بخشنامه رییس قوه قضاییه در مورد مرخصی زندانیان 1404

در سال 1404، بخشنامه رییس قوه قضاییه در مورد مرخصی زندانیان و همچنین شرایط عفو، نکات مهمی داره که خیلی ها دنبالش هستن. درسته که یک بخشنامه جامع برای «مرخصی عمومی» زندانیان در این سال هنوز منتشر نشده، اما «بخشنامه عفو معیاری شهریور 1404» توسط رییس قوه قضاییه صادر شده که تمرکزش روی بخشش یا تخفیف مجازات هاست و با مرخصی فرق داره. قوانین کلی مرخصی هم همچنان بر اساس ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری پابرجاست و شرایط مشخصی برای رفتن زندانیان به مرخصی وجود داره. این مقاله همه این جزئیات رو براتون روشن می کنه تا بتونید با خیال راحت پیگیری کنید.

وقتی اسم زندان و زندانی میاد، ناخودآگاه فکرمان می ره به دوری و سختی. اما در سیستم قضایی ما، همیشه دریچه هایی برای بازگشت به زندگی عادی و ارتباط با خانواده باز هست. دو تا مفهوم مهم اینجا داریم: یکی مرخصی و اون یکی عفو. مرخصی یعنی زندانی برای مدت کوتاهی می تونه از زندان خارج بشه و بعد برگرده. اما عفو، یعنی بخشش یا کم شدن از مجازات که ممکنه به آزادی کامل هم ختم بشه. این دو تا خیلی با هم فرق دارن و معمولاً مردم این ها رو با هم قاطی می کنن. رئیس قوه قضاییه هم اختیاراتی در این زمینه ها داره که هر ساله با بخشنامه های جدید، روی شرایط و ضوابط این دو تاثیر می گذاره.

تو این مقاله می خوایم حسابی پرونده بخشنامه های مرخصی و عفو زندانیان در سال 1404 رو وا کنیم. از قوانین اصلی که همیشه بوده، مثل ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری، تا بخشنامه «عفو معیاری شهریور 1404» که خیلی ها رو امیدوار کرده، همه رو با جزئیات بررسی می کنیم. هدفمون اینه که به زبان ساده و کاربردی، راهنمایی کاملی باشیم برای خانواده های زندانیان، وکلا و هر کسی که دلش می خواد از این قوانین سر دربیاره و بدونه چه حقوقی داره و چطور می تونه پیگیریشون کنه.

مرخصی زندانیان: فرصتی برای نفس تازه کردن در سال 1404

مرخصی زندانیان یعنی چی؟ خب، همونطور که از اسمش پیداست، یعنی زندانی می تونه برای یه مدت مشخص از زندان بیاد بیرون و کنار خانواده اش باشه و بعد برگرده. این مرخصی ها الکی داده نمی شن و کلی دلیل و هدف پشتشون هست.

1.1. مرخصی زندانیان چیست و چرا اعطا می شود؟

مفهوم مرخصی زندانی، همونطور که تو قانون هم اومده، یه جور اجازه موقته که زندانی برای یه زمان محدود می تونه از محیط زندان خارج بشه. این موضوع فقط یه لطفی در حق زندانی نیست، بلکه یه ابزار خیلی مهم برای کمک به اصلاح و تربیتش هم هست. وقتی یه نفر می ره زندان، رابطه اش با دنیای بیرون و خانواده اش قطع می شه. مرخصی دادن بهش، کمک می کنه که این رابطه ها کاملاً از بین نرن و هنوز حس کنه عضوی از جامعه و خانواده اش هست.

هدف اصلی از مرخصی، اینه که زندانی بعد از آزادی، راحت تر بتونه به جامعه برگرده. وقتی برای مدتی کوتاه بیرون میاد، می تونه دوباره با خانواده اش انس بگیره، مشکلاتشون رو بفهمه و برای آینده اش فکری کنه. اینطوری، هم بنیان خانواده حفظ می شه و هم زندانی کمتر حس می کنه که کاملاً از جامعه طرد شده. این حس امیدواری و مسئولیت پذیری، در نهایت به نفع خودش و جامعه است و شانس اینکه دوباره به سمت جرم و جنایت بره رو خیلی کم می کنه.

1.2. ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری: سنگ بنای مرخصی ها

قانون گذار برای مرخصی زندانیان، یه ماده قانونی مهم گذاشته به اسم ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری. این ماده مثل یه نقشه راه برای دادستان ها و قضات اجرا می مونه که بهشون می گه تحت چه شرایطی و چقدر می تونن به زندانی ها مرخصی بدن. بر اساس این ماده، چندین نوع مرخصی داریم که هر کدوم شرایط خاص خودشون رو دارن.

مرخصی عادی (ماهانه)

اگه زندانی خوش رفتار باشه، تو برنامه های اصلاحی زندان شرکت کنه و امتیازهای لازم رو به دست بیاره، می تونه هر ماه تا سه روز مرخصی بگیره. البته، باید یه وثیقه یا تأمین مناسب هم بده تا خیال مسئولین از برگشتش راحت باشه.

مرخصی اضطراری (بیماری، فوت، ازدواج)

بعضی وقت ها پیش میاد که اتفاقات ناگوار یا مهمی تو زندگی زندانی رخ می ده، مثل بیماری سخت یا فوت بستگان درجه یک (مثل پدر و مادر، همسر، فرزند) یا ازدواج فرزندان. تو این جور مواقع، دادستان می تونه به زندانی تا حداکثر پنج روز مرخصی بده. اگه زندانی نتونه تأمین مناسب بده، می تونه تحت مراقبت مأموران، ماهی یک روز و به مدت ده ساعت به مرخصی بره.

مرخصی برای محکومان فاقد شرایط تعلیق اجرا

بعضی از محکومان، به خاطر جرمشون، نمی تونن از تعلیق اجرای مجازات استفاده کنن. برای این دسته از افراد، بعد از اینکه حداقل یک سوم از مدت حبسشون رو کشیدن و شرایط خوش رفتاری رو هم داشتن، دادستان می تونه هر چهار ماه یک بار، حداکثر پنج روز مرخصی بده.

مرخصی برای زندانیان با شاکی خصوصی

یکی از دغدغه های مهم، زمانیه که زندانی شاکی خصوصی داره. تو این شرایط، اگه دادستان یا قاضی اجرای احکام تشخیص بده که مرخصی دادن به زندانی می تونه تو جلب رضایت شاکی خصوصی تأثیرگذار باشه، زندانی می تونه علاوه بر مرخصی های دیگه، یه بار دیگه تا هفت روز مرخصی بگیره. اگه زندانی تو این مدت بتونه بخشی از خسارت شاکی رو بده یا رضایتش رو جلب کنه، این مرخصی برای یه بار دیگه تا هفت روز قابل تمدیده. این نوع مرخصی، یه فرصت طلاییه برای اینکه زندانی بتونه پرونده اش رو با شاکی خصوصی حل و فصل کنه و شاید به آزادی نزدیک تر بشه.

1.3. تامین مناسب: وثیقه ای برای برگشت سر وقت

گرفتن مرخصی بدون تامین مناسب مثل اینه که بخوایم بدون چتر از هواپیما بپریم! خب معلومه که نمی شه. برای اینکه مسئولین زندان و قضات مطمئن باشن که زندانی بعد از تموم شدن مرخصی برمی گرده، باید یه تضمینی بده. این تضمین رو تو اصطلاح حقوقی بهش می گیم تامین مناسب.

این تامین می تونه یکی از این چیزا باشه:

• وثیقه: ممکنه یه سند ملکی، حساب بانکی یا هر مال دیگه به عنوان وثیقه سپرده بشه. ارزش این وثیقه رو قاضی اجرای احکام تعیین می کنه.
• کفالت: یه نفر دیگه (کفیل) مسئولیت برگشت زندانی رو به عهده می گیره و ضمانت می کنه. اگه زندانی برنگرده، کفیل باید جوابگو باشه.

نقش قاضی اجرای احکام تو این قسمت خیلی مهمه. ایشون با توجه به سابقه زندانی، نوع جرم، و میزان خطری که برای جامعه داره، تصمیم می گیره که چقدر و چه نوع تامینی باید گرفته بشه. اگه زندانی نتونه این تامین رو فراهم کنه، خب مرخصی هم بهش داده نمی شه، مگر در موارد خاص که با مراقبت مامورین اعزام بشه.

1.4. عواقب عدم بازگشت از مرخصی: پایبندی به قول و قرار

همه زندانیانی که به مرخصی می رن، باید سر موقع برگردن. این یه قول و قراره که با قانون و جامعه می ذارن. اگه زندانی از مرخصی برنگرده، عواقب جدی ای در انتظارشه. اول از همه، اون وثیقه یا پولی که به عنوان کفالت گذاشته شده بود، ضبط می شه. یعنی دیگه به خانواده اش برنمی گرده و برای جبران خسارت یا به حساب دولت می ره.

علاوه بر این، غیبت کردن از مرخصی، خودش یه جرم جدیده و می تونه باعث بشه که مجازات زندانی سنگین تر بشه. پرونده اش بدتر می شه و شانسش برای گرفتن مرخصی های بعدی یا حتی عفو، تقریباً به صفر می رسه. برای همین، خیلی مهمه که هم زندانی و هم خانواده اش به این موضوع حسابی توجه کنن و اجازه ندن زندانی حتی یک ساعت هم از موعد برگشتش دیرتر برسه.

«پایبندی به بازگشت از مرخصی، نه تنها نشان دهنده احترام به قانون است، بلکه در سرنوشت قضایی زندانی و اعتماد نظام قضایی به او نقشی حیاتی دارد.»

بخشنامه های خاص رئیس قوه قضاییه در مورد مرخصی و عفو در سال 1404

رئیس قوه قضاییه، علاوه بر قوانین کلی، اختیاراتی هم داره که می تونه با بخشنامه های خاص، شرایطی رو برای مرخصی یا عفو زندانیان فراهم کنه. این بخشنامه ها معمولاً تو مناسبت های خاص یا برای اهداف مشخصی صادر می شن.

2.1. اختیارات رئیس قوه قضاییه در اعطای مرخصی های مناسبتی (تبصره 5 ماده 520 ق.آ.د.ک)

تبصره 5 ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری، یه اختیار ویژه به رئیس قوه قضاییه می ده. بر اساس این تبصره، ایشون می تونن تو مناسبت های ملی و مذهبی (مثل عید نوروز، اعیاد قربان و فطر، یا دهه فجر)، حداکثر دو بار در سال، به زندانیانی که شرایطش رو دارن، مرخصی بدن. این مرخصی ها جدای از اون مرخصی های عادی هستن که تو ماده 520 بهشون اشاره شده.

حالا سوال پیش میاد که آیا در سال 1404 هم بخشنامه خاصی برای مرخصی مناسبتی توسط رئیس قوه قضاییه صادر شده؟ تا تاریخی که این مقاله نوشته شده، یعنی در سال 1404، هنوز بخشنامه عمومی جدیدی برای مرخصی مناسبتی از طرف رئیس قوه قضاییه برای کل سال منتشر نشده. البته این به این معنی نیست که دیگه هیچ مرخصی مناسبتی وجود نداره. گاهی اوقات این مرخصی ها به صورت منطقه ای یا برای گروه های خاصی از زندانیان و در مناسبت های خاص اعلام می شن. برای همین، لازمه که همیشه اخبار رسمی قوه قضاییه رو دنبال کنیم. هر وقت بخشنامه جدیدی منتشر بشه، حتماً اطلاع رسانی خواهیم کرد.

تو سال های گذشته، شاهد بودیم که به مناسبت هایی مثل دهه فجر یا اعیاد بزرگ مذهبی، مرخصی های ویژه ای به زندانیان داده شده. این نوع مرخصی ها معمولاً برای زندانیانی هستن که خوش رفتاری داشتن، جرمشون سنگین نبوده و شاکی خصوصی هم ندارن یا رضایتش رو جلب کردن. این مرخصی ها هم هدفشون همینه که زندانی ها یه مدت کوتاهی رو کنار خانواده شون باشن و دوباره برای بازگشت به جامعه آماده بشن.

2.2. بخشنامه رئیس قوه قضاییه در مورد عفو معیاری (شهریور 1404): تفکیک و تشریح کامل

اگه بخوایم از مهمترین اتفاقات سال 1404 در حوزه زندانیان حرف بزنیم، قطعاً باید به بخشنامه عفو و تخفیف مجازات (عفو معیاری) اشاره کنیم که در شهریور 1404 توسط رئیس قوه قضاییه تقدیم مقام معظم رهبری شد و با موافقت ایشان به اجرا در اومد. این بخشنامه یه جور هدیه امید برای خیلی از زندانیان و خانواده هاشون بود.

تأکید مجدد بر تمایز عفو و مرخصی

قبل از اینکه بریم سراغ جزئیات، باز هم تاکید می کنیم که این بخشنامه مربوط به «عفو» هست، نه «مرخصی» عادی. عفو یعنی بخشش کل یا قسمتی از مجازات، یا تبدیل مجازات به مجازات خفیف تر. اما مرخصی، همونطور که گفتیم، فقط یه خروج موقت از زندانه. پس حواستون باشه که این دو تا رو با هم قاطی نکنید.

مشمولین بخشنامه عفو معیاری 1404: چه کسانی می توانند امیدوار باشند؟

این بخشنامه طیف وسیعی از محکومان رو در بر می گیره، البته با شرایط خاص خودشون:

1. محکومان حبس تا 5 سال در جرائم امنیتی:
   • اگه از زمان قطعی شدن حکمشون بیش از 5 سال گذشته باشه و تا الان اجرا نشده باشه.
   • به شرطی که تو این مدت، هیچ موضع گیری مخالف مصالح کشور یا اقدام ضد امنیتی نداشتن.
   • یا تو جنگ اخیر (اگه خارج یا داخل کشور بودن) اقداماتی همسو با انسجام داخلی داشتن و از فعالیت های معارضه آمیز دوری کردن.
   • این شرایط رو دادستان یا سرپرست دادسرا با استعلام از دستگاه های اطلاعاتی تأیید می کنن.
2. محکومان به حبس که در حال تحمل کیفر هستند:
   • دو سوم باقیمانده محکومیت حبس تا 2 سال، اگه حداقل 3 ماه از حبس رو گذرونده باشن.
   • سه پنجم باقیمانده محکومیت حبس بیش از 2 تا 5 سال.
   • دو پنجم باقیمانده محکومیت حبس بیش از 5 تا 10 سال.
   • یک پنجم باقیمانده محکومیت حبس بیش از 10 تا 20 سال.
   • یک ششم باقیمانده محکومیت حبس بیش از 20 تا 25 سال، اگه تا تاریخ 1404/6/19 دو سال حبس رو کشیده باشن.
   • باقیمانده حبس محکومان به مجازات تعزیری درجه یک، به شرطی که مردان حداقل 12 سال و بانوان 9 سال حبس رو تا تاریخ 1404/6/19 تحمل کرده باشن.
   • باقیمانده حبس کلیه محکومان جرائم غیر عمدی.
   • دو پنجم باقیمانده محکومیت حبس کمتر از 20 سال برای بانوانی که قانوناً سرپرستی یا حضانت فرزندانشون رو به عهده دارن.
   • سه پنجم باقیمانده حبس محکومان ایثارگر (شخص ایثارگر و خانواده شهدا شامل پدر، مادر، همسر، فرزند، برادر، خواهر) تا 10 سال، و دو پنجم باقیمانده حبس بیش از 10 سال، تا تاریخ 1302/6/19 (البته با تأیید مراجع ذیربط و مطابق قوانین ایثارگری).
   • باقیمانده حبس بیماران صعب العلاج یا لاعلاج که در زندان هستن و بیماریشون توسط کمیسیون پزشکی قانونی تأیید شده (اجرای مواد 502 و 522 قانون آیین دادرسی کیفری، مانع این عفو نیست).
   • باقیمانده حبس مردان بالای 70 سال و بانوان بالای 60 سال (بر اساس اسناد سجلی یا تأییدیه پزشکی قانونی برای اتباع بیگانه). در محکومیت حبس تا 20 سال به شرط تحمل حداقل یک پنجم حبس، و در محکومیت بیش از 20 سال به شرط تحمل حداقل 8 سال حبس تا تاریخ 1404/6/19.
   • باقیمانده محکومیت حبس یا جزای نقدی اتباع بیگانه که فقط به جرم ورود یا اقامت غیرمجاز محکوم شدن، به شرطی که حداقل یک پنجم مجازات رو گذرونده باشن.
   • باقیمانده محکومیت محکومان زیر 18 سال در زمان ارتکاب جرم (بر اساس اسناد سجلی یا تأییدیه پزشکی قانونی).
3. محکومیت جزای نقدی:
   • محکومیت جزای نقدی تا یک میلیارد ریال برای کسانی که به خاطر ناتوانی در پرداخت، در زندان هستن.
   • باقیمانده محکومیت جزای نقدی از یک تا پنج میلیارد ریال، اگه تا تاریخ 1404/6/19 حداقل 3 ماه به دلیل ناتوانی در پرداخت جزای نقدی حبس کشیده باشن.
   • باقیمانده محکومیت جزای نقدی از پنج تا ده میلیارد ریال، اگه تا تاریخ 1404/6/19 حداقل 6 ماه به دلیل ناتوانی در پرداخت جزای نقدی حبس کشیده باشن.
   • باقیمانده محکومیت جزای نقدی بیش از ده میلیارد ریال، اگه تا تاریخ 1404/6/19 حداقل 1 سال به دلیل ناتوانی در پرداخت جزای نقدی حبس کشیده باشن.
   • اگه حبس مشمول عفو شده باشه، جزای نقدی هم مشمول عفو می شه.
4. تخفیف مجازات اعدام:
   • تخفیف یک درجه از مجازات برای محکومان به اعدام که سابقه کیفری مشابه ندارن (با توجه به استثنائات).
5. شلاق تعزیری:
   • کلیه محکومان به تحمل شلاق تعزیری.

شرایط عمومی استفاده از عفو: رعایت این موارد الزامی است

فقط مشمول بودن کافی نیست، باید این شرایط عمومی رو هم داشته باشید:

• بیش از یک فقره سابقه محکومیت کیفری قطعی تا درجه شش نداشته باشید.
• در طول تحمل حبس یا در زمان مرخصی، جرم عمدی جدیدی که مجازاتش درجه یک تا شش باشه، مرتکب نشده باشید.
• شاکی خصوصی نداشته باشید، یا رضایتش رو جلب کرده باشید، یا خسارت رو جبران کرده باشید و یا ترتیب پرداختش رو تا پایان آذرماه 1404 داده باشید. (توجه: معاونت در جرایم، به جز قتل عمد، نیاز به رضایت شاکی خصوصی نداره و مانع عفو نیست.)

جرائم مستثنی از شمول بخشنامه عفو معیاری 1404: چه کسانی عفو نمی شوند؟

یه سری جرایم هستن که خیلی سنگین محسوب می شن و معمولاً مشمول عفو نمی شن. این جرایم عبارتند از:

• سرقت: سرقت مسلحانه یا همراه با آزار، یا سارقینی که سابقه محکومیت کیفری دارن.
• مواد مخدر: جرائم مربوط به مواد مخدر و روان گردان به صورت مسلحانه یا عمده. (منظور از عمده: بیش از 100 کیلوگرم مواد مخدر سنتی یا بیش از 2 کیلوگرم مواد مخدر صنعتی).
• سلاح گرم: خرید، فروش، توزیع و قاچاق سلاح گرم جنگی و مهمات.
• جرائم امنیتی: جرائم علیه امنیت داخلی و خارجی درجه سه و بالاتر. (مثل جاسوسی، همکاری با دولت های متخاصم، عضویت در گروهک های غیرقانونی و تروریستی، تحریک مردم به جنگ و کشتار، افشای اسناد و اطلاعات نظامی).
• مصر بر جرم: محکومانی که در زندان هنوز بر جرم خودشون اصرار دارن یا جرم جدیدی مرتکب شدن.
• آدم ربایی: اگه شاکی خصوصی رضایت نده یا محکومیت حبس بیشتر از 5 سال باشه.
• اسیدپاشی.
• دایر کردن مراکز فساد و فحشا.
• اختلاس و ارتشاء: مگر اینکه تا پایان مهرماه 1404 رد مال و جزای نقدی رو پرداخت کرده باشن.
• کلاهبرداری: اگه رضایت شاکی خصوصی جلب نشده باشه یا رد مال انجام نشده باشه.
• جعل اسکناس و ضرب سکه تقلبی.
• اخلال در نظام اقتصادی: مشارکت یا معاونت در اخلال عمده یا کلان، مگر اینکه ظرف 6 ماه از تاریخ 1404/6/19 رد مال کرده باشن و سود ناشی از جرم رو هم پرداخت کنن.
• قاچاق مشروبات الکلی.
• جرائم مستوجب مجازات حدی: مثل زنا، لواط، سرقت حدی (با شرایط خاص).

پس می بینید که این بخشنامه هم برای عفو، کلی شرط و شروط داره و همه نمی تونن ازش استفاده کنن. برای اینکه بفهمید خودتون یا عزیزانتون مشمول می شید یا نه، حتماً باید با یک وکیل متخصص مشورت کنید.

نکات ریز و درشت مرخصی و عفو در 1404

حالا که با کلیات مرخصی و عفو آشنا شدیم، بیایید یه نگاهی هم به چند تا نکته مهم و کاربردی دیگه در سال 1404 بندازیم که ممکنه به دردتون بخوره.

مرخصی زندانیان مالی: وقتی بدهی داریم

برای زندانیان مالی، یعنی کسانی که به خاطر بدهی یا ناتوانی در پرداخت دیون در زندان هستن، معمولاً ضوابط مرخصی کمی متفاوت تره. دادستان ها و قضات اجرای احکام معمولاً برای این افراد، مرخصی های هفتگی در نظر می گیرن که هر ماه حدود یک هفته می شه. هدف اصلی این مرخصی ها اینه که زندانی بتونه با طلبکارانش صحبت کنه و راهی برای پرداخت بدهی پیدا کنه.

اگه زندانی بتونه رضایت یک یا چند تا از طلبکاراش رو جلب کنه، یا حتی یه بخشی از بدهیش رو پرداخت کنه، این مرخصی ها قابل تمدیدن. این یه فرصت خوبه تا زندانی بتونه وضعیت مالیش رو سامان بده و از زندان آزاد بشه. پس اگه با این وضعیت روبرو هستید، تمرکزتون رو روی جلب رضایت طلبکار و تسویه بدهی بذارید.

محکومانی که به هیچ وجه مرخصی به آن ها داده نمی شود: خط قرمزها

یه سری جرایم هستن که به خاطر ماهیت و خطراتی که برای جامعه دارن، معمولاً هیچ نوع مرخصی ای به محکومانشون داده نمی شه. این جرایم خط قرمز محسوب می شن و برای حفظ امنیت و آرامش جامعه، زندانیان این جرایم نمی تونن از این تسهیلات استفاده کنن:

• جرایم خشن و سازمان یافته: مثل سرقت مسلحانه، کیف زنی، آدم ربایی (مگر با گذشت شاکی و شرایط خاص)، تجاوز به عنف، اسیدپاشی، جرایم باندی و سازمان یافته.
• جرایم امنیتی و علیه کشور: جاسوسی، اقدام علیه امنیت کشور.
• جرایم مرتبط با فساد: دایر کردن مراکز فساد و فحشا.
• جرایم اقتصادی کلان: اخلال در نظام اقتصادی.
• قاچاق و مواد مخدر: ورود، تولید، توزیع و فروش مشروبات الکلی، قاچاق مسلحانه یا عمده مواد مخدر و روان گردان ها.
• محکومان با سابقه: کسانی که سه فقره سابقه محکومیت به همان جرم رو دارن.
• محکومان مشهور به شرارت: افرادی که به خاطر رفتارهاشون تو جامعه به شرارت معروف هستن.
• محکومان به قصاص و اعدام: به دلیل ماهیت مجازاتشون، این افراد مشمول مرخصی نمی شن.

نحوه درخواست و پیگیری مرخصی: از کجا شروع کنیم؟

فکر اینکه چطور برای مرخصی زندانی اقدام کنیم، ممکنه یه کم گیج کننده باشه، اما اگه مسیر رو بدونیم، خیلی راحت تره. مراحل کلی اینطوریه:

1. درخواست کتبی: اول از همه، زندانی یا خانواده اش باید یه درخواست کتبی برای مرخصی به مسئولین زندان یا قاضی ناظر زندان ارائه بدن. تو این درخواست باید دلیل مرخصی (عادی، اضطراری، با شاکی خصوصی) و مدت زمان مورد نظر مشخص بشه.
2. بررسی در زندان: مسئولین زندان، سوابق زندانی از جمله خوش رفتاری، شرکت در برنامه های اصلاحی و تربیتی و امتیازات کسب شده رو بررسی می کنن.
3. نقش قاضی اجرای احکام: بعد از تأیید مسئولین زندان، پرونده برای بررسی نهایی و تعیین تأمین مناسب به قاضی اجرای احکام یا قاضی ناظر زندان فرستاده می شه. ایشون با توجه به شرایط، مبلغ وثیقه یا نوع کفالت رو مشخص می کنن.
4. سپردن تأمین: بعد از تعیین تأمین، خانواده زندانی باید وثیقه یا کفالت مورد نظر رو فراهم و به دادگاه ارائه بدن.
5. صدور مجوز: اگه همه چیز اوکی باشه و تأمین سپرده بشه، مجوز مرخصی صادر می شه و زندانی می تونه به مرخصی بره.

فراموش نکنید که تو هر مرحله، می تونید از وکیل یا مشاور حقوقی کمک بگیرید تا کارها دقیق تر و سریع تر پیش بره.

استعلام وضعیت زندانی با کد ملی: با یک کلیک وضعیت رو بفهمید

یکی از راه هایی که به خانواده ها کمک می کنه تا از وضعیت زندانیشون مطلع بشن و ببینن آیا شرایط مرخصی یا عفو براشون پیش اومده یا نه، استعلام وضعیت با کد ملی هست. در حال حاضر، سیستم های هوشمندی تو قوه قضاییه و سازمان زندان ها هست که به شما اجازه می ده تا با وارد کردن کد ملی زندانی، یه سری اطلاعات اولیه رو درباره پرونده اش، مثلاً اینکه آیا درخواست مرخصیش تأیید شده یا تو لیست عفو قرار گرفته، به دست بیارید.

البته باید دقت کنید که همه جزئیات پرونده از طریق این استعلام قابل دسترسی نیست و برای اطلاعات دقیق تر و حقوقی، همچنان لازمه به مراجع قضایی مراجعه حضوری داشته باشید یا از طریق وکیل اقدام کنید. اما برای یه بررسی اولیه و فهمیدن اینکه آیا اتفاق جدیدی تو پرونده افتاده یا نه، این قابلیت خیلی کاربردیه و می تونه کلی از رفت وآمدهای بی مورد کم کنه.

توجه داشته باشید که دسترسی به این سیستم ها ممکنه برای عموم مردم محدود باشه و بیشتر برای وکلای رسمی یا در چارچوب قانونی قابل استفاده باشه. همیشه بهترین راه اینه که از مسیرهای رسمی و با مشورت متخصصین حقوقی اقدام کنید.

نتیجه گیری: نگاهی به آینده و رافت اسلامی در سال 1404

در سال 1404، قوانین مربوط به مرخصی و عفو زندانیان مثل همیشه، امیدبخش و در راستای رویکردهای اصلاحی و انسانی قوه قضاییه بوده. تو این مقاله دیدیم که مرخصی زندانیان، با اون همه شرایط و ضوابطی که از ماده 520 قانون آیین دادرسی کیفری نشأت می گیره، یه فرصت حیاتی برای حفظ بنیان خانواده و بازگشت تدریجی زندانی به جامعه است. مرخصی های عادی ماهانه، اضطراری، و حتی اونایی که برای جلب رضایت شاکی خصوصی داده می شن، همه و همه نشون دهنده اینه که قانون گذار به فکر آینده زندانی و خانواده اش هست.

از اون طرف، «بخشنامه عفو معیاری شهریور 1404» هم که با موافقت مقام معظم رهبری صادر شد، یه اتفاق مهم برای خیلی از زندانیان بود. این بخشنامه، با جزئیات کاملش، درهای بخشش و تخفیف مجازات رو برای گروه های زیادی از محکومان باز کرد، البته با شرایط خاص و استثنائات مشخصی که برای جرائم سنگین تر در نظر گرفته شده. مهمترین نکته اینجا اینه که فرق بین «مرخصی» (خروج موقت) و «عفو» (بخشش مجازات) رو همیشه یادمون باشه تا بتونیم پیگیری های درست و حسابی انجام بدیم.

در نهایت، برای هر قدمی که برمی دارید، چه برای درخواست مرخصی و چه برای پیگیری عفو، لازمه که حتماً با یه وکیل یا متخصص حقوقی مشورت کنید. هر پرونده ای شرایط خاص خودش رو داره و ممکنه نیاز به بررسی دقیق تری داشته باشه. این رویکردهای انسانی و اصلاحی قوه قضاییه، یه پیام روشن داره: حتی در سخت ترین شرایط، امید به اصلاح و بازگشت به زندگی هست و خانواده ها هم می تونن با آگاهی از قوانین، نقش مهمی تو این مسیر داشته باشن.