انواع اختلالات یادگیری در کودکان

اختلالات یادگیری چیست؟

ناتوانی های یادگیری یا اختلالات یادگیری، اصطلاحی مادر برای طیف گسترده ای از مشکلات یادگیری است. ناتوانی یادگیری ارتباطی با هوش یا انگیزه ندارد. کودکان دارای اختلال یادگیری تنبل یا خنگ نیستند. در حقیقت، اکثر آن ها به اندازه بقیه باهوش هستند. فقط سیم کشی مغز آن ها متفاوت است. این تفاوت بر نحوه دریافت و پردازش اطلاعات توسط آن ها تاثیر می گذارد. به زبان ساده، کودکان و بزرگسالان دارای اختلال یادگیری چیزها را متفاوت می بینند، می شنوند و درک می کنند. آیا کودک شما در مدرسه مشکل دارد؟ آیا از خواندن با صدای بلند، نوشتن مقاله یا سر و کله زدن با ریاضیات می ترسد؟ در این مطلب نحوه شناخت انواع مختلف اختلالات یادگیری و علایم آن ها را توضیح می دهیم.

tired little boy sitting at a desk and holding hands to head. boy 5 years. on the desk a lot of books. photo taken on a light background

این مسیله باعث ایجاد مشکل در یادگیری اطلاعات و مهارت های جدید و استفاده از آن ها می شود. متداول ترین انواع اختلالات یادگیری شامل مشکلات خواندن، نوشتن، ریاضیات، استدلال، شنوایی و گفتار هستند. با این که هر بچه ای هرازگاهی در انجام تکالیف شب مشکل دارد، اگر یک حوزه خاص از یادگیری به طور مداوم مشکل ساز شود، می تواند نشان دهنده نوعی اختلال یادگیری باشد. استفاده از لباس پلیس دخترونه می تواند به دختران در تقویت اعتماد به نفس و خودباوری کمک کند . مواجهه با این احتمال که کودک شما نوعی اختلال یادگیری دارد، بسیار دشوار است. هیچ پدر و مادری نمی خواهند رنج فرزند خود را ببینند. ممکن است از خود بپرسید این اختلالات چه تاثیری بر آینده و تحصیل فرزند شما می گذارند. شاید نگران باشید که به خاطر مشکلات یادگیری به فرزند شما برچسب «کندذهن» بزنند یا او را به کلاسی ضعیف تر بفرستند.

اما نکته مهمی که باید به خاطر بسپارید این است که اکثر کودکان دارای ناتوانی در یادگیری دقیقاً مانند بقیه باهوش هستند. فقط باید نوع آموزش آن ها متناسب با سبک های یادگیری مخصوص آن ها باشد. با اطلاعات بیشتر درمورد کلیات ناتوانی های یادگیری و به طور ویژه مشکلات یادگیری فرزند خود، می توانید به زمینه سازی موفقیت آن ها در مدرسه و خارج از مدرسه کمک کنید. اگر فکر می کنید برای درمان اختلالات یادگیری فرزند خود به کمک نیاز دارید، بلافاصله به متخصص مراجعه کنید. هرچه زودتر اقدام کنید، شانس فرزندتان برای دستیابی به پتانسیل کاملش بیشتر می شود. اختلالات یادگیری از یک کودک به کودک دیگر بسیار متفاوت می باشند. ممکن است یک کودک با خواندن و هجی کلمات مشکل داشته باشد، درحالی که کودک دیگر عاشق کتاب باشد اما نتواند ریاضی را درک کند.

کودک دیگری ممکن است در درک صحبت دیگران یا برقراری ارتباط با صدای بلند مشکل داشته باشد. مشکلات بسیار متفاوت هستند، اما همه آن ها اختلالات یادگیری می باشند. شناسایی ناتوانی های یادگیری همیشه آسان نیست. به دلیل تنوع گسترده، هیچ علامت یا نشانه ای وجود ندارد که بتوانید آن را اثبات قطعی برای یک مشکل بدانید. بااین حال در سنین مختلف، برخی از علایم هشداردهنده بیشتر شایع هستند. اگر از آن ها آگاهی داشته باشید، می توانید یک اختلال یادگیری را سریع تر تشخیص دهید و خیلی زود گام هایی برای کمک به کودک خود بردارید. در ادامه به توضیح علایم و نشانه های شایع اختلالات یادگیری در سنین مختلف می پردازیم. به یاد داشته باشید کودکانی که دارای اختلالات یادگیری نیستند نیز ممکن است بعضی از این مشکلات را در زمان های مختلف تجربه کنند .

اگر مشکل مداومی در توانایی فرزندتان برای تسلط بر مهارت های خاص مشاهده کردید، باید نگران شوید.  توجه به نقاط عطف رشد عادی برای کودکان خردسال و پیش دبستانی بسیار مهم است. پیدایش سریع تفاوت های رشدی ممکن است نشانه اولیه اختلال یادگیری باشد و همیشه اصلاح مشکلاتی که زودتر شناسایی می شوند، آسان تر است. تاخیر در رشد ممکن است تا زمانی که کودک شما بزرگ تر نشود، نشانه ای از اختلال یادگیری محسوب نشود، اما اگر آن را در کودکی تشخیص دهید، می توانید زودتر مداخله کنید. شما فرزند خود را بهتر از دیگران می شناسید، بنابراین اگر فکر می کنید مشکلی دارد، بررسی بیشتر ضرری برای او ندارد. همچنین می توانید از متخصص، نمودار نقاط عطف مراحل مختلف رشد را دریافت کنید.

مشکلات مربوط به خواندن، نوشتن و ریاضیات

ناتوانی های یادگیری اغلب بر اساس مجموعه مهارت های مربوط به مدرسه در یک گروه قرار می گیرند. اگر کودک شما در سنین مدرسه است، انواع رایج اختلالات یادگیری معمولاً بر روی محور خواندن، نوشتن یا ریاضیات می چرخند. در ادامه به توضیح انواع مختلف این اختلالات می پردازیم: دو نوع  وجود دارد. در مغازه های تخصصی، قیمت لباس راهنمایی رانندگی به نسبت دیگر مغازه ها ارزان تر و مناسب تر است . مشکلات اساسی خواندن زمانی اتفاق می افتند که درک رابطه بین اصوات ، حروف و کلمات مشکل باشد. مشکلات درک مطلب وقتی رخ می دهد که توانایی درک معنای کلمات ، عبارات و پاراگراف ها وجود نداشته باشد. اختلالات یادگیری ریاضی بسته به سایر نقاط قوت و ضعف کودک بسیار متفاوت است. علایم اختلال خواندن شامل مشکل در موارد زیر است:

• تشخیص حرف و کلمه
• درک کلمات و ایده ها
• سرعت خواندن و روان خواندن
• مهارت های لغات عمومی

توانایی کودک در ریاضی می تواند توسط اختلال در یادگیری زبان ، اختلال بینایی یا مشکل در توالی ، حافظه یا نظم تحت تاثیر قرار گیرد. کودکی با ممکن است با حفظ و مرتب سازی اعداد ، نشانه های عملگر و “واقعیت های” عددی (مانند 5 + 5 = 10 یا 5 × 5 = 25) مشکل داشته باشد. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ریاضی ممکن است در اصول شمارش (مانند شمارش اعداد زوج یا پنچ تایی) یا در گفتن زمان مشکل داشته باشند. می تواند فعالیت فیزیکی نوشتن یا فعالیت ذهنی درک و تلفیق اطلاعات را درگیر کند. اختلال اساسی نوشتن به مشکل فیزیکی در نوشتن کلمات و حروف اشاره دارد. ناتوانی در نوشتن مفهومی، در واقع مشکل در ساماندهی افکار بر روی کاغذ است. علایم اختلال نوشتن حول عمل نوشتن می باشد. این علایم شامل مشکلات در موارد زیر می باشد:

• مرتب بودن و پیوستگی در نوشتن
• نوشتن دقیق حروف و کلمات
• ثبات املا
• نظم و انسجام در نوشتن

انواع دیگر ناتوانی ها و اختلالات یادگیری خواندن ، نوشتن و ریاضی تنها مهارت های تحت تاثیر اختلالات یادگیری نیستند. انواع دیگر ناتوانی های یادگیری شامل مشکلات مهارت های حرکتی (حرکت و هماهنگی) ، درک زبان گفتار ، تمایز بین اصوات و تفسیر اطلاعات بصری است. اختلال حرکتی به مشکلات حرکت و هماهنگی اعم از مهارت های حرکتی ظریف (بریدن ، نوشتن) یا مهارت های حرکتی درشت (دویدن ، پریدن) اشاره دارد. از اختلال حرکتی گاهی اوقات با عنوان فعالیت “خروجی” نیز یاد می شود به این معنی که مربوط به خروجی اطلاعات از مغز است. برای دویدن ، پریدن ، نوشتن یا بریدن چیزی ، مغز باید بتواند با اندام های لازم ارتباط برقرار کند تا عمل به صورت کامل انجام شود. اگر چشم یا گوش به درستی کار نکنند ، یادگیری می تواند دچار مشکل شود.

علایمی که نشان می دهد کودک شما دارای اختلال هماهنگی حرکتی است شامل مشکل در توانایی های جسمی است که به هماهنگی چشم و دست نیاز دارند مانند نگه داشتن مداد یا بستن دکمه پیراهن. اختلالات یادگیری زبان و ارتباطات شامل توانایی درک یا تولید زبان گفتار است. زبان نیز یک فعالیت خروجی محسوب می شود زیرا برای توضیح کلامی در مورد یک چیز یا برقراری ارتباط با شخص دیگر به ساماندهی افکار در مغز و فراخوانی کلمات مناسب احتیاج دارد. نشانه های یک اختلال یادگیری زبان شامل مشکل در مهارت های زبان کلامی مانند توانایی بازگویی داستان و روان بودن گفتار و همچنین توانایی درک معنای کلمات ، قسمت هایی از گفتار ، مسیر ها و … می باشد. چشم ها و گوش ها وسیله اصلی انتقال اطلاعات به مغز هستند ، فرایندی که گاهی اوقات “ورودی” نامیده می شود.

افراد متخصص ممکن است از توانایی درست شنیدن با عبارت های یا “زبان دریافتی” نام ببرند. توانایی صحیح شنیدن ، به طور چشمگیری توانایی خواندن ، نوشتن و هجی کردن را تحت تاثیر قرار می دهد. عدم توانایی در تشخیص تفاوتهای ظریف صدا یا شنیدن اصوات با سرعت اشتباه باعث می شود ادای کلمات و درک مفاهیم اساسی خواندن و نوشتن، دچار مشکل شود. اختلال پردازش بینایی – مشکلات ادراک بینایی شامل تشخیص ندادن تفاوتهای ظریف در اشکال ، برعکس کردن کلمات یا اعداد ، جا انداختن کلمات ، جا انداختن خطوط ، درک نادرست عمق یا فاصله ، یا داشتن مشکل در هماهنگی چشم و دست می باشد. افراد متخصص ممکن است از عملکرد چشم ها با عنوان یاد کنند. ادراک بینایی می تواند مهارتهای حرکتی ظریف و درشت ، درک مطلب و ریاضی را تحت تاثیر قرار دهد.

درک مغز، چگونه به یک اختلال یادگیری کمک می کند؟

از مثال تلفن استفاده می کنیم ، سیم کشی معیوب در مغز خطوط طبیعی ارتباط را مختل کرده و پردازش آسان اطلاعات را دشوار می کند. برای خرید لباس بسیجی ، به رنگ ها و طرح هایی که مورد علاقه شما است توجه کنید . اگر سرویس در منطقه خاصی از شهر قطع شود ، شرکت مخابرات ممکن است با سیم کشی مجدد اتصالات ، این مشکل را برطرف کند. به همین ترتیب ، در شرایط مناسب یادگیری ، مغز با ایجاد اتصالات عصبی جدید، توانایی شناخت خود را پیدا می کند. این اتصالات جدید مهارت هایی مانند خواندن و نوشتن را امکان پذیر می کند که با اتصالات قدیمی دشوار بود. علم در درک عملکردهای داخلی مغز گام های بلندی برداشته است .یک کشف مهم که امید جدیدی برای اختلالات و ناتوانی های یادگیری ایجاد می کند ، نروپلاستی نام دارد. نروپلاستی به توانایی طبیعی و مادام العمر مغز در تغییر اشاره دارد.

در طول زندگی ، و در پاسخ به تجربه و یادگیری مغز قادر است اتصالات جدیدی ایجاد کرده و سلولهای مغزی جدیدی تولید کند. این دانش منجر به درمانهای جدید و پیشگامانه برای اختلالات یادگیری شده است که از توانایی مغز برای تغییر استفاده می کنند. برنامه های نوآورانه ، مانند برنامه آرواسمیت ، از تمرینات استراتژیک مغز برای شناسایی و تقویت مناطق شناختی ضعیف استفاده می کنند. به عنوان مثال ، برای کودکانی که در تشخیص صداهای مختلف در یک کلمه مشکل دارند ، برنامه های کامپیوتری جدیدی وجود دارد که سرعت صدا را کاهش می دهند تا کودکان بتوانند آنها را درک کنند و با این کار سرعت درک آنها را به تدریج افزایش می یابد. گوش داخلی، مرکز اصلی دستگاه شنوایی است و گوش خارجی و میانی، کانالی برای جمع آوری و انتقال امواج صوتی به گوش داخلی به حساب می آیند.

روان شناسان با اندک تفاوت هایی اختلالات یادگیری را چنین تعریف می کنند: کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری کسانی هستند که در یک یا چند فرایند اساسی در رابطه با خواندن، سخن گفتن، درک کردن و نوشتن دارای اشکال هستند به شرطی که این مشکلات ناشی از عقب ماندگی های ذهنی، نقص بینایی، نقص حرکتی و یا نقایص فرهنگی نباشد. در دوران تحصیل دانش آموز در مدرسه نیز به علت شناخت نداشتن برخی از معلمان، بیشتر اوقات این اختلالات به عنوان اختلالات خاص یادگیری تشخیص داده نمی شوند، بلکه با عقب ماندگی ذهنی اشتباه گرفته و زمینه فشار روانی بر کودک فراهم می شود. در این میان اختلاف دیدگاه میان اولیا و مربیان، رفع این اختلالات را به تاخیر می اندازد. اختلالات گفتاری و شنوایی غالباً با یکدیگر همراه هستند، زیرا سخن گفتن در وهله نخست به شنیدن نیاز دارد.