ترامپ می تواند مانع حضور ایران در جام جهانی شود؟

به گزارش ساینس بلاگ به نقل از جوان آنلاین:   مقوله فوتبال بسیار عجیب و پیچیده است. قدرت درگیری آن با فرهنگ و اقتصاد و سیاست آنقدر بالاست که رئیس فیفا را مجاب می کند برای رونمایی از کاپ جدید جام جهانی باشگاه ها به دفتر بیضی کاخ سفید برود و این مراسم را با حضور دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا برگزار کند. با این حال پیچیدگی های آن و ضریب نفوذ سیاست در فوتبال به گونه ای نیست که باعث شود تمام قوانین و مقررات به صورت آشکار زیر پا گذاشته شود.

صحبت از شایعه ای است که در فضای خبری ایران مطرح شده که دونالد ترامپ ممکن است مانع حضور ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ شود که به میزبانی کانادا مکزیک و ایالات متحده آمریکا برگزار می شود. مسابقاتی که اول از همه آمریکا تنها میزبان آن نیست و در کنار آن برگزار کننده اش مانند تمام دوره های پیشین و آینده فیفا خواهد بود که برای خود قوانین و مقرراتی دارد؛ بنابراین منع حضور ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ با تصمیم دونالد ترامپ صرفاً یک برداشت اشتباه و احتمالاً ترجمه غلط از گزارش نشریه گاردین است که به چالش های این موضوع پرداخته است.

ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از سه میزبان جام جهانی به هیچ وجه نمی تواند از ورود یکی از تیم های منتخب جلوگیری کند در غیر این صورت ناقض تعهدات میزبانی خواهد شد و امتیاز برگزاری بازی ها را از دست خواهد داد. البته مسئله تماشاگران متفاوت است همانگونه که سفیر آمریکا در مراکش به طرفداران این تیم اخطار داده که در صورت سفر به آمریکا آنها نمی توانند به صورت غیر قانونی و بعد از مسابقات جام جهانی به اقامت خود در آمریکا ادامه دهند. اتفاقی که مسلماً می تواند مانع حضور افرادی خارج از تیم های منتخب شود که مشمول تماشاگران یا نمایندگان رسانه های گروهی نیز خواهد شد. یعنی این احتمال بالاست که تعداد زیادی از تماشاگران و نمایندگان رسانه ها روادید یا همان ویزای سفر به آمریکا را دریافت نکنند.

البته موضوع میزبانی جام جهانی ۲۰۲۶ متفاوت خواهد بود و با توجه به برگزاری آن در سه کشور هنوز مشخص نیست که نحوه حضور تماشاگران و رسانه هایی که می خواهند جام جهانی را تا پایان دنبال کنند به چه شکل است و آیا می توانند از کانادا و مکزیک به آمریکا و برعکس آن سفر کنند یا خیر؛ بنابراین شایعه عدم حضور ایران در جام جهانی آن هم با تصمیم ترامپ از اساس غلط است. تیم ملی بر اساس قوانین و مقررات تنها در صورتی نمی تواند در جام جهانی ۲۰۲۶ کانادا مکزیک و ایالات متحده آمریکا شرکت کند که پیش از جام جهانی با تعلیق از سوی فیفا مواجه شود که چنین اتفاقی هم به تصمیم یا اراده دونالد ترامپ ارتباطی ندارد.

البته فارغ از قوانین و مقررات یک اتفاق دیگر است که می تواند موجب عدم حضور تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۲۰۲۶ کانادا مکزیک و ایالات متحده آمریکا شود؛ اتفاقی مشابه المپیک ۱۹۸۰ مسکو که ایران آن را تحریم کرد که در کنار عدم حضور ورزشکاران ایرانی در این المپیک می توان به تلخی این اتفاق برای فوتبال هم اشاره کرد. آخرین دوره ای که فوتبال ایران مجوز حضور در المپیک را کسب کرد اما با تحریم بازی ها در این دوره شرکت نکرد.

حمیدرضا صدر که نویسنده و تاریخ نویس و مفسر فقید فوتبال در ایران بود و چندی پیش درگذشت اسفندماه ۱۳۹۴ در خصوص این واقعه برای تابناک ورزشی نگارشی داشت که جالب توجه است: «شوروی به افغانستان حمله کرد و المپیک ۱۹۸۰ مسکو با تحریم کشورهای پرشماری روبه رو شد. ایالات متحده در صف اول ایستاده بود و از تحریم المپیک حرف می زد. از تحریم المپیکی که برای اولین بار در یک کشور اروپای شرقی برگزار می شد. کمی بعد شورای انقلاب در ایران هم المپیک را تحریم کرد و تصمیمات کمیته المپیک را در سایه خود قرار داد. سیاست خارجی همدلی با افغان ها بود.»

صعود ایران به جام جهانی ۲۰۲۶ شرط حضورش در این مسابقات بود و اینکه بازی های گروه ایران در کدام کشور میزبان برگزار خواهد شد مشروط به قرعه کشی است. اتفاقی که شاید طوری رقم بخورد که اصلاً ایران نیاز به حضور در آمریکا هم نداشته باشد و بنابراین حتی شایعه عجیب عدم حضور تیم ملی در جام جهانی با تصمیم ترامپ هم بی معنا می شود.

همچنین علی دهقانی سانیج در یادداشتی نوشت:  بر اساس پروتکل هایی که کشورهای نامزد میزبانی جام جهانی امضا می کنند آنها موظف هستند در چارچوب قوانین و مقررات عمل کنند و هیچ میزبانی نمی تواند تیم ملی راه یافته به مسابقات را از حضور در تورنمنت جام جهانی محروم کند.

تنها تعلیق فیفا می تواند کشوری را از حضور در جام جهانی حذف کند مانند آنچه که برای آفریقای جنوبی در ۱۹۷۰ یوگسلاوی در ۱۹۹۰ و ۱۹۹۴ همچنین روسیه در ۲۰۲۲ رخ داد. این کشورها توسط فیفا تعلیق و طبیعتا از حضور در جام جهانی محروم شدند. اما کشور میزبان جام جهانی بر اساس قوانین و مقررات داخلی خود می تواند از حضور برخی تماشاگران در کشورش جلوگیری نماید و برای ایشان ویزا صادر نکند که این مهم ربطی به تیم ملی آن کشور ندارد.