تورهای رها در طبیعت؛ روی دیگر تورهای غیرمجاز گردشگری

مردم در سال های اخیر تمایلی به سفرهای طولانی مدت ندارند و برای تورهای آخر هفته برنامه ریزی می کنند تا برای رفع خستگی و استراحت به طبیعت پناه ببرند.

به گزارش ساینس بلاگ، ایران نوشت: داستان فقط سفرهای گروهی کوچک چندنفره نیست؛ صحبت بر سر تورهای گروهی با تعداد بالاست که علاوه بر استفاده از تمام امکانات گردشگری، چرخه گردشگری را در کشور معیوب می کنند. تورهایی که هیچ محدودیت و موانعی برای جذب جوانان به سوی خود ندارند و آنچه را که در کشورهای خارجی برپا می شود در همین اطراف و با کمترین میزان برای آنان مهیا می کنند. سالن های شلوغ، تاریک، پر از دود، موزیک و هر نوع نوشیدنی فراهم است. فرقی نمی کند کجا باشد؛ داخل اتوبوس، کویر، طبیعت های بکر و خلوت و هزاران سوراخ و سنبه ای که می توان به دور از نظارت مراجع، توری شاد و پرسود داشت.

ماجرا چیست؟
کافیست به بهانه رفع خستگی و دوری از استرس های شهری، در یک تور گردشگری آخر هفته ثبت نام کرد. از قرار معلوم شرایط سنی و جنسیتی هم ندارد. محمد غنجال که سال هاست به عنوان راهنمای تورهای داخلی مشغول به کار است در خصوص تورهای غیرمجاز و تعارضات آنها با راهنمایان مجاز، به دوران کرونا اشاره می کند و به «ایران» می گوید: در دوران کرونا، راهنمایان مجوزدار، به صورت رسمی فعالیت شان تعطیل شد و در خانه نشستند و از جایی که سلیقه جامعه مصرف کننده ماندن در خانه نبود، به سراغ افرادی رفتند که به صورت غیرمجاز تور و برنامه طبیعت گردی برگزار می کردند.

به گفته او در این برنامه های غیرمجاز، چشم گردشگر قدیمی با مواردی آشنا شد که قبلاً ندیده بود، مثل حضور اقامتگاه های غیرمجاز و حواشی آن و تخریب محیط زیست مثل جشن رنگ ها و آتش بازی های شبانه در جنگل که فسفات و گوگرد در محیط پخش می شد به ذایقه بعضی ها خوش آمد.

به گفته این راهنمای گردشگری برگزیده ایران، بعد از دوران کرونا که ما فعالیت خود را شروع کردیم، با مخاطبی مواجه شدیم که سلیقه اش تغییر کرده و جذب فضاهای مخرب و شلوغ شده بود و مباحث آموزشی و فرهنگی را که ما اجرا می کردیم، کمتر دنبال می کرد.

او با بیان اینکه تورهای غیرمجاز روی زنجیره تامین ما تاثیرگذار هستند، ادامه می دهد: برای این تورها، مهم نیست که اقامتگاهی که رزرو کرده اند، ثبت وزارتخانه است یا مکانی شخصی بدون هیچگونه قوانین و چهارچوبی. به همین جهت رفتارهای ناهنجار موجب پلمب این اقامتگاه ها شد و لوکیشن های گردشگری خوب ما از دست رفت. مساله دیگر در زمینه زنجیره تامین، وسایل نقلیه بودند. برخی از همکاران راننده اتوبوس بعد از این داستان ها که به مذاق شان خوش آمده بود، همکاری خود را با ما قطع کردند.

غنجال به آفت بزرگ دیگری در زمینه زنجیره تامین اشاره می کند و می گوید: راهنماهای غیرمجاز به دلیل نداشتن مجوز، قابل پیگیری نیستند و ساختار منظمی برای پیگیری و بازخواست آنها وجود ندارد. به همین جهت به راحتی کلیپ های ناهنجار خود را در فضای مجازی منتشر می کنند و کسی نمی پرسد که آیا این گروه مجوز دارد یا خیر. اما همه این موارد، به پای مجوزدارها نوشته می شود و ماموران نظارتی، بیشتر روی ما تمرکز دارند و به ما گیر می دهند.
 
از کجا سبز شدند؟

ممکن است این سوال ذهن شما را هم درگیر کند که این تورهای غیرمجاز چگونه و از چه زمانی سروکله شان پیدا شد؟ چطور شد که این تورها بین افراد بسیاری برای خود جایی دست و پا کرد؟

محسن حاجی سعید، رییس جامعه انجمن های حرفه ای راهنمایان گردشگری ایران، به «ایران» می گوید: موضوع اصل و فرع همیشه در همه کسب و کارها وجود دارد و عده ای خود را اصل جا می زنند تا بتوانند با روش ها و عناصر نامعتبر سودجویی کنند. به همین جهت در زمینه گردشگری هم این قضیه وجود دارد. به گفته او، از زمانی که بحث مجوز برای فعالیت راهنماهای گردشگری مطرح شد، عده ای توانستند مجوز فعالیت بگیرند و راهنمای مجاز شوند.
حاجی سعید می گوید: در گذشته برخی افراد در مقابل اماکن تفریحی و تاریخی می ایستادند و از گردشگران می خواستند که آنها را راهنمایی کنند و اطلاعات لازم را درخصوص آن فضا به آنها ارایه دهند. گردشگران نیز که اطلاعی از مجاز و غیرمجاز بودن این افراد نداشتند می پذیرفتند و در مقابل هزینه پیشنهادی آنها را می پذیرفتند.
رییس جامعه انجمن های حرفه ای راهنمایان گردشگری ایران ادامه می دهد: اما امروزه، برخی از این افراد با تبلیغات متنوع و رنگارنگ در فضای مجازی بخصوص شبکه اینستاگرام توانستند گردشگران و طبیعت گردانی را برای خود جمع کنند. آنان، هم آژانس دار هستند، هم راهنما و هم مجری. حتی در زمینه تورهای خارجی هم فعالیت می کنند، بدون اینکه مجوزی از حوزه گردشگری داشته باشند؛ به صرف اینکه به زبان خارجی مسلط هستند.
او به عامل دیگری هم اشاره می کند و می گوید: یکی دیگر از مواردی که می توان به آن اشاره کرد، مشکلات اقتصادی، هزینه های بالای سفر، فشردگی و بالا بودن حجم کارهاست. شاید به همین دلیل است که مردم در سال های اخیر تمایلی به سفرهای طولانی مدت ندارند و برای تورهای آخر هفته برنامه ریزی می کنند تا برای رفع خستگی و استراحت به طبیعت پناه ببرند. در همین زمان است که پای راهنمایان غیرمجاز و به عبارتی سودجویان و سوداگران به این زمینه باز می شود و عده ای بدون مجوز میراث فرهنگی و به صورت غیرقانونی اقدام به برگزاری تورهای کوتاه مدت آخر هفته می کنند که هیچ نظارت و رسیدگی روی آنها انجام نمی شود.

توسعه اصولی
 توجه به توانمندی های راهنمایان یکی از مهم ترین عوامل موثر بر توسعه اصولی گردشگری در مناطق توریستی است. رییس جامعه انجمن های حرفه ای راهنمایان گردشگری ایران، می گوید: اگر بخواهیم به توسعه اصولی فکر کنیم باید به کسانی که در صنعت گردشگری فعالیت می کنند و متولیان و فعالان اصلی این صنعت هستند، توجه کنیم.
او با بیان اینکه ضوابط فعالیت افراد در این صنعت رعایت نمی شود، ادامه می دهد: رعایت نشدن ضوابط در سه بخش کاملاً مشهود است. نخست در بخش اقامتی که خانه های استیجاری این معضل را ایجاد کرده است، دوم در بخش فروش تور که افرادی در گروه های مجازی اقدام به تبلیغات اجرای تورهایی می کنند که از هیچ مرکزی مجوز ندارند و سوم در بخش فعالیت راهنمایان گردشگری؛ افرادی وجود دارند که بدون مجوز فعالیت و گذراندن دوره های راهنمای تور با گروه های داخلی و خارجی همراه می شوند. به گفته او، افرادی را دیده ایم که صرفاً به دلیل مسلط بودن به زبان های خارجی و بدون گذراندن دوره ها و عدم آشنایی با آداب و اصول حرفه راهنمای گردشگری، با روش اشتباه در این زمینه فعالیت می کنند و آسیب هایی را در این عرصه به وجود می آورند.

نظارت ها، چگونه؟!
او درخصوص مشکلات دیگر در این زمینه می گوید: عدم نظارت بر اتوبوس ها و عدم نظارت بر ورود افراد به بناهای تاریخی از دیگر مسایلی است که باید از سوی وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تمهیداتی برای آنها اندیشیده شود.
حاجی سعید، با بیان اینکه باید از سوی قانونگذار تمهیداتی برای حضور متخلفین در این زمینه اندیشیده شود، می افزاید: در حال حاضر فقط برخورد سطحی با افراد متخلف می شود و به همین جهت، بارها شاهد فعالیت غیرمجاز این گونه افراد هستیم؛ اما زمانی که قانونگذار جرایمی برای این گونه فعالیت های غیرقانونی درنظر بگیرد، در صورت برخورد مورد بازجویی و بازپرسی قرار می گیرد و برای بار دوم مشمول پرداخت جریمه می شود و بار سوم جرایم سنگین تر ارایه شود. مطمیناً این گونه جرایم بازدارنده است. این روش در کشورهای اروپایی رایج است و برای متخلفین جرایم سنگین درنظر گرفته می شود. به گفته این مسیول، این گروه به دو بخش آسیب می رسانند؛ هم به گردشگر و هم به صنعت گردشگری. نخستین آسیب را گردشگر می بیند، زیرا ممکن است به اطلاعات غیرواقعی دست پیدا کند. دوم ممکن است، راهنما به واسطه نگذراندن دوره آداب مدیریت تور، برای گردشگر حادثه درست کند که گاهی ما شاهد به خطر افتادن جان گردشگران هم بوده ایم.حاجی سعید با بیان اینکه حضور این افراد، عرصه را برای فعالیت افراد مجاز تنگ می کند می گوید: درصورت تکرار مدام این وضعیت و عدم رسیدگی مسیولان مربوطه، تورگردانان مجاز پس از مدتی از صنعت خارج می شوند و به جهت اینکه کسی بر حضور و خروج این افراد نظارت نمی کند، ضربه سنگینی به این عرصه وارد می شود. به گفته او، با دستورالعمل های ساده و ابتدایی می توان از بسیاری برنامه های ناهنجار جلوگیری کرد. نظارت بر تورهای طبیعت گردی از طریق گشت های نظارتی در محل حرکت اتوبوس ها توسط اداره کل میراث استان به همراه نمایندگانی از انجمن های راهنمای گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی و همچنین نظارت از طریق گیشه فروش بلیت از این موارد است.

پایان خبر ساینس بلاگ