باتلاق امریکا از کی یف تا غزه/ بایدن از چه چیزی فرار می کند؟

رسول سلیمی: عجله امریکا برای درگیرشدن در جنگ اسراییل علیه مردم فلسطین در نوار غزه ممکن است راهی برای فراموش کردن افکار عمومی باشد که واشنگتن در جنگ اوکراین شکست خورده است و این یک نمایش عملیاتی است که در آن می توانند آزادانه درباره جنگ کم تنش با ایران در سراسر سوریه، عراق، لبنان و یمن مانور دهد. هنگامی که جهان به صورت زنده شاهد “جنایت قرن” در غزه بود، اسراییل و امریکا نبرد روایت اخلاقی را نزد افکار عمومی جهان از دست دادند. هنگامی که نیروهای اسراییلی، با حمایت کامل امریکا، به نسل کشی علیه مردم فلسطین اقدام کردند، به نظر می رسید بیداری واقعی در خیابان های پایتخت های غربی در حال ظهور است و جنبش های اعتراضی که میدان های شهرها و دانشگاه ها را در بر می گیرد، آگاهی جدیدی را پیش بینی می کند که فلسطین را در چشم نسل جدید، سنگ بنای مبارزه خود با سیستم نواستعماری در تلاش برای یک جهان عادل تر و متعادل تر می کند.

در خط مقدم صحنه، انفجاری در خاورمیانه وجود دارد که اول ازهمه نتیجه 75 سال سرکوب، تحقیر و اشغال علیه مردم فلسطین است. در پس زمینه آن، یک سیستم بین المللی با یک بحران نقدینگی بی سابقه با پیشرفت قدرت های متعدد بین المللی به عرصه رقابت وارد شده است، درحالی که به نظر می رسد امریکای “بزرگ” در وضعیت ازدست دادن و ناتوانی در مقابله با مشکلات مربوط به تحولاتی است که سیستم بین المللی در نتیجه غربی شدن و جهانی شدن کشورها به ویژه چین و هند است و دیگر تنها شامل 1.3 میلیارد نفر از 8 میلیارد نفر نیست.

کل جمعیت “جنوب جهانی” سهم G7 از تولید ناخالص داخلی جهانی را از 75٪ به 45٪ از سال 1975 کاهش داده و اسیا با 35٪ از تولید ناخالص داخلی جهانی، پیش از ایالات متحده (25٪) یا اتحادیه اروپا (16٪) است. جنگ های پی در پی در افغانستان، عراق، سوریه، ساحل افریقا و اوکراین سایه سنگینی بر انرژی های استراتژیک غرب در مقیاس جهانی می اندازد.

ازاین رو امریکا اگرچه تلاش می کند از باتلاق اوکراین خارج شود؛ اما هم زمان با کمک های تسلیحاتی به اسراییل، به تداوم جنگ کمک می کند. کارشناسان معتقدند ناوگان اعزامی ایالات متحده و غرب در شرق مدیترانه پس از حمله 7 اکتبر فراتر از ان چیزی است که برای “بازدارندگی” ایران و حزب الله و برای ارسال “پیام اقتدار غرب” لازم باشد. بلکه حضور این ناوگان بیش از هر زمانی ناشی از استراتژی حمایت از اسراییل برای ایجاد برتری نسبت به حماس است تا امریکا دست کم در یکی از جنگ های خاورمیانه بتواند حایز برتری شود.

بعد از راه منفی امریکا به قطعنامه ای که آتش بس در غزه را تصویب می کرد، امریکا که از عقب نشینی اوکراین مطمین شده بود، باید راهی پیدا می کرد تا تصور کند که از طریق فعالیت های نظامی نمایشی مانند اعزام ناوگان خود به شرق مدیترانه و منطقه خلیج فارس در “مرکز جهان” باقی می ماند تا به اسراییل اطمینان دهد که ایران و متحدانش در منطقه را متوقف خواهد کرد.

راه خروج از فشار شکست های اوکراین

امانویل تاد، انسان شناس و مورخ، در توضیح خود از رفتار غیرمنطقی امریکا، در کتاب جدید خود «شکست غرب» اشاره می کند که اکثر کشورهای جهان با روسیه همسو هستند و امتناع آنها از پیروی از تحریم های غربی علیه کرملین اجازه می دهد تا اقتصاد روسیه زنده بماند. عربستان سعودی در حال هماهنگی با روسیه برای مدیریت قیمت نفت و آشتی با ایران (متحد روسیه) تحت نظارت مثبت چین (متحد روسیه) است، درحالی که بلوک آتلانتیک پس ازآنکه مشخص شد قادر به تولید مهمات و موشک در مقادیر کافی نیست، جنگ اقتصادی را از دست خواهند داد. امانویل تاد تایید می کند که همه می دانند که اکتبر 2023 شکست ضد حمله ارتش اوکراین بود و سپس صحبت در مورد فروپاشی ارتش کیف آغاز شد.

ازاین رو امریکا که از عقب نشینی اوکراین ناامید شده، باید راهی پیدا کند تا تصور کند که از طریق فعالیت های نظامی نمایشی مانند اعزام ناوگان خود به شرق مدیترانه و منطقه خلیج فارس برای اطمینان دادن به اسراییل که ایران و متحدانش در منطقه را متوقف خواهد کرد، در “مرکز جهان” باقی می ماند.

دیلماسی فعالانه امریکا همزمان با حضور نظامی

از سوی دیگر این فعالیت نظامی هم زمان با پیشبرد دیپلماسی در خاورمیانه با همکاری چندین تیم دیپلماتیک فعلی ایالات متحده متشکل از وزیر امور خارجه آنتونی بلینکن، مشاور امنیت ملی جیک سالیوان، مدیر سیا ویلیام برنز، فرستاده ریاست جمهوری ایالات متحده دیوید ساترفیلد صورت گرفت تا مذاکره در مورد راه حل های آتش بس موردنیاز برای تبادل زندانیان و ورود مقادیر محدودی از کمک ها، به دوراز آتش بس یا توقف جنگ و پایان دادن به اشغال و محاصره خفه کننده تحمیل شده بر نوار غزه را پیگیری کنند.

ناظران سیاسی می گویند سیاست های ایالات متحده و اسراییل پس از حمله 7 اکتبر و جنگ مخرب در غزه به حدی رسیده است که دولت بایدن به استفاده از حق وتو خود ادامه خواهد داد زیرا عملکرد امریکا نشان می دهد که اسراییل آنچنان به امریکا ضمیمه شده که نمی تواند بحران های سیاسی خود را بدون نظارت و راهنمایی امریکا مدیریت کند. از سوی دیگر امریکا تلاش می کند راه حل دو کشوری را برای استقلال فلسطینی ها به عنوان ضمانتی برای اجرای پیمان ابراهیم و عادی سازی روابط اعراب و اسراییل پیش ببرد. در این مسیر یک دیپلمات کلیدی توانسته نظر بایدن را برای اجرای این طرح جلب کند.

چه کسی بایدن را برای چرخش به سوی عربستان قانع کرد؟

برت مک گورک هماهنگ کننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و فرستاده ارشد ریاست جمهوری ایالات متحده توانست بایدن را در تابستان 2022 متقاعد کند تا ارتباط خود را با ولیعهد سعودی احیا کند و پروژه عادی سازی روابط اعراب و اسراییل را که دونالد ترامپ رییس جمهور سابق امریکا در سال 2020 با امارات متحده عربی و بحرین آغاز کرده بود دنبال کند.

همچنین جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، در مذاکرات داووس در ماه ژانویه، عادی سازی را به عنوان بخشی از چشم انداز خود برای “روز بعد” پس از جنگ غزه موردتوجه قرارداد و گفت: “ما فعالانه مسیر عادی سازی و ادغام با شرکای منطقه ای خود را دنبال می کنیم. این آینده ای است که در آن غزه هرگز سکوی تروریسم نخواهد بود، اعراب و اسراییلی ها قادر خواهند بود در صلح زندگی کنند، فلسطینی ها کشور خود را خواهند داشت و امنیت اسراییل تضمین خواهد شد.

به نظر می رسد سفرهای اخیر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده به خاورمیانه هم زمان با فاجعه انسانی در غزه و تشدید تحرکات نظامی در دریای سرخ، به طرز ناخوشایندی شکست خورده است. کنترل هرج ومرج در خاورمیانه موفقیت آمیز نبوده به طوری که بایدن نتوانسته اسراییل را به سمت آتش بس هدایت کند. موضوعی که تا به امروز امریکا را میان باتلاق کیف و غزه نگه داشته است.

311213