این هوش آینده‌نگر حکیمانه! – ساینس بلاگ

به گزارش ساینس بلاگ، غلامرضا صادقیان در سرمقاله روزنامه جوان نوشت:

نقطه خاص یا گرانیگاه سخنان رهبرمعظم از دیدگاه من نگاه‌شان به آینده به‌طورکل، و در بحث هوش‌مصنوعی به‌گونه خاص بود. هرچند وقتی به جبر شغلی بسیاری از واکنش‌های توییتری را می‌بینم، تأسف می‌خورم که مسئله مشورت با رهبری و اینکه در چه حدی بوده، تمامی کابینه بوده یا بخشی از آن، و از این‌جور مباحث، فضا را پر کرده و کسی به این آینده‌نگری حکیمانه نپرداخته است. رهبر انقلاب در فضایی به‌شدت واقعگرایانه و عملگرایانه هستند و دوستان جای دیگر! اگر به همین دولت توصیه می‌کنند که جوانان را به جایگاه‌های مدیریتی بیاورید و برای آینده کشور تربیت کنید، یعنی باکی ندارند که این دولت و این جریان، جوانان آینده‌ساز را تربیت کنند. همین برای کفایت بحث درباره این نوع مسائل جناحی کافی است و باید آن آینده‌نگری ستایش‌برانگیز را جدی بگیریم. اگر با این دولت هم سر نقد و چالش دارید، برای هر انتصاب در معاونت وزیر و مدیران‌کل، سؤال کنید که کو آن جوان؟ و شش ماه بعد و یک‌سال بعد بپرسید کو حرکت به سوی آن زیرساخت‌های هوش‌مصنوعی. 
سال‌ها پیش در دانشگاه یک استاد هوش‌مصنوعی با همان اندوخته‌های اندک آن زمان هوش‌مصنوعی، نتیجه می‌گرفت که پس خدایی نیست! اینکه چطور به چنین نتیجه‌ای می‌رسید برای ما مکشوف نشد، اما تعجب ما از آن مدرس‌هوش‌مصنوعی بیشتر از شگفتی در کار کسانی که هوش‌مصنوعی را مانند اغلب علوم‌طبیعی غربی، غیراسلامی می‌دانند و به ضرورت حذف آن اشاره می‌کنند، نیست. کسانی که موضوعات اینچنینی را پیگیر هستند، می‌دانند که دعوای بزرگی میان قائلان به امکان یا عدم‌امکان تقسیم علوم‌پایه به اسلامی و غیراسلامی وجود دارد و شگفت آنکه کمتر دیده شده که این دو دسته، به‌ویژه کسانی که به شیمی اسلامی و فیزیک اسلامی باور دارند، با مخالفان خود بنشینند و تعریف دقیق خود را بیاورند. شخصاً به برخی از ایشان در زمان خاص گفته‌ام همین میکروفونی که با آن سخنرانی و فیزیک فعلی را باطل اعلام می‌کنی، یا همان هواپیمایی که سوار می‌شوی تا برای سخنرانی در همین‌باره به شهری دیگر عازم شوی، گواهی بر بطلان ادعای شماست، و بهتر است تا تأمین‌نظر شما درباره علوم مدنظرتان از این وسایل استفاده نکنید! درحوزه طب‌سنتی هم همین دعواها به شکل دیگری برقرار است. یکی از معروف‌ترین طبیبان سنتی در پاسخ به اینکه چرا طب سنتی را بر طب نوین ترجیح می‌دهد، می‌گوید: «طب‌نوین، طب شرطی، آزمایشی، و طبی است که ستون علمی‌اش بر شاید و امکان و احتمالات است»! یعنی دقیقاً شاخص‌هایی را که از زمان ارسطو تا زکریای‌رازی و زمان معاصر به منطق اکتشاف علمی اضافه شده و این جهان حیرت‌افزای علم را ساخته است، به تمسخر می‌گیرد!
شکل مواجهه ما با سخنان رهبری درباره علوم‌نوین باید این‌گونه باشد که اولاً فارغ از این دعواهایی که در حاشیه انجام می‌شود، قرار بگیریم. ثانیاً دست کسانی را که سعی در تضعیف علوم نوین با بهانه‌های واهی دارند، کوتاه کنیم. حضور آنان در برخی مراکز فرهنگی و علمی و تصمیم‌گیری، مانعی بزرگ است. 
رهبرانقلاب دستگاه‌های دولتی و علمی را به وضعیت فعلی که ما به لایه‌های عمیق و متنوع زیرساختی هوش مصنوعی تسلط نداریم، هشیار می‌کنند. اینکه شاید غربی‌ها در آینده «یک ایستگاهی مثل ایستگاه اتمی، آژانس اتمی درست می‌کنند برای هوش‌مصنوعی، که الان دارند مقدماتش را فراهم می‌کنند، که اگر چنانچه به آن ایستگاه رسیدید باید اجازه بگیرید در فلان بخش از هوش مصنوعی استفاده و در فلان بخش دیگر حق ندارید استفاده کنید. زرنگ‌های دنیا دنبال این چیزها هستند. خودتان باید برسید به فناوری‌های عمیق و ژرف این مسئله، لایه‌های زیرساختی. لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی را باید در کشور دنبال کنید.» 
این آینده‌نگری را بگذارید کنار دعواهایی که گفته شد. حتی از مسئولان علمی کشور کمتر چنین هشدارهایی شنیده می‌شود. در محیط دانشگاه، اما قضیه متفاوت است. برخی نخبگان جوان در دانشگاه از حصر حضور و وجود خود در «مافیای پیران» و «مافیای قدرت مسئولان» شاکی هستند. بروکراسی پیچیده در دولت‌ها و برخی گزینش‌ها راه این نخبگان جوان را سد کرده است. ما با آن پدیده که در آغاز باخبرشدن جهان از هسته‌ای‌بودن ایران، یکی از فیزیکدانان کشور به رهبری نامه نوشت که «فریب این حرف‌ها را نخورید، هسته‌ای فراتر از دسترس ماست»، درحالی که دانشجویان خود او نطنز را ساخته بودند، آشناییم. اما این به‌معنای نفی قدرت دو دسته، یکی کسانی که به علوم نوین باور ندارند، و دیگری کسانی که در یک نظام بروکراتیک، جوانان نخبه را خسته و ناامید می‌کنند، نیست. 
هوش‌مصنوعی دیگر میدان پیرانی که حتی هنوز یک ای‌میل از خود ندارند نیست. دکتر پزشکیان دیروز دو جمله متناقض‌نما داشت؛ اول گفت: «من رئیس‌جمهور شدم و خیال نمی‌کنم کسی و عددی شدم و احترام استادان را حفظ می‌کنم» و سپس گفت: «در این دولت کسانی که بدون دلیل موجه بالا رفته‌اند پایین می‌آیند و کسانی که به ناحق پایین رفته‌اند، بالا کشیده خواهند شد»! خب! از کجا این اطمینان را به خود دارید که در تشخیص حق و ناحق بالا و پایین‌رفته‌ها درست تشخیص بدهید؟ چقدر احتمال خطا می‌دهید؟ به چه‌کسانی اطمینان کردید برای این تشخیص؟ با این‌حال قبول! دست‌کم پیران به‌ناحق‌بالا رفته را زودتر پایین بکشید!

پایان خبر ساینس بلاگ