابطین نمیتونن بدون اجازه وارد منزل یا مخفیگاه متهم یا هر فرد دیگه ای بشن. برای ورود به این اماکن، حتماً و حتماً باید حکم ورود به مخفیگاه رو از مقام قضایی جداگانه دریافت کنن. این موضوع در تبصره ۳ ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری هم تاکید شده. این یعنی حریم خصوصی افراد، حتی متهمین، محفوظه و قانون از اون حمایت میکنه.

محدودیت های زمانی جلب (جلب در روز و موارد استثنای جلب در شب)

قانون میگه که جلب متهم (به استثنای موارد ضروری) باید در روز انجام بشه. یعنی پلیس نمیتونه نصف شب بیاد و در خونه رو بزنه برای دستگیری. اما، همیشه استثناهایی هم وجود داره. اگه قاضی تشخیص بده که مورد ضروریه، مثلاً اگه متهم قصد فرار داره، یا جرمش خیلی سنگینه، یا شواهد نشون میده که اگه شب دستگیر نشه، دیگه امکان دستگیریش نیست، اونوقت جلب در شب هم میتونه انجام بشه. البته قاضی باید دلایل این ضرورت رو تو پرونده ذکر کنه (ماده ۱۸۳ قانون آیین دادرسی کیفری).

مدت زمان نگهداری متهم پس از جلب و تحویل به مرجع قضایی

وقتی متهم دستگیر شد، ضابطین نمیتونن همینجوری نگهش دارن. قانون میگه که بعد از جلب، بازپرس باید بلافاصله تحقیقات رو شروع کنه. اگه به هر دلیلی این کار ممکن نبود، حداکثر ظرف بیست و چهار ساعت از زمان دستگیری توسط ضابطین، باید تکلیف متهم مشخص بشه. نگه داشتن متهم بیشتر از این مدت، بازداشت غیرقانونی محسوب میشه و مجازات داره (ماده ۱۸۹ قانون آیین دادرسی کیفری).

اجرای حکم جلب سیار یک فرآیند دقیق و حساسه که باید با رعایت تمام جوانب قانونی و حفظ حقوق متهم انجام بشه.

ابطال، تمدید یا توقف اجرای حکم جلب سیار؛ چطور ممکن است؟

یک حکم قضایی برای همیشه اعتبار نداره و ممکنه با گذشت زمان یا تغییر شرایط، نیاز به ابطال، تمدید یا حتی توقف داشته باشه. متن حکم جلب سیار هم از این قاعده مستثنی نیست.

چه زمانی حکم جلب سیار باطل می شود؟

این حکم در چند حالت باطل میشه و دیگه قابل اجرا نیست:

1. حضور متهم: ساده ترین حالت اینه که متهم خودش رو به مرجع قضایی معرفی کنه یا توسط ضابطین دستگیر بشه و به دادگاه تحویل داده بشه. با حضور متهم، هدف از صدور حکم جلب محقق شده و دیگه نیازی به اون نیست.
2. صدور قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب: اگه در مراحل تحقیقات مشخص بشه که جرمی اتفاق نیفتاده، یا متهم مرتکب جرم نشده، یا دلایل کافی برای ادامه تعقیب وجود نداره، قاضی قرار منع تعقیب صادر میکنه. یا اگه به هر دلیلی تعقیب متهم متوقف بشه (مثلاً مرور زمان یا فوت متهم)، قرار موقوفی تعقیب صادر میشه. در هر دو حالت، حکم جلب سیار باطل میشه.
3. صدور حکم برائت: اگه پرونده به دادگاه بره و متهم تبرئه بشه، طبیعتاً دیگه نیازی به حکم جلب نیست.
4. پایان مدت اعتبار و عدم تمدید: اگه مدت زمان اعتبار حکم جلب سیار به پایان برسه و مقام قضایی اون رو تمدید نکنه، حکم خود به خود باطل میشه.
5. سازش یا رضایت شاکی: در جرایم قابل گذشت، اگه شاکی رضایت بده، پرونده مختومه میشه و حکم جلب هم باطل خواهد شد.

نحوه تمدید اعتبار حکم جلب سیار

اگه در طول مدت اعتبار حکم جلب سیار، متهم دستگیر نشه و مقام قضایی همچنان تشخیص بده که باید پیگیری ادامه پیدا کنه، میتونه درخواست تمدید اعتبار حکم جلب رو بده. این درخواست معمولاً توسط شاکی یا وکیل او به مرجع قضایی ارائه میشه و قاضی با توجه به دلایل و شرایط پرونده، میتونه حکم رو برای مدت مشخصی تمدید کنه (ماده ۱۸۴ قانون آیین دادرسی کیفری).

پیامدهای عدم اجرای حکم در مهلت مقرر

اگه حکم جلب سیار در مهلت مقرر اجرا نشه و متهم دستگیر نشه، ضابطین قضایی مکلفن که علت عدم جلب رو به مقام قضایی گزارش کنن. این گزارش دهی برای پیگیری و بررسی بیشتر پرونده و تصمیم گیری در مورد تمدید یا ابطال حکم مهمه. اینطور نیست که صرفاً چون متهم پیدا نشد، همه چیز فراموش بشه.

جمع بندی؛ یادتان باشد که…

در این مقاله سعی کردیم تمام جوانب متن حکم جلب سیار رو از سیر تا پیاز براتون باز کنیم. از اینکه اصلاً جلب سیار چی هست و چه فرقی با جلب عادی داره، تا اینکه چطور باید برای صدورش درخواست بدیم و یک نمونه لایحه چطور باید باشه. همچنین، به طور مفصل بررسی کردیم که دقیقاً چه چیزهایی تو یک حکم جلب سیار صادر شده نوشته میشه و ضابطین قضایی چطور اون رو اجرا می کنن و چه محدودیت هایی دارن.

یادتون باشه که سیستم قضایی ما قوانین و پیچیدگی های خاص خودش رو داره. اگه درگیر پرونده ای هستید که نیاز به صدور یا پیگیری حکم جلب سیار داره، یا اگه خدای نکرده چنین حکمی علیه شما صادر شده، بهترین کار اینه که حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. وکیل با دانش و تجربه خودش میتونه به شما کمک کنه تا بهترین تصمیم رو بگیرید و از حقوق قانونی خودتون دفاع کنید.